دکتر ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق ۱۶ شهریورماه ۱۳۳۳ در شهر همیشه سبز بهارنارنج ها، بابل، دیده به جهان گشود. دیپلم متوسطه خود را از زادگاهش گرفت. در سال ۱۳۵۱ به تهران کوچ کرد و یکی از دستاوردهای این سفر شاگردی در مکتب استاد «مهرداد بهار»، در زمینه اسطوره شناسی ایران و جهان بود. او زیر نظر پیشکسوتان صاحب نامی همچون «احمد تفضلی»، «ژاله آموزگار»، «بدرالزمان قریب»، «محسن ابوالقاسمی»، «بهرام مقدادی»، «اسلامی ندوشن»، «عبدالحسین زرین کوب» و «شفیعی کدکنی»، پرفسور «کلاتز» و «ژولیت میثمی» آموزش دید. در سال ۱۳۵۶ از دانشگاه تهران در رشته زبان و ادبیات انگلیسی مدرک کارشناسی خود را گرفت و در سال ۱۳۷۰ موفق به اخذ درجه دکترای فرهنگ و زبان‌های باستانی از دانشگاه تهران شد. اکنون استاد «دانشگاه شهید بهشتی»، عضو پیوسته‌ انجمن انسان‌شناسی ایران، عضو انجمن ایران‌شناسی اروپا (SIE)، «عضو انجمن بین‌المللی مطالعات مانوی»(IAMS)  است. از جمله تالیفات و تصنیفات او می توان «اسطوره‌ی آفرینش در کیش مانی»، «اسطوره بیان نمادین»، «ادبیات مانوی» (که با همیاری «مهرداد بهار» نگاشته شده) و «سرودهای روشنایی» (شعر ایران باستان و میانه، و سرودهاى مانوى) را برشمرد. کتابی که به زبان انگلیسی و با عنوان Manichaean Gnosis and Creation Myth  نگاشته، در سال ۲۰۰۵ در دانشگاه «پنسیلوانیا»ی آمریکا منتشر شده است؛ انتشار  این کتاب او را در مقام یک صاحب‌نظر در پژوهش های مانوی و ادب پارسی بیش از پیش در کانون های بین‌المللی ایران‌شناسی شناساند. همچنین آثار برون مرزی متعددی را به دنیای کتاب فارسی زبانان اهدا کرده است که از آن دست «هنر مانوى»، «زبور مانوى»، مجموعه شش جلدى «دانشنامه اساطیر جهان»، «آیین گنوسى و مانوى»، «اسطوره»، «ضمیر پنهان»، «رؤیاها»، «درخت درون» (برگزیده اشعار اکتاویوپاز)، «سنگ خورشید و دامنه شرق» (مجموعه اشعار اکتاویوپاز در دو جلد)، «میان خورشیدهاى همیشه» (برگزیده شعر جهان)، «آلاچیق چلچله ها» (برگزیده شعر چین و ژاپن) و بیشتر،  همه به قلم او نورند شده است.

شاگردان بسیاری طی سالهای متمادی تدریسش، در نزد او جستارهایی پیرامون این سرفصل ها آموخته اند: تاریخ ادبیات، زبانشناسی تاریخی، زبانهای باستانی، تاریخ زبان فارسی، اساطیر ایران، اوستا، متون مانوی.

بخش گسترده ای از پژوهش های ستایش انگیز او پیرامون اساطیر و ادبیات کیش مانوی بوده است که با انجام آن گامی فراخ و در شناساندن این کیش کهن برداشته و راهگشای تفحص بیشتر در این عرصه شده است.  این رویکرد نو به خوانش های کیش مانوی نتیجه دیدار او با استاد برجسته مطالعات مانوی زنده یاد «ورنر زوندرمان»، در همایش بین‌المللی صدمین سال کشف متون «تورفان»، بود. به بیان دیگر،  به پیشنها زورندمان بود که از آن پس تحقیقات مانوی اسماعیل پور بیشتر بر پایه کاوش متون فارسی و عربی مانوی استوار شد.

به پاس تمام خدماتی که اسماعیل پور به دنیای پژوهشگران ارائه داده است، سال گذشته ارج نامه ای به همت «محمد شکری فومشی» و دوتن دیگر از سوی نشر «چشمه» منتشر شد. ارج نامه یاد شده، مجموعه ای از مقالاتی که برخی اندیشمندان، همکاران، دوستان و دوستداران ابوالقاسم اسماعیل پور مطلق تقدیم ایشان کرده‌اند، را در بردارد.

جوایز علمی که این پژوهشگر ممتاز در عرصه های مختلف علمی کسب کرده است را اینچنین می توان برشمرد: لوح تقدیر موسسه آموزشی پژوهشی پارسه، لوح تقدیر استاد نمونه دانشگاه شهید بهشتی، جایزه کتاب فصل برای کتاب سرودهای روشنایی۱۳۷۶، جایزه کتاب سال ۱۳۸۷ برای کتاب دانشنامه اساطیر جهان و جایزه کتاب فصل و کتاب سال ۱۳۸۹ برای کتاب ادبیات گنوسی.
بی شک کتاب ها و مقالات او مشعلی تابنده در دست دانش پژوهان است که همواره فروزان خواهد ماند.