به گزارش خبرنگار سینما صبا، فیلم «شورعاشقی» یک درام عاشقانه را میان مصیبت کاروان اسرای کربلا از کوفه به شام روایت می‌کند که هم فضای حاکم بر زمان خود را می‌شناسد و هم با دیدی باز و طرحی جالب توجه، کنایه‌ها و اشاره‌های دقیقی به زمان حال را در خود قرارداده است.

حادثه عاشورا متنی دارد که عموما در محافل و مجالس به آن پرداخته می‌شود و متعلقات و حاشیه‌هایی که کم‌تر می‌شناسیم. تنها اثری که به یکی از حواشی عاشورا هنرمندانه پرداخته است همان فیلم «روز واقعه» است و حالا داریوش یاری گام بعدی را برداشته است. نیتم به هیچ وجه مقایسه این آثار نیست چرا که ارتباطی هم با هم ندارند اما از این نظر که به اطراف واقعه نگاه می‌کنند قابل توجه است.

«شورعاشقی» روایتی دارد از طراحی یزیدیان برای اینکه افکار عمومی را فریب داده و باخود همراه کنند. همه شنیده‌ایم که یزید برای مشروع جلوه دادن جنایتی که مرتکب شد، می‌خواست خواندان پیامبر را خارج از دین و ملحد و کافر معرفی کند تا علاوه بر اینکه مورد انتقاد و مخالفت قرار نگیرد پیروزی خود را به خیال خودش تضمین شده بداند. اما او چطور این کار را در آن زمان انجام داد؟ چگونه با وجود فاصله‌های زیاد بین شهرها تمام سرزمین‌های تحت امرش را با خود همراه می‌کرد و با وجود این رویه رسالت زینب کبری و امام چهارم شیعیان چگونه در اسارت و محدودیت‌های بسیار برای خنثی سازی این طراحی‌ها موفق بود؟

پرداختن به چنین مقوله‌ای در قالب درام و مدیوم سینما کار ساده‌ای نیست اما «شور عاشقی» از پس آن برآمده و مهمتر اینکه در دام کلیشه و شعارزدگی که معمولا آثار دینی به آن دچارند، نیفتاده است و از همه مهمتر اینکه داستان‌گوست. روایتی عاشقانه که عشق زمینی را به عشق بر حسین ع گره می‌زند و آن را دستمایه روایت انسان‌هایی می‌کند که حسین را دوست داشتند اما هرکدام به دلیل و بهانه‌ای همراهی‌اش نکردند حتی پس از شهادتش!

«شور عاشقی» چگونگی عوض شدن جای قاتل و مقتول و ظالم و مظلوم را توسط دستگاه عرض و طویل قدرت به تصویر می‌کشد و نقش رسانه ها در این مقوله را نشان می‌دهد. اما نقش اول ما در این فیلم زنی است که با مشاهده دستگاه رسانه‌ای یزید نقش خود را جهاد تبیین قرار می‌دهد و ضرورتش را درک می گ‌کند و وظیفه خود می‌داند فریاد حقانیت آل رسول الله ص را در حد توان به مردمان خواب زده آن دوران برساند. بازی شهره موسوی که از بازیگران تازه نفس و بااستعداد تئاتر و سینماست در این نقش حساس قابل تحسین است. یک جوان امروزی که قرارگرفتنش در این نقش تاریخی شاید قابل پیش بینی نبود.از این حیث اعتماد داریوش یاری به او هم نباید نادیده گرفته شود.

تقابل خیر و شر و انسان‌هایی که در ظاهر دوستدار حسین و خاندان پیامبرند اما همیشه بهانه‌ای برای نبودن دارند با کسانی که بی ادعا و ناشناخته‌اند و حتی شاید نصرانی و غیر مسلمان اما شرف وجودی شان اجازه بی اعتنایی به ظلم را نمی‌دهد در میانه‌های این فیلم بسیار جالب توجه و عبرت آموز است.

آری ما در «شور عاشقی» برای نخستین بار شاهد روایت دیر راهب هستیم. نقطه‌ای طوفانی از متعلقات عاشورا که بسیار دراماتیک و آموزنده و البته غمبار و سنگین است که یاری جسورانه به دل این ماجرا زده و نگهداری سر مقدس حضرت اباعبدالله در دیر را به تصویر می‌کشد و آن را نقطه تبدیل عشق زمینی عبدارحمان به عشقی بی انتها قرار می‌دهد. عبدالرحمان با بازی مهدی زمین پرداز همسر همان زنی ست که رسانه شد تا صدای مظلوم در تاریخ گم نشود و زینب کبری در رسالت سنگین و تاریخ سازش تنها نباشد. لحظات پراشک و حزنی در سکانس های مربوط به دیر راهب در انتظار مخاطب خواهد بود.

و اما در سوی دیگر داستان روایت اشقیا را با حضور شمربن ذی الجوشن شاهدیم که فیلمساز از طریق او هوشمندانه تحجر و خشک مغزی در دینداری را دلیل و زمینه جنایات هولناکی چون واقعه عاشورا معرفی می‌کند. پیام احمدی نیا بازیگر نقش شمر از این حیث که هدف فیلمساز نمایش پیوند شخصیت های قاتل واقعه عاشورا با تحجر و سلفی گری (که یکی از معضلات عصرماست) بوده، انتخاب جالبی است که هم نقش متفاوتی نسبت به شمرهای آثار نمایشی قبلی بازی کرده هم چهره و گریمش به هدف فیلم نزدیک است.

شاید اگر من قراربود نام این فیلم را انتخاب کنم آن را « شعورعاشقی» صدا میزدم. میزان مفاهیم و کنایه هاو استعاره های موجود در این فیلم به قدر و اندازه، عامدانه برکژکارکردها و کج فهمی ها از دین و نسبتش با قدرت سوار می شود و نقطه زنی می‌کند. دنیاطلبی آمیخته با ادعای دینداری و محبت آل الله را به چالش می‌کشد و همین‌ها را عامل اصلی فجایعی مانند کشته شدن فرزند رسول الله  و عادی سازی آن معرفی می‌کند و این تصویری دقیق از اتفاقاتی است که تا امروز و در عصر ما هم ادامه دارد.

روزگاری که مهمترین چالشش جنگ شناختی و ترکیبی رسانه ها با حقیقت است، پیدا کردن و فهم این استعاره ها در فیلم لذت بخش است و باید عمق دید و زمان شناسی فیلمساز را ستود.

احمدرضا دانش