رضا میرکریمی سومین سالی است که دبیری جشنواره جهانی فیلم
فجر را بر عهده دارد و تقریبا در این سه سال با جشنواره‌ای کم‌حاشیه روبه‌رو بوده‌ایم.
یکی از مولفه‌‌ها برای رسیدن به جشنواره‌ای قابل قبول، همواره ثبات در دبیری
جشنواره است که خوشبختانه این اتفاق را در جشنواره جهانی شاهد هستیم و رفته‌رفته
می‌توان عملکرد میرکریمی را به‌عنوان دبیر جشنواره به‌خوبی ارزیابی کرد. با رضا
میرکریمی دبیر جشنواره جهانی فیلم فجر به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.

شما سه دوره متوالی است که دبیری جشنواره را بر
عهده دارید، تا چه اندازه به اهدافی که در ذهن داشتید نزدیک شدید و برای عملی کردن
اهداف باقی‌مانده چقدر زمان لازم دارید؟

در ابتدای مسیر اهدافی را برای خود مشخص کرده بودیم که
خوشبختانه بخش زیادی از آن، تا به امروز محقق شده است البته این اهدافی که از آن
صحبت می‌کنم اهداف کوتاه‌مدت بودند و ما برای چشم‌انداز بلندمدت جشنواره جهانی
فیلم فجر، همواره باید تلاش کنیم تا برنامه‌ریزی‌‌هایمان عملی شود. جا دارد این
نکته را بگویم که ما در مواردی هم موفق نبودیم. بسیار دوست داشتم که در مدت این سه
سال کاخی برای جشنواره ‌مهیا می‌شد البته نه‌تنها برای برگزاری جشنواره جهانی فیلم
فجر که تالاری عمومی برای برپایی گردهمایی‌‌های بین‌المللی این‌چنینی ایجاد می‌شد
اما تا به حال برای تدارک چنین جایی موفق نشدیم. اما به‌عنوان پایگاهی برای معرفی فیلم‌های
منطقه و کشف استعداد‌‌های حوزه در آسیا و خاورمیانه قدم‌‌های بلندی برداشتیم. از
ابتدا در نظر داشتیم از یک جشنواره پیرو و دنباله‌رو به یک جشنواره پیشرو و مرجع
تبدیل شویم، البته می‌دانستیم محقق شدن این اتفاق مستلزم زمان است و باید به آن
اعتقاد داشته باشیم و برایش وقت بگذاریم. در همین جهت جمع زیادی از سینماگران و
حرفه‌ای‌‌های حوزه سینما جشنواره بین‌المللی فیلم فجر کمک می‌کنند. درواقع جشنواره
توسط اهالی سینما اداره می‌شود فارغ از بخش مدیریت میانی جشنواره که بر عهده
سینماگران است سایر بخش‌‌ها چون اجرایی، تشریفات و… توسط دانشجویان داوطلب که هر
کدام به چند زبان تسلط داشتند اداره شده است. به هر حال استقبال از جشنواره توسط
فیلمسازان خارجی خوب بوده است، در شرایطی که به سبب برنامه‌ریزی مالی حاضر نشدیم
تمام بلیت مهمانان را بپردازیم اما بیش از سیصد نفر در این جشنواره شرکت و حضور
پیدا کردند. نشان از آن دارد که در تعیین هدف و مسیرمان درست گام برداشتیم و در
حال تبدیل شدن به یک مقصد فرهنگی سالیانه هستیم.

زمینه‌ای برای ساخت این کاخ مهیا شده است، تا
چه اندازه پیگیر این ماجرا بودید؟

وقوع این اتفاق از توان فردی من خارج است و محقق شدن آن یک
عزم جدی را می‌طلبد در این مسیر هم وزارت فرهنگ و ارشاد به‌تنهایی نمی‌تواند کاری
از پیش ببرد بلکه شهرداری، شورای شهر و سازمان‌‌ها و ارگان‌‌های مختلف باید همکاری
کنند تا این اتفاق بیفتد. در هر حال به نظرم فقدان چنین بنایی برای پایتخت ایران،
آن هم با این تعداد جمعیت احساس می‌شود و باعث سرافکندگی است. در حال حاضر جشنواره
بیش از پیش با فعالیت مستمر مدیران، جای خود را پیدا کرده و مورد توجه واقع شده
است امیدوارم باتوجه به این نکته در آینده شاهد ساخت و مهیا شدن چنین بنایی باشیم.

