وضعیت نابسامان تولید فیلم ویدئویی و پخش سوپرمارکتی محصولات بی‌کیفیت این حوزه با برگزاری جشنواره برای این فیلم‌ها منافات جدی دارد. این موضوع را به صورت شفاف و صریح با مهم‌ترین مقام مسئول تولید و پخش آثار ویدئویی و دبیر جشنواره در میان گذاشتیم و از او خواستیم پاسخگو باشد.

(می‌خندد) چرا همه اینطور فکر می‌کنند؟

نه واقعا این نبود. این‌که این برنامه‌ها در تهران نباشد، سیاستی است که دولت پیش‌رو دارد. تمرکززدایی فرهنگی از تهران مدنظرمان بوده است. این‌که چرا باید درشهرستان برگزار بشود، سیاست درست و قابل قبولی ا‌ست. هر استان دیگری هم اعلام آمادگی می‌کرد آنجا را به جهات مختلف مطالعه می‌کردیم. بررسی‌مان هم از نظر زیرساخت‌های واگذاری این جشنواره در توان آن استان وجود دارد یا نه! زیرساخت‌هایی چون امکان پذیرش این تعداد مهمان شامل هنرمندان درجه یک، مدیران و خبرنگاران یا سالن برای نمایش‌ فیلم‌های جشنواره. مهم‌تر از دو مورد بالا اینکه جو فرهنگی قابل قبولی برای پذیرش برگزاری چنین فستیوالی بین مردم و مسئولان آن استان وجود داشته باشد. این سه آیتم برای ما ملاک و معیار تلقی می‌شد که ببینیم این جشنواره را در کدام استان برگزار کنیم.

کاملا. نمی‌گویم زیرساخت فیزیکی این استان فراهم است، چون اینطور نیست. مهم‌تر از شرایط فیزیکی، شرایط و زیرساخت فرهنگی مناسب و همین‌طور درخواست پیگیرانه مسئولین این استان از استاندار گرفته تا بقیه مسئولان هم موثر بود.

آنها در کیفیت برنامه‌ریزی و شکل اجرا مخالف بودند. البته فراموش نکنیم که امام جمعه محترم یکی از مسئولان تاثیرگذار در تصمیم‌گیری‌هاست.

امام جمعه رامسر خیلی نگاه باز و فرهنگی دارند. اغلب مشکلات‌ برگزاری جشنواره را ایشان یک‌تنه مرتفع کرد. مشکلات بسیاری از جمله شرایط اقتصادی که خوشبختانه با پایمردی استانداری و اداره کل فرهنگ و ارشاد مازندران حل شد. جو فرهنگی خوبی هم برای پذیرش چنین رخدادی فراهم بوده است. این امید که برگزاری چنین جشنواره‌ای موجب تاسیس مجتمع‌های فرهنگی سینمایی شود. مطمئنا استاندار و دیگر مسئولان هم برایشان مهم است و دارند پیگیری می‌کنند تا این اتفاق برای سال‌های آینده هم ادامه داشته باشد. این استان از لحاظ بِرندهای مختلف تجاری جزو استان‌های درجه یک کشور است و بیشترین بِرندها در این استان شعبه دارند و یا در حال تاسیس‌ است. این ظرفیت تا به حال بهره‌برداری لازم را نداشته است. این جشنواره انگیزه ایجاد کرده تا به این کار راغب شوند.

مطمئنا مردم در این مراسم حضور دارند. وقتی در یک شهر فستیوالی راه‌اندازی می‌شود، اولین آیتم آن دادن امتیازهایی به شهرستانی‌هاست که مردم بتوانند از آثار به نمایش درآمده در شهرشان بهره‌مند شوند. این‌که می‌بینند یا نمی‌بینند بسته به انتخاب خودشان است اما مردم اگر بخواهند این امکان برایشان وجود دارد. برای عموم شهروندان رامسر، تنکابن و چالوس به طور رسمی و بسیاری از شهرهای دیگر به‌صورت غیررسمی. غیررسمی به این شکل که امکاناتی ایجاد شود تا بتوانیم برای مردم فیلم پخش کنیم. در میادین و پارک‌ها و در سواحل با توجه به هوا و جو موجود امکاناتی ایجاد کردیم که بشود فیلم‌ها را پخش کرد تا عموم شهروندان از فیلم‌های این فستیوال استفاده کنند.

