محمدرضا شرف الدین تهیه کننده سینما در گفت‌وگو با خبرنگار سینما صبا درباره بودجه های فرهنگی سالیان اخیر گفت: آنچه در دوره های گذشته با عنوان هزینه‌کرد دستگاه‌های دولتی به صورت سنتی وجود داشته، به ویژه بودجه‌های فرهنگی. جز ابراز تأسف چیز دیگری را به همراه نداشته و ندارد. باید بپذیریم که وضعیت فرهنگی موجود که با رخدادهای این ماه‌ها نقاب از چهره انداخت و ناگهان نمایان شد حاصل یک دوره طولانی سیاست‌های گوناگون دولت‌ها و بی توجهی به نیازهای واقعی مردم در عرصه‌های گوناگون است.
وی افزود: باید توجه داشته باشیم که تغییر فرهنگ بسیار آرام و خزنده صورت می‌گیرد. تخصیص بودجه‌ها به هر اندازه که باشد، کم یا زیاد، نمی تواند معجزه کند و وضعیت را به صورت اورژانسی تغییر دهد. باید بدانیم برای تبدیل وضع موجود به یک وضعیت مطلوب فرهنگی راه بس دراز و طاقت فرسا در پیش داریم؛ راهی که باید مجاهدانه آن را بپیماییم و ایمان، اخلاص، مقاومت، پایداری و فداکاری شرط اول و رکن رکین این حرکت جهادی است. این بدین معنی نیست که در تحولات فرهنگی بودجه نقشی ندارد؛ به این معنی است که پیش از تخصیص بودجه، باید به برنامه و کارگزاران آگاه، متخصص و معتقد به منافع ملی اتکا کرد.
این تهیه کننده سینما در ادامه اظهار کرد: در این دوره سازمان سینمایی باید بسیار مواظبت کند و مجلس نیز از تمام راهکارهای قانونی برای نظارت بر هزینه کردها استفاده نماید. به این شکل بودجه قابل توجه که از سفره کوچک ملت تأمین شده به درستی هزینه می‌شود. هر ساله بودجه‌های گزافی به عنوان بودجه فرهنگی در دستگاه‌های گوناگون هزینه می‌شود، اما فرهنگ در حوزه خُرد و کلان همین است که می‌بینم و مطلقاً خروجی رضایت بخشی ندارد. سازمان، متولی و مدیر دستگاه فرهنگی هم کم نداریم. باید برای تجمیع یا تقسیم مأموریت هر یک از بخش های فرهنگی فکری کرد. لازمه سامان دادن به فعالیت‌های فرهنگی داشتن یک نقشه راه و یک مهندسی فرهنگی تدوین شده و کارآمد است.

شرف‌الدین ادامه داد: رانت خواران، نفوذی‌ها، مدعیان کارنابلد، بوی پول به مشام‌شان رسیده و ذائقه سیری ناپذیرشان تحریک شده است. آن ها برای دست اندازی به این بودجه درحال آماده شدن و سبقت از یکدیگر هستند. باید مواظب این دغل دوستان بود. نکته دیگر تحقیق و پژوهش در عرصه‌های گوناگون فرهنگی و احصاءِ نیاز ها برای فرهنگ‌سازی از طریق سینما. سازمان سینمایی باید بنا بر نظرات کارشناسی و نیاز جامعه، گونه های مختلف تولیدات را هدایت کند. مثلا تناسب تولید و پخش، جایگاه پلتفرم‌ها، رسانه‌های اجتماعی، جشنواره‌ها، مشارکت‌های مردمی و سازمانی، بورس تولیدات فرهنگی و استفاده از سرمایه‌های سرگردان، جایگاه سازمان‌ها و دستگاه‌های اقتصادی و مردم نهاد در سینما، دیپلماسی فرهنگی و سرمایه گذاری خارجی در تولیدات سینمای ایران، شناسائی ذائقه‌های بین‌الملل در سینما (مردمی نه جشنواره‌ای) و تولید آثار سینمایی که قابلیت صادرات را داشته باشد.

