به گزارش «صبا»، به نقل از کانون ملی منتقدان تئاتر ایران، سری جدید نشست‌های «دوشنبه‌های نقد تئاتر» از دوشنبه سوم دی ماه با نقد و بررسی نمایش «مردی به نام اوهه» به کارگردانی بهرام سروری نژاد آغاز شده است.

در این نشست که در عمارت نوفل لوشاتو پس از اجرای نمایش «مردی به نام اوهه» از متون اسلاومیر مروژک برگزار شد، رضا آشفته، مدیر نشست، هدف از برگزاری «دوشنبه‌های نقد تئاتر» را داشتن نگاه بدون حب و بغض در تئاتر به شمار آورد که در آن مسائل و رویکرد فنی، تخصصی و ساختارگرا مدنظر است و علاوه بر اینها اگر فرصتی هم باشد مباحث محتوایی نیز بررسی خواهد شد.

بهرام سروری‌نژاد کارگردان این نمایش عنوان کرد: در سال ۸۶ این نمایش به نام «شهادت پیوتر اوهه» با ترجمۀ محمدرضا خاکی آماده شد و در سال ۸۸ موفق به اجرا در تالار مولوی شد اما در اجرای فعلی در نوفل لوشاتو از ترجمه نوید ادیبی فرد استفاده شده است.

صمد چینی‌فروشان ضمن اشاره به زندگی مروژک در دوران کمونیستی لهستان که در آن دوره دولت‌های بلوک شرق نویسندگان و هنرمندان را وادار به ارائه آثاری در حوزه رئالیسم سوسیالیستی می‌کرده‌اند، گفت: برخی از آنها همانند مروژک نسبت به این قضایا مخالفت کرده و طوری می‌نوشتند که منتقد وضع موجود باشند، بعدها همین خود عاملی برای مهاجرت این نویسنده به ایتالیا و بعد فرانسه شد.

این منتقد با اشاره به طنز گروتسک در نوشته اسلامیر مروژک گفت: ایراد اجرای سروری‌نژاد در این نمایشنامه این است که سعی کرده چیزهایی بر این کمدی بیفزاید مثل بستن زیپ شلوار اوهه و بچه در بغل گرفتن دختر اوهه بعد از آمدن دانشمند به خانه اشاره کرد که اینها مصداق‌هایی برای بیش از حد کمدی شدن روابط هست و این موارد نمی‌تواند بیانگر طنز ویژه مروژک باشد.

رضا آشفته نیز زبان مروژک را به دلیل بسته بودن فضا و خفقان حکومت‌های کمونیستی تمثیلی دانست و اشاره کرد که در این فضا نویسنده می‌خواهد غیر مستقیم نظامی حاکم بر زندگی مردم را که از روال عادی خارج کرده به تماشا بگذارد. به همین دلیل او خانواده را بستر رویدادهایی قرار می‌دهد که ورود یک ببر از لوله به حمام خانۀ اوهه پای همه را به این خانه باز می‌کند و همچنین روابط همسر و بچه‌هایش را تحت الشعاع قرار می دهد.

وی افزود: بنابراین در این شرایط بسته به ناچار مروژک فضای واقعی را با نوعی فانتزی درآمیخته که هر چیز ناممکنی ممکن است اتفاق بیافتد چنانچه همه این آدم‌ها از در و دیوار به این خانه ورود پیدا می‌کنند و مخل نظم خانواده می‌شوند.

در ادامه سروری‌نژاد، کارگردان نمایش درباره انتخاب این متن برای اجرا گفت: من متن را به دلایل مختلف دوست دارم، هم به به لحاظ محتوا و هم فرم، متنی است که در هر زمان می‌توان اجرایش کرد و معانی متفاوتی از آن داشت.

وی با بیان اینکه اگر عین متن را اجرا می‌کرد ، کار صرفاً تبدیل به یک مقاله با مونولوگ‌هایی می‌شود که در متن وجود دارد، افزود:من معتقدم در این کار نباید مفاهیم را نشان دهیم باید آنها را منتقل کنیم مثلا همین که می‌بینیم از در و دیوار این خانه آدم می‌آید خودش یک مفهوم است. وقتی فانتزی نگاه می‌کنیم خود به خود گروتسک شکل میگیرد، شاید هم این گروتسک شکل فانتزی داشته باشد.

سروری‌نژاد تاکید کرد که زمانۀ ما با زمانۀ نوشتن این متن متفاوت هست و حتی اگر خود مروژک هم امروز بخواهد همین متن را بنویسد از این صراحت آشکار که جنبه شعاری دارد پرهیز می‌کند، افزود: او تلقین کردن را جایگزین آنچه باید گفته شود، کرده و دلش خواسته تماشاگر بعد از دیدن کار خودش در خلوت به همه این موارد پی ببرد.

چینی‌فروشان با تأکید بر انتخاب متن، بازی‌های خوب بازیگران، میزانسن‌های چشم نواز کار تعریف کرد و گفت: وجه مورد انتقاد من اضافه کردن کمدی بیشتر به متن برای خنداندن است ، درحالیکه خود متن کمدی است و باید وجوه واقعی و جدی هم پیدا کند.