امسال جشنواره پرقدرت‌تری را به نسبت سالیان
گذشته شاهد بودیم و فیلمسازان و فیلم‌های خوبی در این دوره حاضر شدند، علت این
پیشرفت را در گرو چه چیزی می‌دانید و برای این‌که بتوانید فیلمسازان بزرگ‌تری را
به ایران بکشانید چه برنامه‌‌هایی در نظر دارید؟

وقتی یک جشنواره آن هم نه فقط در سطح دبیر جشنواره بلکه
مدیران میانی آن، دستخوش تغییرات مدیریتی نشود. تجربه‌ای انباشته می‌شود که این
تجربه سبب می‌شود هزینه‌‌های لازم برای برگزاری یک جشنواره کاهش یابد و از طرفی
قدرت ارتباط‌گیری بین‌المللی جشنواره افزایش پیدا کند. به هر حال کانال‌‌های ارتباطی
ما محدود است اما وقتی دبیرخانه‌ای ثابت وجود داشته باشد و ما از این سرخط‌‌ها برای
حضور در رویداد هنری کشورمان دعوت ‌کنیم و اگر در طول سال این ارتباطات حفظ شود
طبیعتا جشنواره بهتر و قوی‌تری برگزار خواهد شد. ما از چند ماه پیش فعالیت در
زمینه خبری و رسانه را آغاز کردیم حتی بخش رسانه به دو بخش رسانه‌‌های دیداری و
شنیداری تقسیم شد و خوشبختانه فارغ از شبکه‌‌های خارجی که در ایران نمایندگی دارند
چندین خبرنگار از کشورهای خارجی به‌صورت مستقیم به این رویداد فرهنگی هنری آمدند و
این مسئله در بهتر دیده شدن جشنواره جهانی فیلم فجر کمک بزرگی می‌کند.

در دوره‌‌های اخیر جشنواره ملی فجر، برای
جلوگیری از حاشیه‌ها، مراسم فرش قرمز حذف و حتی بخش فتوکال هم تا حدی محدود شد.
این اتفاق را هم در فجر بین‌الملل شاهد هستیم و می‌بینیم کمترین عمل تشریفاتی در جشنواره
وجود دارد، درحالی‌که خیلی از جشنواره‌‌های دنیا به سبب حاشیه‌هایشان دیده می‌شوند.
چرا در فجر بین‌الملل این اتفاقات محدود شده و به‌نوعی با شمایلی که در جهان می‌بینیم
فاصله دارد؟

ما براساس ظرفیت‌‌ها و شرایط منطبق با اهداف ملی خودمان چشم‌انداز‌‌هایمان
را تعریف می‌کنیم برگزاری یک جشنواره‌ای که ویترینی است و شوآف آن زیاد بوده و
هزینه گزافی را برای دعوت افراد سرشناس و رفتنشان روی فرش قرمز مطالبه می‌کند از
نظر ما کاربردی نیست و اصلا برایمان بازدهی فرهنگی ندارد. ما سعی کردیم سبقه
فرهنگی، علمی و آکادمی بیشتری به جشنواره بدهیم و آن را به‌عنوان یک پایگاه به
فیلمسازان بشناسانیم همان طور که می‌بینید در این دوره از جشنواره جهانی فیلم فجر ورک‌شاپ
و مسترکلاس‌‌های تخصصی بسیاری برپا شد. از سویی دیگر ما امسال بخش کنفرانس‌‌های مطبوعاتی
را هم به جشنواره اضافه کردیم و به این صورت فضایی فراهم شد تا فیلمسازان به‌صورت
آزادانه با اهالی رسانه و دوستداران این هنر به گفت‌وگو بنشینند. ضمن این‌که همه
جشنواره‌‌های بین‌المللی فرش قرمز ندارند.

فیلم‌های خارجی نمایش داده شده در جشنواره
لاجرم دچار سانسور‌‌های می‌شوند این در حالی است که هر فیلمسازی تمایلی به ابتر
شدن و یا دخل و تصرف کردن در فیلمش ندارد، پروتکل‌‌های سانسور در جشنواره جهانی
فیلم فجر به چه شکل بود ؟

در هر صورت ما الگوهایی داریم و اگر یک فیلم با آن الگو‌‌ها
هم‌خوانی نداشته باشد آن فیلم در جشنواره ما غیرقابل پخش می‌شود. اندازه این محدودیت‌‌ها
می‌تواند براساس ظرفیت رسانه‌ای یک رویداد تعریف شود. ضمن این‌که من خودم به‌شدت
با این برخورد مخالفم که به دور از چشم یک فیلمساز در فیلم او دست ببریم. در مرحله
انتخاب آثار تلاش کردیم به فیلم‌هایی برسیم که کمترین دخل و تصرفی را در آن داشته باشیم
و همان کمترین و حداقل تغییر را با توافق با خود فیلمساز اعمال کردیم. به همین
دلیل شما شاهد این هستید که فیلمساز‌‌ها برای تماشای فیلم خودشان به سالن می‌روند
و اعتراضی هم نمی‌کنند چرا که در جریان اتفاقی که برای فیلمشان پیش آمده هستند. به
علاوه این‌که این اتفاق فقط مختص به جشنواره‌‌های ایرانی نیست بسیاری از جشنواره‌‌های
کشور‌‌های عربی، چین، مصر و… با همین نگاه فیلم‌ها را نمایش می‌دهند.

