سیدعلی کاشفی خوانساری نویسنده کودک و نوجوانی که کتاب جدید او به نام «قصه‌های عهد قجر» به همت نشر چشمه منتشر شده است، در گفتگو با خبرنگار ادبیات خبرگزاری صبا درباره این کتاب توضیح داد: این کتاب معرفی داستان‌های نوشته شده در دوره قاجار است و آثار داستانی که در دوره قاجار با تقلید یا با الگوبرداری از داستان‌های مدرن غربی در ایران نوشته شدند. گرچه سابقه داستان‌سرایی در ایران به چند هزار سال قبل بازمی‌گردد، اما در دوره قاجار بود که با رواج مطبوعات و چاپ کتاب، ایرانی‌ها با مفهوم رمان و داستان کوتاه در معنای غربی آشنا شدند.

او ادامه داد: البته رمان و داستان کوتاه در غرب هم داستان خیلی قدیمی‌ای نبود شاید اولین داستان‌های کوتاه در اروپا همزمان با دوره قاجار یا کمی زودتر شروع شده بود و اما شاید رمان‌ها دو – سه قرن قبل‌تر در اروپا متولد شده بودند و پس از آن در ایران هم نویسندگان با این مفاهیم آشنا شدند و آثار جدیدی در ایران منتشر شد. من هم در این کتاب این روند شکل‌گیری ادبیات داستانی جدید در ایران را با زبان ساده و صمیمانه برای نوجوانان مرور کردم.

این نویسنده درباره سیر تاریخی کتاب «قصه‌های عهد قجر» عنوان کرد: در این کتاب ابتدا مروری دارم بر وضعیت ایران در دوره قاجار، مخصوصا وضعیت فرهنگی ایران در آن دوره و بعد از آن آثاری که از دوره ناصرالدین شاه تا پایان دوره احمد شاه منتشر شده است، به ترتیب معرفی و بررسی و نمونه‌هایی از آن داستان‌ها را برای مخاطب نوجوان نقل کردم. همچنین اگر واژه‌ دشوار داشت که نوجوانان متوجه نمی‌شدند، آن را معنا کردم. در کل سعی شد تصویری از شکل‌گیری ادبیات داستانی جدید در ایران در این کتاب ارایه شود.

او ادامه داد: داستان‌های این کتاب از نویسندگان مختلفی ازجمله نقیب‌الممالک، محمود مفتاح الملک، حکیم‌الممالک، ملک‌الشعرای بهار، اعتمادالسلطنه، محمدعلی جمالزاده، زین‌العابدین مراغه‌ای و… انتخاب شده است.

این پژوهشگر ادبیات کودک در ادامه با اشاره به اینکه موضوع کتاب بازنویسی ادبیات کهن یا ادبیات شفاهی عامیانه نیست، تاکید کرد: آنچه در این کتاب آمده است، ادبیات شفاهی ایران یا ادبیات کهن فارسی نیست، بلکه ادبیات جدیدی است که در دوره قاجار توسط نویسندگان آن دوره برای مخاطبان خلق شد. این آثار را من بازنویسی نکردم بلکه آن‌ها را معرفی کردم و گزیده کوتاهی از آن‌ها را آوردم و نهایتا واژه‌های دشوار آن را معنا کردم.

نویسنده کتاب «روزنامه‌جات عهد بوق» درباره مخاطبان کتاب خود عنوان کرد: فکر می‌کنم که نوجوان های کتابخوان به راحتی می‌توانند با این کتاب و چنین متونی ارتباط برقرار کنند. در همان دوره هم خواننده جدی بسیاری از این آثار نوجوانان بودند، چراکه دبیرستانی ها در آن دوره فعالیت اجتماعی جدی داشتند و اهل مطالعه و کنشگری اجتماعی بودند و درصد بالایی از باسوادان جامعه و خوانندگان بالقوه این آثار نوجوانان دبیرستانی بودند زیرا در آن دوره در میان بزرگ‌ترها و میانسال ها درصد باسوادها زیاد نبود. امروز هم فکر می‌کنم یک نوجوان کتابخوان همین موضوع برایش جذاب و قابل درک و فهم است.

کاشفی در پایان از نگارش جلد دوم کتاب «ادبیات دینی کودکان» خبر داد و گفت: کتابی که این روزها بیشتر مشغول نگارش آن هستم و البته زمان می‌برد تا تکمیل شود، جلد دوم کتاب «ادبیات دینی کودکان» است. در جلد اول این کتاب که به زودی توسط انتشارات جمال منتشر می‌شود، دوران پیشامدرن را بررسی کردم و در جلد دوم آن به دوران قاجار خواهم پرداخت. امیدوارم پس از اتمام نگارش این جلد به ادبیات دینی کودکان و نوجوان در دوره پهلوی بپردازم.

ندا زنگینه

انتهای پیام/