بله دقیقا. فستیوال فیلم‌های ویدئویی کاملا مبتنی بر شرایط تولیدات سالانه نمایش خانگی‌ است و پیوند جدانشدنی بین فعالیت نمایش و رسانه خانگی و برگزاری این فستیوال هست. هر دو در هم تنیده‌ و بهم مربوط است. یکی از رسالت‌های موسسه رسانه‌های تصویری، پالوده‌سازی مسیر فیلم‌های ویدئویی‌ست.

برنامه‌های متعددی داریم؛ مثل برگزاری جشنواره در داخل و خارج ایران. دقیقا مسئولیت و دبیری این جشنواره صرفا به این دلیل بهم سپرده شد. یاس یک جشنواره مجزا و مستقل نیست، بلکه با اهداف نمایش خانگی عجین است. بهترین دبیر برای این جشنواره کسی‌ است که مسئولیت مدیران رسانه‌های تصویری را داشته باشد.

بیش از دو برابر فیلم‌های سینمایی. امسال بیش از ۱۴۰ فیلم تولید در نمایش ویدئویی داشتیم. در سینما تولید فیلم سینمایی ۶۰ تا است که می‌شود دو برابر سینما و این تولید برای شبکه نمایش خانگی کم است.

این آسیبی که اشاره می‌کنید درست است، اما حرفتان بستگی به چیزهای دیگر دارد. باز هم می‌گویم تولیدات کم است، چراکه نیازمان در حوزه تولیدات خانگی بیش از این‌هاست!

آمار از آنجا به دست آمده که داریم نیازهایمان را از جای دیگر تامین می‌کنیم. با وجود اینکه ۶۰ فیلم سینمایی را هم به شبکه خانگی می‌آوریم و خودمان هم ۱۴۰ اثر داریم، نهایتا می‌توانیم نیاز دو فصل شبکه را پر کنیم. دو فصل دیگر که قرار نیست بی‌کار بنشینیم.

با فیلم‌ها و انیمیشن‌های خارجی. داریم با محصولات دیگر نیازمان را پر می‌کنیم در حالی‌که ظرفیت نمایش فیلم در سینمای خانگی خیلی زیاد است. ما ۳۲ شرکت ویدئو رسانه داریم که هرکدامشان بخواهند ماهی یک فیلم تولید یا عرضه کنند، باید در ماه ۳۲ فیلم ویدئویی داشته باشیم.

سوال بسیار خوبی‌ است. برای خیلی‌ها سوال پیش می‌آید که دلیل برگزاری این جشنواره‌ها چیست. هدف این جشنواره معرفی فیلم‌ها به مردم است. فیلم‌هایی ساخته و ارزیابی می‌شود و بارها و بارها درباره‌اش صحبت می‌شود. فیلم‌هایی باید بسازیم که نیاز روز مردم باشد. در دوره‌ای که چنین جشنواره‌ای نبود، ما تولیدات انبوه‌تری در این حوزه داشتم و هفته‌ای یک فیلم ساخته و عرضه می‌شد و فیلم‌های بسیار بی‌کیفیت و ضعیفی بودند. همین نوع نگاه باعث شد تا مردم از شبکه نمایش خانگی سلب اعتماد کنند و به طرف فیلم‌های خارجی مجاز یا غیرمجاز بروند. این جشنواره اولین هدفش اصلاح کیفیت تولید فیلم ویدئویی است و توانسته تاثیرگذار باشد. دیگر هیچ کارگردانی به خودش اجازه نمی‌دهد فیلم‌هایی که در گذشته می‌ساخت و اسمش را به عنوان کارگردان در تیتراژ نمی‌زد بسازد، چون می‌داند که جریان کارشناسی و داوری وجود دارد و هرچه بسازند، رزومه محسوب می‌شود. پس با ساخت فیلم خوب از خودشان در وهله اول مواظبت می‌کنند.

میزان تبلیغات هر فیلمی بسته به موفقیت آن در نظر کارشناسان و پخش فیلم دارد. شرکت پخش چه در حوزه نمایش خانگی و چه سینما معیارهایی برای تبلیغات یک فلم وجود دارد. مثلا خیلی روی یک فیلم و تبلیغاتش انرژی می‌گذارد و گسترده و به بهترین شکل انجامش می‌دهند و تعداد سینماهای بیشتری را برای آن فیلم در نظر می‌گیرند. حالا بعضی از فیلم‌ها را هم نمی‌تواند یا نمی‌خواهد حمایت کند.

