به گزارش صبا، ابتدای هفته در حالی مراسم انتخاب اعضای شورای راهبری مجمع رسانه‌های صوت‌و تصویر فراگیر ایران «رصتا» برگزار شد که همچنان مشخص نیست با این اقدام تکلیف انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئویی برخط چه می‌شود و اینکه قرار است تجربه ناخوشایندی که شبیه آن در مورد خانه سینما اتفاق افتاد، تکرار شود؟! آیا این اقدام به انشقاق بین سکو‌ها منجر می‌شود یا شاهد دو پادشاه در اقلیم سکو‌ها خواهیم بود؟! تکلیف سرمایه‌گذار یا تولید‌کننده‌ای که می‌خواهد در فضای شبکه نمایش خانگی محتوا تولید کند، چیست؟

مراسم انتخاب اعضای شورای راهبری مجمع موسوم به رسانه‌های صوت‌و تصویر فراگیر ایران (رصتا) با مشارکت ۱۶۵ سکوی دارای مجوز از ساترا به صورت برخط و با حضور فیزیکی تعدادی از سکو‌های دارای مجوز برگزار شد و بر اساس آرای واصله، هشت عضو اصلی شورای راهبری این مجمع انتخاب و معرفی شدند. پیش از برگزاری این مجمع سعید مقیسه، رئیس سازمان تنظیم مقررات صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی (ساترا)، درباره ماهیت فعالیتی «رصتا» گفته بود که شورای راهبری مجمع رصتا با امکان مشارکت همه مجوزگیرندگان از ساترا برگزار شده و نقش ساترا در تشکیل مجمع صرفاً تسهیل‌گری است و نه تصدی‌گری. سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر با هدف تعامل هر چه بیش‌تر و بهتر با نهاد صنفی یادشده، امکان عضویت نمایندگانی را که از طرف شورای راهبری انتخاب می‌شوند، در شورا‌های تخصصی ساترا فراهم کرده‌است که قطعاً اقدامی مؤثر برای تنظیم‌گری تعاملی است. این شورا‌ها و دیگر مجامع تصمیم‌گیری به مجمع رصتا کمک خواهند کرد که یک مجمع مؤثر برای حمایت از صنف سکو‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی باشد.
برخی جریانات رسانه‌ای نسبت به برگزاری این انتخابات مدعی شدند ساترا تعدادی از سکو‌های گمنام و کم نام و نشان را سر خط کرده تا آن‌ها را در مقابل سکو‌های پرمخاطب و نام‌آشنای شبکه نمایش خانگی قرار بدهد. این نگاه در حالی وجود دارد که برخی منابع خبری ضمن رد این مدعا به خبرنگار «جوان» اعلام کردند بعضی سکو‌های پرمخاطب مثل نماوا و فیلم نت نه‌تن‌ها در این انتخابات حضور داشتند، بلکه یکی از آن‌ها برای ریاست این شورا هم اعلام کاندیداتوری کرده‌بود که در لحظات پایانی به دلایلی از نامزدی انصراف می‌دهد. البته یکسری دیگر از سکو‌های دارای مجوز بر خلاف اعلام آمادگی قبلی به دلایل مختلفی موفق به شرکت در انتخابات اعضای شورای راهبری مجمع «رصتا» نشده‌بودند.

