به گزارش خبرگزاری صبا به نقل از روابط عمومی سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، چهارمین نشست آنلاین از سلسله نشست‌های «کرونا تاملات فکری» با سخنرانی هادی خانیکی جامعه‌شناس و استاد دانشگاه علوم ارتباطات در اندیشگاه سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار شد.

هادی خانیکی در ابتدای این جلسه آنلاین، برگزاری سلسله نشست های «ما و کرونا تاملات فکری» در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران را به عنوان یک فرصت برشمرد و گفت: می‌توان به پدیده قرنطینه که در ادامه شیوع ویروس کرونا شکل گرفت، به عنوان یک مقوله ارتباطی نگریست به گونه‌ای که در خلال آن می‌توان به همه ظرفیت‌ها و مسائل رسانه‌ای این پدیده پرداخت.

وی با بیان این مطلب که در چنین شرایطی جامعه شبکه‌ای جدی گرفته شده است، افزود: برای توضیح این مطلب به بخشی از نظریه تئون ون دایک جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز،‌ اشاره می‌کنم. به اعتقاد ون دایک، رسانه‌های دیجیتال وقتی مختصات زمانی و مکانی را تغییر دادند، می‌توان از وقوع یک انقلاب رسانه‌ای صحبت کنند.

این جامعه شناس اضافه کرد: تغییر مصرف رسانه‌ای یا به عبارتی تغییر در زیست فرهنگی موضوعی است که میان جامعه‌شناسان، نظریه‌پردازان و صاحب نظران مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.

وی در ادامه به تعلیق در مراودات اجتماعی، پیرو مساله قرنطینه اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی مقوله ارتباطات میدان‌دار شده است؛ به طوری که مساله ارتباطات از همه ابعادِ فناورانه، انسانی، اجتماعی و غیره مورد توجه ویژه قرار گرفته است. در چنین شرایطی همه سعی می‌کنند ضمن آموزش و یادگیری در این فضا، تنهایی خود را به نوعی برطرف کنند.

خانیکی در ادامه سخنان خود اظهار کرد: در شرایط شیوع ویروس کرونا و قرنطینه، نوعی خوش‌بینی نسبت به تکنولوژی ایجاد شد و بُعد روشن و مثبت تکنولوژی و فناوری مورد توجه قرار گرفت چرا که پیش از این در همه جهان تکنولوژی به دلیل جدید بودن عموما مورد هراس بود.

این استاد علوم ارتباطات، هم نشینی کرونا با وب را زمینه‌ساز پرتاب به فضای جدید عنوان کرد و ادامه داد: به اعتقاد برخی از نظریه‌پردازان معاصر، در شرایط قرنطینه سطح مطالعه افراد ارتقا و اجبار به مطالعه و یادگیری افزایش یافت و این اجبار به یادگیری در فضای جدید به کتابخانه‌ها جان داد.

خانیکی با ابراز نگرانی درباره شروع پیک جدید شیوع ویروس کووید ۱۹ در ایران، گفت: این امر نگرانی‌ها را برانگیخته است چرا که بر اساس پیش بینی‌های اولیه انتظار می‌رفت این بحران در کشور کنترل شود اما با اوج گیری مجدد آن با چالش‌های تازه‌تری روبه‌رو هستیم. در چنین شرایطی شاید بهتر باشید صاحب نظران پیشنهاداتی را ارائه دهند البته لازم است این پیشنهادات در قالب دستورالعمل نباشد.

وی در ادامه صحبت‌های خود به انجام نظرسنجی ملی درباره موج دوم شیوع ویروس کرونا در خردادماه ۹۹ اشاره کرد: این نظر سنجی در حوزه‌های اجتماعی، ارتباطی و فرهنگی انجام شد که بر اساس آن مشخص شد وحشت و اضطراب در موج دوم در مقایسه با موج اول شیوع بین مردم بیشتر شده است. ضمن اینکه سازگاری با این ویروس نیز به همان نسبت افزایش یافته است.

این جامعه شناس در ادامه سخنان خود در نشست آنلاین از ظهور و بروز چالشی جدید در کشور با عنوان «تله موفقیت» در رابطه با کنترل بحران کرونا سخن به میان‌ آورد و تصریح کرد: مدیریت بحران کرونا در کشور در موج اول شیوع این ویروس رضایت بخش بود و سیاست‌های رسمی برای مقابله با این ویروس نمره قابل قبولی را کسب کرده بود اما در شرایط حاضر شکل جدیدی از شیوع مواجه هستیم به طوری که این بار شیوع کرونا از حاشیه به متن در جریان است.

خانیکی در توضیح این مساله اضافه کرد: پایبندی و اصرار بیشتر برخی ازمناطق کشور نسبت به سبک زندگی پیشین و رعایت و انجام همه آداب و رسوم، مناسک و مناسبت‌ها باعث شد سد پیشگیری شیوع ویروس کووید ۱۹ شکسته شود.

وی با تاکید بر ضرورت تغییر نگرش و برنامه‌ریزی جدید در مدیریت بحران کرونا در کشور، افزود: در چنین شرایطی نباید فقط از شهروندان خواست که برای ایمن سازی جامعه تلاش کنند چرا که نهادهای رسمی کشور نقش قابل توجهی را در این مهم ایفا می‌کنند.

این استاد علوم ارتباطات بر ضرورت ایجاد نگرش فرهنگی در مقابله با کرونا ویروس تاکید کرد: بر اساس چالش‌های مطرح شده و ورود به پیک جدید شیوع این ویروس منحوس، به نظر می‌رسد باید از دانش، علم ارتباطات و فرهنگ برای مدیریت این شرایط بهره لازم برده شود.

وی در ادامه به اشکال مختلف «علم باز» در شرایط کرونایی پرداخت و توضیح داد: این مقوله را می توان در سه بُعد «داده های باز»، «انتشارات باز» و «منابع آموزشی باز» مورد بحث و بررسی قرارداد. این سه حوزه فعالیت نهادهایی از جنس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، نهادهای فرهنگی و علمی را می‌طلبد به طوری که این نهادها در چنین شرایطی در معرض تقاضا و مسئولیت های جدید قرار می‌گیرند.

این کارشناس رسانه در پایان با اشاره به نقش سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در حوزه «داده‌های باز» بیان کرد: سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران در کنار کتابخانه‌های ملی سایر کشورها در حوزه انتشار باز کوشا بود و با این اتفاق بزرگ دسترسی به اسناد و منابع برای شهروندان و پژوهشگران میسر شد.

انتهای پیام/