برخی فیلم‌ها سال‌‌های قبل هم در جشنواره حضور
داشتند و امسال مجدد به نمایش درآمدند، علت این حضور مجدد تعدادی از آثار در جشنواره
چه بود و براساس چه ملاکی انتخاب شدند؟

امسال بخشی را تحت عنوان زنگ هفتم به جشنواره اضافه کردیم
در این بخش فیلم‌های مناسب کودکان به نمایش در‌می‌آمد. در این بخش از فیلم‌های منتخب
جشنواره سال قبل، جشنواره کودک و نوجوان و تعدادی فیلم ایرانی استفاده کردیم. تنها
بخشی که فیلم تکراری در آن وجود داشت همین زنگ هفتم بود و در سایر بخش ها، فیلم‌های
جدید به نمایش درآمد.

به‌طور کل جشنواره آرامی را پشت سر گذاشتیم اما
در این بین به وقت نمایش یکی از فیلم‌ها حاشیه‌ای پیش آمد که با پادرمیانی خانم
معتمدآریا حل‌وفصل شد. به‌طور کل توان اجرایی مدیران جشنواره که بعضا هم از
سینماگران هستند را در برگزاری جشنواره تا چه اندازه موثر می‌دانید و چطور ارزیابی
می‌کنید؟

در مورد اتفاقی که به آن اشاره کردید باید بگویم که عوامل
فیلم نمایش داده شده بیش از تعداد سهمیه‌شان به سالن آمده بودند و همین مسئله باعث
شد تا بخشی از مردم که بلیت تماشای آن فیلم را تهیه کرده بودند بیرون از سالن
بمانند. به هر حال ظرفیت سالن‌‌های ما تعداد مشخصی است. البته این تجربه باعث شد
از این به بعد شرایط را طور دیگری مدیریت کنیم. اولویت با مردم است و کسانی که
بلیت تهیه کردند باید ابتدا وارد سالن شوند و بعد صندلی‌‌های باقی‌مانده به عوامل
فیلم اختصاص داده می‌شود. درواقع عوامل یک فیلم حکم میزبان را دارند نه مهمان. اما
درخصوص انتخاب مدیران جشنواره؛ تمام کسانی که در جشنواره جهانی فیلم فجر نقش و
مسئولیت بر عهده دارند از اهالی سینما هستند، مردم برایشان احترام زیادی قائلند و
آن‌ها هم رفتار پسندیده‌ای دارند. به‌طور کل به نظرم همین که جشنواره با کمترین
تنشی برگزار شد مدیون اعتبار و منش این دوستان است.

فیلم‌های ایرانی حاضر در جشنواره جهانی از
استقبال بسیار بیشتری به نسبت فیلم‌های خارجی برخوردارند و معمولا همه سانس‌‌های متعلق
به فیلم‌های ایرانی با مخاطب کثیری روبه‌رو هستند اما شاید سالن‌‌ها به وقت نمایش
آثار خارجی خالی‌تر باشند. فکر می‌کنید این ضعف از کجا نشأت می‌گیرد؟

ما در جشنواره میزان مخاطب هر فیلم را به‌صورت آنلاین داریم
و به این شکل نیست که سالنی خالی باشد اتفاقا میزان استقبال خوب است اما فقط در
سالن نمایش بعضی فیلم‌های مستند کمتر شناخته‌شده و یا فیلم‌های سانس صبح در روزهای
آغازین، یک‌سوم از صندلی‌‌ها خالی می‌ماند که خوشبختانه این اتفاق فقط در روزهای
نخست بود و در ادامه جشنواره همه کارها با اقبال به نمایش درآمد. در مورد میزان
استقبال بیشتر از فیلم‌های ایرانی باید بگویم همه جای دنیا همین است در هر جشنواره
فیلم‌های ساخته شده توسط کشور برگزارکننده مورد استقبال بیشتری قرار می‌گیرند. و
این یک امر طبیعی است. با وجود این‌که ما در کشوری زندگی می‌کنیم که عادت تماشای فیلم‌های
خارجی روی پرده سینما وجود ندارد اما استقبال از فیلم‌های خارجی هم به نسبت سال‌‌های
قبل بسیار خوب بوده است.

امسال چه میزان بودجه به جشنواره جهانی اختصاص
یافت؟ و آیا هزینه‌‌ها به نسبت سال گذشته تغییری پیدا کرده است؟

بودجه امسال جشنواره جهانی فیلم فجر ۸میلیارد تومان بوده
است، سال گذشته بودجه‌مان ۸میلیاردو۶۰۰میلیون تومان بود اما به سبب تورم، تغییر
بهای دلار، اضافه شدن چند بخش به جشنواره و اجرای برنامه‌‌ها به جای دو دانشگاه در
هفت دانشگاه و… بودجه از ۸میلیاردو۶۰۰ به ۸میلیارد تقلیل پیدا کرد.