داود مرادیان تهیه‌کننده و کارگردان مستند «رویای آجری» در گفتگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا درباره ایده ساخت این مستند ۷ قسمتی که روی آنتن شبکه مستند رفته است، عنوان کرد: ما به دنبال آن بودیم که یک مجموعه اقتصاد مقاومتی بسازیم که به عنوان اولین گزینه بررسی وضعیت مسکن را انتخاب و شروع به کار روی این موضوع کردیم. در ابتدا قصد داشتیم مستندی تک قسمتی درباره این موضوع تولید کنیم اما به دلیل پیچیدگی و اهمیت موضوع مستند را در ۷ قسمت تولید کردیم.

وی با اشاره به اینکه قصد داشته اند مخاطب با دیدن این مستند ۷ قسمتی به یک منظومه فکری سیاسی راه پیدا کند تا با شعارهای شب انتخابات فریب نخورد،گفت: «رویای آجری» داستان مسکن را از سال ۱۳۱۷ تا ۱۳۹۹ روایت می‌کند. این برنامه به دنبال آن بوده است تا مردم را نسبت به این مساله که از چه زمانی دغدغه مسکن در نوع سیستم مدیریت مدرن شهری آغاز شد و در هر دهه افراد مسئول و جریان‌های سیاسی چه تاثیری روی مسکن داشته‌اند، آگاه کند.

کارگردان «رویای آجری» درباره اهداف ساخت این مستند توضیح داد: هدف اصلی برنامه کشف چرایی وضع موجود است چراکه الان هر گفتگو و یا مستند اقتصادی که درباره مسکن صحبت می‌کند، راهکار مواجهه با مشکلات مسکن را فیزیکی، اقتصادی و…می‌داند اما مگر می‌شود که این راهکارها به فکر دولت‌ها در دهه‌های مختلف نرسیده باشد. ما در قسمت هفتم «رویای آجری» از قانون نجات بخشی صحبت می‌کنیم که بیش از ۱۲۰ سال است در دنیا اجرا می‌شود اما در ایران اجرایی نشده است. این موضوع ریشه در فسادهایی دارد که افراد متعددی به دلیل منافع سیاسی، انتخاباتی و… به آن تن داده‌اند.

وی با اشاره به اینکه در زمان حاضر یعنی سال ۹۹ همچنان در بر همان پاشنه می‌چرخد، اظهار کرد: با اینکه انقلاب ۵۷ اتفاق افتاد اما انقلابی در تفکر اقتصادی مدیران در حوزه مسکن اتفاق نیفتاده است. جز سه مقطع بسیار کوتاه یعنی مقطع شهید رجایی، اوایل دوره میرحسین موسوی که امام درباره زمین و مسکن فتوا صادر کرد و دوره کوتاهی در زمان ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به هیچ عنوان نگاه امام خمینی در زمینه مسکن دخالت داده نشد. آن وزیری هم که نگاه امام خمینی را در زمینه مسکن دخالت داد، در یکی از قسمت‌های مستند نشان دادیم که چه بلایی سرش آمد. «رویای آجری» به مخاطب می‌گوید ماجرا را با چشم خود ببیند و فریب افراد مختلف را نخورد.

تهیه‌کننده «رویای آجری» با اشاره به اینکه مراحل تحقیق و پژوهش این مستند سه سال زمان برده است و در این مدت تصاویر مربوط به مستند نیز جمع آوری می شد، اظهار کرد: حدود ۱۱۷ جلسه تصویریابی در صداوسیما داشتیم که برای پیدا کردن تصاویر حدود ۲۲۰ تا ۲۳۰ جلسه زمان صرف کردیم.

این مستندساز با اشاره به اینکه در این کار اطلاعات مثل کشف نفت استخراج می‌شد، عنوان کرد: از آنجاکه وزارت مسکن در این کشور همیشه یک وزارتخانه درجه ۲ و یا سه بوده است، پیدا کردن اطلاعات و افراد مربوطه برای ما بسیار سخت بود. همچنین کتاب‌هایی از اقتصاد پهلوی بخشی از منابعی بود که ما از آن استفاده کردیم اما بهترین منبع روزنامه‌ها بودند چراکه وقایع را روزانه درج می‌کنند.

به گفته وی، برای بررسی وضعیت مسکن در ۶ سال فقط از روزنامه‌ها استفاده کرده‌اند.

مرادیان با اشاره به اینکه آرشیو مرکزی صداوسیما تعامل بسیار خوبی با این برنامه داشته است، درباره دستیابی به آرشیوها گفت: شروع کار بسیار سخت بود اما ما یک تهاتری را با آرشیو مرکزی صداوسیما انجام دادیم به گونه‌ای که تمام مصاحبه‌های خود را در اختیار صداوسیما قرار دادیم که بسیار مصاحبه‌های خوبی است و فکر نمی‌کنم فرد دیگری بتواند اینگونه مصاحبه کند. البته بخشی از این آرشیو غنی ما از بیرون تهیه شده است به عنوان مثال مصاحبه‌های قسمت سوم و چهارم را مرکز اسناد انقلاب اسلامی برعهده گرفته و برای ما تامین تصویر کرده است. همچنین بخشی از اطلاعات از آرشیو شخصی وزرا، شهرداری تهران و وزارت راه و شهرسازی تهیه شده است. در واقع هرکس در هرکجا تصویری از تهران و خانه‌سازی داشت ما توانستیم به آن تصاویر دسترسی پیدا کنیم.