عضو هیئت انتخاب جشنواره فیلم فجر در ادامه به دیگر نکات مهم درباره مدیریت فرهنگی اشاره کرد و افزود: توجه به زیرساخت های تولید و پخش سینمایی در اندازه جهانی نکته ایست که نباید از آن غافل شد. استانداردهای تولید آثار سینمایی بسیار ارتقا یافته و مادر بعضی از زمینه‌ها عقب هستیم. شیوه‌های سنتی مانند رفیق بازی، باند بازی، تعارض منافع و منفعت طلبی های شخصی، راه توسعه و پیشرفت سینمای ایران را بسته است. جامعه صنفی به دنبال ارتقای علمی و فن آوری اعضای خود نیست و این یک آسیب بسیار جدی در توسعه هنری، علمی و اقتصادی سینمای ایران است. باید نیروی انسانی را به خوبی شناخت و افراد مستعد را برای آموزش به مراکز پیشرفته اعزام کرد.

٭٭٭سینما را به مخاطب نداشتن متهم نکنیم؛ مشکل جای دیگر است

او درباره توجه به دیگر ظرفیت های اکران فیلم سینمایی هم اظهار کرد: باید بپذیریم که الزاماً نمایش فیلم برای مخاطبان سینما، سالن های سینما نیست. شبکه های اجتماعی و پلتفرم‌ها، بیشتر از سالن های سینما مشتری دارند. به همین دلیل باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی کرد که زیرساخت‌ها و حمایت‌ها به گونه ای باشد که موجب جلب مخاطب باشد. مواظب باشیم که بودجه ها درجائی هزینه نشود که از مخاطب خالی است و آنگاه سینما را متهم نکنیم که مخاطب ندارد! بودجه ها نباید به صورت سنتی و مانند گذشته مستقیماً وارد تولیدات کم مخاطب و یا ضد گیشه شود. می شود جایزه ای برای تولیدات پر مخاطب و همسو با مصالح و منافع ملی تعیین کرد و آن جایزه را به فیلمی داد که توانسته است ضمن تأمین مصالح ملی، مانند پیشرفت ها و موفقیت های علمی، سیاسی، اقتصادی، ورزشی و غیره مخاطب قابل توجهی را نیز جلب کرده است. سینمای استراتژیک را باید بسیار جدی گرفت. اما استراتژی’ را باید برای سینمای امروز باز تعریف کرد. این یک کار بسیار دقیق و در حیطه نخبگی فرهنگی است.
شرف الدین درباره اهمیت موضوع آموزش در سینما گفت: نکته بسیار مهم و مغفول واقع شده سینمای ایران بحث آموزش و پرورش در سینمای ایران است. دانشگاه ها که غالباً یک خط تولید ساخت جوانان بی هویت، شیفته غرب، حقیر و در گام آخر وابسته به بیگانگان ایجاد کرده اند، متأسفانه با سعدی و حافظ و فردوسی بیگانه است. برخی جوانان در این فرایند آموزشی حتی عوامل فیلم ها را می شناسند اما بزرگان ادبیات را خیر.
شرف‌الدین در پایان اضافه کرد: خیلی از این افراد حسرت جشنواره‌های دین ستیزِ کَن و برلین را دارند و به چند یورویی که فلان جشنواره به پاس وطن فروشی، به دوستش هدیه داده است، حسادت می ورزند و به دنبال آن هستند که چوب حراج را به میهن و ملت خود محکم تر از دوستشان فرودآورند تا دشمنان ملت خود را راضی‌تر کنند. البته هستند هنرمندانی که هیچگاه در این مسیر قدم نگذاشتند. لازم است در عرصه فرهنگ یک حمایت جدی از مؤسسات آموزشی که با تراز انقلاب اسلامی و منافع ملی اداره می‌شوند و خروجی‌های آنها که دغدغه فرهنگ ملی و دینی دارند صورت پذیرد.

گفت وگو: علی کریمی