مجتبی کاظمی نویسنده و کارگردان نمایش «مشاهدات» که پس از ماه‌ها انتظار، از دهم تا پایان تیر ماه ساعت ۱۹:۳۰روی صحنه تماشاخانه دیوار چهارم خواهد بود، در گفتگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری صبا درباره جریان آماده‌سازی این نمایش عنوان کرد: ما نمایش «مشاهدات» را برای اجرا در اسفند ۹۸ آماده کرده‌ بودیم اما به دلیل کرونا اجرای‌مان به تعویق افتاد. پس از آن هم چندین بار برای روی صحنه رفتن آماده شدیم اما مجدد شرایط کرونا مانع شد، تا اینکه پس از یک سال و هفت ماه تمرین و انتظار، این نمایش را تیر ماه ۱۴۰۰ روی صحنه می‌بریم. در این مدت با بدشانسی‌های زیادی مواجه شدیم اما این بدشانسی‌ها از لحاظ کیفی آسیبی به نمایش نزد، دلیلش هم این است که بازیگران و همه گروه نمایش از روی علاقه و قلبا به این کار پای‌بند بودند. از دیگرسو اینکه بچه‌ها طی این یک سال و هفت ماه هر هفته برای تمرین نمایش آمدند، به نظرم نشان‌دهنده همین علاقه است.

او درباره داستان نمایش تصریح کرد: نمایش «مشاهدات» در فضایی کاملا غیر واقعی، نمایی از آینده تهران و ایران را نشان می‌دهد. در داستان نمایش چند سال آینده ایران را می‌بینیم که در آن زمان اپلیکیشنی اختراع شده و یک دقیقه بعد را برای ما پیش‌بینی می‌کند. این اپلیکیشن اختراع عجیبی نیست و در واقع مانند شبکه‌های اجتماعی الان مثل اینستاگرام و تیک‌تاک است، چراکه همین شبکه‌ها هم امکاناتی دارند که شاید قبل اختراع‌شان، داشتن چنین امکاناتی برای‌مان عجیب بود اما الان این‌طور نیست.

«مشاهدات» ریشه در آسیب‌های محیط زیستی دارد

نویسنده و کارگردان این نمایش ادامه داد: در این میان یک نفر می‌خواهد روی این اپلیکیشن سرمایه‌گذاری کند اما ترجیح می‌دهد روی پروژه اصلی و محرمانه‌ آن سرمایه‌گذاری کند؛ پروژه‌ای که در آن این اپ به جای یک دقیقه بعد، بتواند سال گذشته را راستی آزمایی کند. این سرمایه‌گذار برای اعتماد از صحت اپلیکیشن می‌خواهد قصه‌ای را تعریف کند تا اگر این اپ درست کار کند، روی آن سرمایه‌گذاری می‌کند و در ادامه نمایش می‌بینیم که این فرد ماجرایی را از سال گذشته تهران و ایران روایت می‌کند و اپ را به چالش می‌کشد که آیا این داستان واقعی‌ست یا خیر.

کاظمی درباره ایده نوشتن موضوع نمایش اذعان کرد: دغدغه من برای نگارش این متن دغدغه محیط زیستی بود. با توجه به اینکه در زمان نگارش متن شاهد اتفاق‌هایی در تضاد با محافظت از محیط زیست در کشور بودیم، من هم با دغدغه‌ای که داشتم، سعی کردم از این مساله استفاده کنم و در آذر ۹۸ نگارش کار را شروع کردم. قصه‌ حول و حوش یک درخت می‌گذرد و در آن به هوای آلوده تهران و اینکه تهران دیگر به علت آلودگی بیش از حدِ هوا جای زندگی نیست پرداخته شده‌ است. در واقع همه این‌ها از یک دغدغه زیست‌محیطی نشات گرفته‌اند.

طی یک سال و هفت ماه هر هفته تمرین کردیم

او با اشاره به نقطه قوت نمایش «مشاهدات» اظهار کرد: در این نمایش سعی کرده‌ایم برای نوع بازی‌ها، ریتم اثر، فضاسازی، اورجینال بودن موسیقی، طراحی‌ها (از جمله نور، صحنه، پوستر) بیش از آنچه برای یک تئاتر ساده نیاز است، وقت صرف کنیم که به نظرم نتیجه‌اش نقطه قوتی برای نمایش شده‌ است. همچنین نکته‌ای که برای من وجود دارد، این است معمولا برای کسی که هم نویسنده و هم کارگردان یک نمایش است، اینکه در ابتدا نسبت به متن متعصب باشد و متن جذابی داشته باشد مهم است ولی من در اینجا بعد از گذشت تقریبا یک سال و هفت ماه چیزی که واقعا به آن افتخار می‌کنم، پای‌بندی دست‌اندرکاران این اجراست و جا دارد از حسام افسری و حسین طهماسبی دو بازیگر نمایش که در این مدت هر هفته برای تمرین‌ها آمدند و همچنین بقیه عوامل نمایش که یک ثانیه هم از اجرا ناامید نشدند و تماشاخانه دیوار چهارم که با توجه به اینکه این کار اولین تولید انحصاری‌اش بعد از سه سال است و توجه خاصی به آن دارد، تشکر کنم.

نویسنده و کارگردان نمایش «مشاهدات» راجع‌به حسام افسری که پس از سال‌ها قرار است به واسطه این نمایش روی صحنه برود، گفت: با حسام افسری قبلا در نمایش «صدای خنده حضار» به نویسندگی اینجانب و کارگردانی او همکاری داشتیم که اتفاقا از سوی منتقدان تئاتر و تماشاگران با استقبال خوبی هم مواجه شدیم. الان خود حسام در «مشاهدات» بازی می‌کند و اینکه بعد از سال‌ها با متفاوت‌ترین نقشی که تاکنون بازی کرده‌ است، روی صحنه می‌رود به نظرم برای مخاطب جذاب خواهد بود.

کاظمی در پایان با اشاره به رابطه اسم نمایش با داستانش خاطرنشان کرد: این سوال همیشه برایم مطرح بوده‌است که آیا ما به چیزی نگاه می‌کنیم یا آن را مشاهده می‌کنیم؟ این دو با هم متفاوتند، مشاهده کردن یعنی استفاده از هر پنج حسی که داریم. ما در چند سال گذشته نسبت به خیلی از وقایع صرفا مشاهده‌گر بودیم. مشاهده کردن به خودی خود چیز بدی نیست اما خیلی‌ها کتمانش می‌کنند و اظهار می‌کنند که در خیلی مواقع در قبال اتفاق‌هایی که می‌افتد عکس‌العملی نشان داده و کمک یا ایستادگی کرده‌اند، اما چیزی که من مشاهده کردم، صرفا مشاهده‌گری همه کسانی بود که چه به لحاظ مجازی یا حقیقی نسبت به دغدغه‌مندی خودم دیدم. در واقع اگر فضای غیرواقعی و تخیلی این نمایش را حذف کنیم، تقریبا نتیجه مشاهدات شخصی خود من می‌شود که البته برای مخاطب به هر نحوی می‌تواند تخیل به نظر برسد.

پریسا منیر

انتهای پیام/