وی درباره موضوع قسمت‌های مختلف برنامه بیان کرد: قسمت اول به صورت گذرا وضعیت مسکن در دوران پهلوی را بررسی کرد. این قسمت در زمان پخش خود با واکنش سایت‌های طرفداران پهلوی مواجه شد. قسمت دوم که با پخش تصاویر دیده نشده زیبایی همراه بود، ماجرای حسن کروبی برادر مهدی کروبی را از سال ۱۳۵۷ تا سال ۱۳۵۸ روایت کرد. یکی از قهرمان‌های این قسمت دبیرکل نهضت آزادی است که نشان می‌دهد صداوسیما اگر بخواهد منصفانه با قضیه برخورد کند، اتفاقات خوبی رقم می‌خورد. در قسمت سوم و چهارم ماجرای سال ۱۳۵۹ تا ۱۳۶۲ را برای مخاطب روایت کردیم. این دوره اتفاقاتی برعکس آنچه که امام درباره حل مشکل سرپناه مردم گفته بود، رخ داد. قسمت پنج روی کار آمدن غلامحسین کرباسچی و تاثیری را که ایشان در وضعیت مسکن گذاشت، از سال ۱۳۷۲ تا سال ۱۳۷۶ بررسی کرد. در قسمت ششم ماجرای مسکن مهر در زمان محمود احمدی نژاد و در قسمت هفتم نقش مجالس جمهوری اسلامی، احزاب و جریانات سیاسی در حذق یا قرار دادن قوانین مالیاتی بر مسکن روایت شد.

مرادیان با اشاره به اینکه این مستند با افراد مصاحبه نکرده بلکه از آن‌ها پرسشگری جدی و قاطع کرده است، اظهار کرد: در این برنامه با بازیگران عرصه مسکن و نه با کارشناسان این عرصه صحبت شده است. یعنی در این مستند با وزاری دوره وقت و یا معاونان درگیر در این عرصه صحبت شده است. کسانی هم مانند غلامحسین کرباسچی و محمدباقر قالیباف بودند که در عرصه مسکن فعالیت کرده‌اند اما حاضر به مصاحبه با ما نشدند.

وی با بیان اینکه «رویای آجری» یک اتفاق بزرگ در صداوسیما است، گفت: این مستند با دو مدیر جوان یعنی علی فروغی و مجتبی موسوی کلید خورد و تکمیل این کار و پخش آن با دیگر مدیر جوان یعنی محسن یزدی اتفاق افتاد. این موضوع نشان می‌دهد که اگر صداوسیما به سمت جوانگرایی برود، اتفاقات بسیار خوبی رقم می‌خورد.

به گفته مرادیان، پخش مستندی مانند «رویای آجری» که جرات کرده است حتی مخالف خود را در صورت مواجهه با حقیقت، قهرمان نشان بدهد نه در شبکه «منو تو» و نه در شبکه «بی بی سی» امکانپذیر نیست. همچنین صداوسیما اگر ساخت اینگونه مستندها را ادامه بدهد، میزان مخاطبان شبکه‌های «بی بی سی» و «منو تو» به قدر زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.

تهیه‌کننده «رویای آجری» درباره استقبال مخاطبان از این مستند ۷ قسمتی تصریح کرد: قسمت اول این مستند که پخش شد عده‌ای برای پرداختن به موضوع مسکن با موشکافی دقیق بسیار تعجب کردند اما من معتقدم صداوسیما باید برنامه‌هایی از این دست تولید کند. باتوجه به آنکه این برنامه از شبکه مستند پخش می‌شود، استقبال بسیار خوبی از این برنامه شده است. در حقیقت بخش جدی از جامعه حزب الهی، جامعه نخبگان، عام مردم و…مخاطب این برنامه هستند. امیدوارم این مستند از شبکه سه سیما نیز روی آنتن برود تا همه مردم و نه تنها مخاطبان شبکه مستند «رویای آجری» را تماشا کنند.

به گفته وی، مستندهایی مانند «رویای آجری» ایجاد مطالبه خواهد کرد و باعث می‌شود که مردم به همه مسئولان انگ دزدی نزنند.

مرادیان با اشاره به اینکه مستند بعدی درباره ارز است، خاطرنشان کرد: اگر محسن یزدی مدیر جدید شبکه مستند صلاح بداند بلافاصله پس از «رویای آجری» مستندی تک قسمتی درباره ارز پخش خواهیم کرد. که تولید آن به پایان رسیده است. همچنین اگر ساخت اینگونه مستندها ادامه پیدا کند ما با همین نگاه سراغ مقوله‌هایی از جمله قاچاق، اقتصاد دریا، نفت، کشاورزی و… می‌رویم.

مستند «رویای آجری» این شب‌ها ساعت ۱۹:۰۰ از شبکه مستند در حال پخش است.

سپیده شریعت رضوی

انتهای پیام/