پیش از برگزاری این مجمع محمد مهدی عسگرپور، دبیر انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئویی برخط در سومین گردهمایی این انجمن گفته‌بود: «ساترا که با ردیف بودجه و نه قانون اداره می‌شود تقریباً با همان شیوه عمل می‌کند. مجموعه صداوسیما می‌تواند نهاد‌های درونی مربوط به خود را مدیریت کند، بنابراین اگر صداوسیما قصد دارد نهادی مانند ساترا را برای تنظیم‌گری بخش خصوصی داشته‌باشد، ابتدا باید مصوبه مجلس را دریافت کند. واگذاری تنظیم‌گری به هر نهادی نیازمند قانون است و نه آیین‌نامه.»
بلافاصله بعد از اظهارات عسگرپور، انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئویی برخط با انتشار بیانیه‌ای که مشخص بود با هماهنگی قبلی و طی یک تقسیم کار مشخص بین آن‌ها و دبیر انجمن صورت می‌گیرد، اقدام ساترا را برای تشکیل مجمع رصتا، حرکتی غیرقانونی و مداخله در امور صنفی کسب‌وکار‌های خصوصی دانست و نسبت به عواقب آن هشدار داد!
آن‌ها در بخشی از این بیانیه نوشته بودند: «مجموعه ساترا (وابسته به صداوسیما) که نهادی برساخته و فاقد قانون تشکیلات مصوب از سوی مجلس شورای اسلامی است، در اقدامی عجیب و غیرقانونی جهت مداخله در امور صنفی کسب و کار‌های خصوصی با راه‌اندازی مجموعه‌ای به نام «رصتا» از برخی پلتفرم‌های نمایش آنلاین برای حضور در کمیسیونی با هدف صدور مجوز‌های تولید و نمایش و تشکیل یک مجمع صنفی دعوت به عمل آورده در حالی که مطابق با اصل بنیادین «عدم صلاحیت» در حقوق عمومی «هیچ مقام اداری صلاحیت هیچ ابتکار و اقدام اعم از صدور دستورالعمل، مقررات و ممانعت از حقوق مصرح اشخاص حقیقی و حقوقی را ندارد، مگر آنکه قانون چنین اجازه‌ای به وی داده باشد.»
پس از برگزاری مراسم انتخاب اعضای شورای راهبری «رصتا»، نخستین نشست مشترک اعضای اصلی و علی‌البدل این مجمع با رئیس و معاونان ساترا به بهانه روز ملی شورا‌ها در سالن جلسات حوزه ریاست ساترا برگزار شد. علیرضا بهادری، مدیر کل فناوری و سامانه‌های نوین ساترا، در این نشست ضمن ارائه گزارشی از نحوه برگزاری انتخابات شورای راهبری مجمع رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران گفت: از ۷۷ نامزد عضویت در شورای راهبری رصتا، دو نفر پیش از آغاز فرایند رأی‌گیری به‌صورت مکتوب انصراف دادند که در نهایت رأی‌گیری در روز ششم اردیبهشت ماه به صورت برخط و با حضور نمایندگان سکو‌های دارای مجوز از ساترا و با نظارت سازمان بازرسی کل کشور برگزار شد. تعداد ۱۶۵ مدیر رسانه در فرایند رأی‌گیری مشارکت کردند که از این میان ۳۵ رأی به دلایل مختلف از جمله عدم تأیید نهایی (عدم ارسال نهایی رأی الکترونیک) توسط رسانه باطل شد.
وی افزود: با توجه به اینکه برای تمام سکو‌های دارای مجوز از ساترا برای فرایند رأی‌دهی یک کد اختصاصی بی‌همتا صادر شده‌بود و تمام اشخاص حتی اشخاصی که در روز رأی‌دهی در محل رأی‌گیری حاضر شده‌بودند، از طریق سامانه اقدام به رأی‌دهی کرده‌بودند، تمام مستندات و اسامی رأی‌دهندگان قابل ارائه است و با توجه به اینکه کد اختصاصی شرکت در انتخابات صرفاً به شماره تماس مدیر هر سکو ارسال شده‌بود، بنابراین آماری که ساترا ارائه کرد کاملاً دقیق است.
بهادری خاطرنشان کرد: تعداد ۷۵ نفر برای عضویت در شورای راهبری مجمع رصتا کاندیدا شده‌بودند که رأی نفر آخر صفر بود، اما ۷۴ نفر دیگر هر یک موفق به کسب تعدادی از آرا شدند و با توجه به تقسیم آرای کل رأی‌دهنده‌ها میان ۷۴ سکو، نفر اول موفق به کسب ۳۲ رأی شد. در انتخابات مجمع رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر ایران، بیشتر از یک سوم دارندگان مجوز از ساترا در انتخابات شرکت کردند و رأی دادند.
با توجه به اظهارات طرفین این ماجرا ظاهراً اقدام ساترا از سوی انجمن صنفی و دبیرش که حکم مغز متفکر آن را ایفا می‌کند و با دادن مشورت‌های مختلف او سعی در تقویت جایگاه خودش و انجمن را دارد، در حکم وزن‌کشی و تقابل تلقی شده‌است؛ شاهد این مدعا هم اظهارات دبیر و بیانیه انجمن صنفی شرکت‌های نمایش ویدئویی برخط است.
واقعیت این است که حاکمیت، اگر چه با تأخیر ولی به هر حال به این نتیجه رسیده است که باید به اوضاع بلبشوی شبکه نمایش خانگی و تولیداتش سروسامانی بدهد. با توجه به این مسئله طرفین این ماجرا باید جوری رفتار کنند که اقدامات‌شان موجب شکل‌گیری فضای دو قطبی در بین سکو‌های نمایشی یا ایجاد واهمه برای سرمایه‌گذاران در این عرصه نشود. چه اینکه از یک سو با انجمن صنفی و برخی سکو‌ها طرف است که با ایجاد الیگارشی مشغول فعالیت هستند و در سوی دیگر با «رصتا» یی مواجه است که تحت حمایت ساترا قرار دارد و رفتن به سوی هر کدام از آن‌ها ممکن است با واکنش و مقابله طرف دیگر روبه‌رو شود!
قطعاً هم‌افزایی بین بخش حاکمیتی و مدیران و صاحبان سکو‌ها می‌تواند هر گونه فتنه‌انگیزی و التهاب‌آفرینی را در این حوزه به حداقل برساند و زمینه تمییز و تشخیص برای مخاطبان و مردم بین سکو‌هایی که به دنبال تولید محتوا و درآمدزایی هستند با سکو‌هایی که احتمالاً تمایلی به فعالیت ذیل قوانین مصرحه کشور ندارند، فراهم می‌کند. از طرفی دیگر مدیران ساترا نیز شاید بهتر باشد از اقدامات و اظهارات شبهه‌ناکی مثل میزبانی از تشکیل یک صنف جدید و برگزاری زمینه انتخابات اعضای آن تحت عنوان تسهیل‌گری دوری کنند.

نشر اول: جوان، مصطفی شاه‌کرمی