نه، آنها به این نکته توجه می‌کنند که فیلم چقدر ظرفیت دارد و باید برایش سرمایه‌گذاری کرد. این موازنه‌ای‌ است که شرکت‌ها در خودشان دارند.

نه، اصلا این نیست. موضوع اقتصادی‌ است. کسی حاضر نیست سرمایه‌گذاری کند و ضرر بدهد. بنابراین عموما روی فیلم به اندازه‌ای که پتانسیل دارد سرمایه می‌گذارند. اینکه چقدر در این کارشناسی موفق عمل می‌کنند بحث دیگری‌ است. یک مسئول پخش فیلم‌هایی را حمایت می‌کند که بداند بازگشت سرمایه دارد.

ما یکی از ویدئو رسانه‌های موجود هستیم و کارمان هم حمایت آثار و پخش است. سعی می‌کنیم فیلم‌هایی که براساس نیاز فرهنگی جامعه است ولو درآمد زا نباشد حمایت کنیم. این فیلم‌ها به لحاظ ارتقای سطح فرهنگ و هنر مورد نیاز هستند و درآمدزایی فیلم‌ها برایمان فرقی نمی‌کند و نگاه اقتصادی به آنها نداریم. سرمایه‌گذاری‌های ما هم برای این است که اولا شبکه نمایش خانگی تقویت شود و اعتماد مردم دوباره بازگردد و دوم ساخت فیلمی که با توجه به شرایط و نیاز مردم ساخته شود. تولید فیلم در یک مجموعه دیگر زیرمجموعه معاونت سینمایی اتفاق می‌افتد. این موسسه همان بنیاد فارابی‌ است. ما در بحث حمایت از رایت نمایش خانگی اینطور فیلم‌ها کار می‌کنیم. رایت را از صاحبانش می‌خریم تا فیلم‌هایی را که واجد این شرایط هستند به درستی به دست مردم برسانیم. دیدن این فیلم‌ها توسط مردم هدف ماست، چه ضرر بدهند و چه سودده باشند.

سوالتان کلی‌ است اما باید بگویم علت ضعف و افت در سینما عدم نگاه درست و کارشناسی شده در حوزه تولید است. زمانی‌که نگاه کارشناسی و ارزیابی روی تولید نباشد، تولید به انحراف کشیده می‌شود تا جایی که صدای همه در می‌آید. ما تولید را برای مردم انجام می‌دهیم پس باید حداکثر رضایتمندی و استاندارد را رعایت بکنیم. این رعایت استاندارها از کجا به دست می‌آید؟ اصلا فکر کنید پول فراوانی هم به این جریان تزریق شود اما وقتی بدون نظارت باشد، چه کسی جلوی انحرافشان را می‌گیرد؟

هر محصولی بالاخره باید در یک جایی ارزیابی شود. از تولید غذایی تا صنعتی تا هنری، باید ارزیابی شوند و درباره‌شان نظر داده شود تا مسیر رو به رشد در پیش بگیرند. اگر برای هر نوع تولید سینمایی مثل فیلم کوتاه و مستند و داستانی جشنواره‌ای نداشته باشیم، مردم تمایزها را تشخیص نمی‌دهند و فرصتی برایشان پیش نمی‌آید تا آثار خوب و برگزیده را ببینند و دست به انتخاب بزنند. اگر این جشنواره نباشد در واقع ضریب اطمینان را برای فیلم‌های تولیدی در این حوزه از دست دادیم.

راستش قبل از برگزاری نگرانش بودم. ما واقعا ریسک کردیم؛ ریسکی که همه با آن مخالف بودند. ما برای اینکه کار عادی نکنیم و کارمان به اصطلاح متفاوت باشد و بگویم که برایش دغدغه داریم و برایمان مهم است و هدفمان برگزاری صرف جشنواره نیست. ساخت جزییات این برنامه با دقت و کارشناسی اتفاق افتاد. این تفاوت‌هایی که می‌خواستیم در روند اجرا داشته باشیم با مخالفت خیلی‌ها مواجه شد. مشکل امنیت داشتم و کسی برای برگزاری چنین اتفاق بزرگی مکان برگزاری جشن را تضمین نمی‌کرد. واقعیتش این است که مرتب ته دلمان را خالی می‌کردند برای برگزاری جشن. من شخصا نگران اتفاقات و جو نامساعد بودم. یک طوفان می‌توانست تمام برنامه‌ریزی‌هایمان را به هم بریزد اما خدا کمکمان کرد.