به‌ گزارش صبا به نقل از پایگاه خبری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، در سومین روز از هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش از ۶ تا ۱۲ آذرماه ۱۴۰۱ در حال برگزاری است که در آن هنر ساختن و نواختن عود به‌عنوان هجدهمین عنصر میراث‌فرهنگی ناملموس کشورمان مشترک با سوریه به ثبت جهانی رسید.

عود یک ساز زهی زخمه‌ای با قدمت دیرین در ایران و خاورمیانه و یکی از مهم‌ترین سازهای بم مضرابی ایرانی است که هم در گروه‌نوازی‌های موسیقی کلاسیک ایرانی و هم در تک‌نوازی‌ بسیار کارآمد است. این ساز مانند بسیاری از دیگر سازهای زخمه‌ای، روی پای نوازنده قرار می‌گیرد و نوازنده با یک دست به انگشت‌گذاری روی وتر‌ها و با دست دیگر با مضراب به ساز نواختن می‌پردازد. بیشتر انواع این ساز دارای ۱۰ زه است که به‌صورت جفت بسته می‌شوند. همچنین حضور ساز عود از روزگاران باستان تا دوران معاصر در نقش‌برجسته‌ها، دیوان شاعران و نگاره‌ها برای یادآوری همگرایی و وفاق میان اقوام و ملیت‌هایی است که بیش از ۲ هزار سال در کنار یکدیگر می‌زیستند.

کاسه صدای این ساز، گلابی‌شکل، نسبتاً بزرگ و دسته آن معمولاً کوتاه است (در مناطق مختلف با ابعادی متفاوت) به‌طوری‌که وترها بیشتر روی کاسه طنینی امتداد دارند.

توانایی‌های ساز عود شامل حجم صوتی قابل‌ توجه به‌ویژه در محدوده صدای بم، اجرای نت‌های همزمان، استفاده از امکان رنگ‌آمیزی صوتی گوناگون و اجرای تکنیک‌های مختلف است. همچنین در ایران، قابلیت اجرای ردیف موسیقی دستگاهی را نیز دارد.

این ساز به ویژه در مناطق جنوب ایران در طیف گسترده­ای از رویدادها و آیین‌­ها از جمله عروسی‌ها، رویدادهای فرهنگی، جشن‌­ها، جشنواره‌­ها، گردهمایی­‌های خانوادگی و … مورد استفاده قرار می­‌گیرد و در استان­‌های خوزستان، بوشهر و هرمزگان یکی از عناصر هویتی محسوب می‌­شود که در ایجاد همدلی بین بختیاری­‌ها و عرب­‌های ایرانی نقش مهمی ایفا می‌­کند.

این عنصر توسط همه جوامع با هر پیشینه و طبقه اجتماعی صرف نظر از سن، جنسیت، اعتقاد مذهبی یا منشا قومی مورد استفاده قرار می‌‌گیرد.

در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس ۶ پرونده برای ثبت جهانی از ایران بررسی می‌شود که شامل پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی (مشترک با افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان، ترکمنستان و ازبکستان)، هنر سوزن‌دوزی ترکمن (ترکمن‌دوزی) (مشترک با ترکمنستان)، هنر ساختن و نواختن عود (مشترک با سوریه)، یلدا/چله (مشترک با افغانستان)، هنر ساختن و نواختن رباب (مشترک با تاجیکستان و ازبکستان) و مراسم مهرگان (مشترک با تاجیکستان) است.

فایل‌های ارایه شده برای این نشست شامل ۲۴ گزارش درباره یک عنصر درج شده در فهرست حفاظت فوری، ۴۲ گزارش در مورد اجرای کنوانسیون ۲۰۰۳ و در مورد وضعیت فعلی عناصر ثبت شده در فهرست معرف توسط کشورهای عضو در اروپا، ۴ نامزدی در فهرست حفاظت فوری، ۴۶ نامزد برای فهرست معرف، ۵ پیشنهاد برای ثبت اقدامات حفاظتی خوب و یک درخواست برای کمک بین‌المللی است.