به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، میکائیل دیانی مستندساز و روزنامه‌نگار که سابقه کارگردانی مستندهایی چون «یک روز به خصوص»، «فراموش شده‌ها» و «اعتراض خاموش» را در کارنامه دارد، در یادداشتی به تشریح پنج ویژگی مهم چهارمین جشنواره تلویزیونی مستند پرداخت.

متن کامل این یادداشت را در زیر می‌خوانید:

«۱- جشنواره تلویزیونی مستند که به ایستگاه چهارم خود رسیده و در حال برگزاری است از چند جهت یک اتفاق مبارک برای عرصه هنری کشور به حساب می‌‎آید که شاید اولین آن را باید ویژه همین ایام دانست. وقتی کرونا بخش عظیمی از فعالیت های هنری کشور را تعطیل کرده است، بخشی از جشنواره‌ها برگزار نشدند، برگزاری بعضی از جشنواره‌ها در هاله‌ای از ابهام قرار دارد و جامعه هنری نیز نیاز به یک اتفاق برای دیده شدن آثارشان دارند، جشنواره تلویزیونی مستند می‌تواند همان محملی باشد که فرصت تبادل و گفتگوهای جدی درباره فضای هنری را فراهم می‌کند.

۲- این جشنواره با عموم جشنواره‌های برگزار شده متفاوت است. دامنه تماشاگران و مخاطبان عموم جشنواره‌ها محدود است؛ از جشنواره‌های گعده‌ای و پاتوقی گرفته تا نهایتا پرمخاطب‌ترین جشنواره هنری کشور یعنی جشنواره فیلم فجر که در خوش‌بینانه‌ترین حالت جمعیتی چند صد هزار نفری را درگیر می‌کند، ظرفیت استفاده از جشنواره‌ها کم و محدود است. از سوی دیگر همه این جشنواره ها در بازه مکانی و زمانی محدود و فشرده برگزار می شوند و همین زمان فشرده نمایش آثار، فرصت محدودی را برای تامل و بحث روی آثار هنری را پدید می‌آورد. در این میان جشنواره تلویزیونی مستند در ابعاد میلیونی به وسعت ایران زمین و بر پهنه رسانه ملی در اختیار همه مردم قرار می گیرد و چهارچوب جشنواره را از یک گعده و پاتوق خارج می‌کند تا مقدمات شکل‌گیری شبکه اجتماعی مستند را برای تعامل مستندسازان و مخاطبان ایجاد کند.

۳- این جشنواره بصورت کامل با آرای مردم جلو می‌رود و حالا اینجا همه‌ مردم (نه فقط مخاطبان محدود جشنواره‌ها) می‌توانند درباره آثار نظر بدهند، بحث کنند و به صورت آسان‌تری به قیاس بین آن ها بپردازند. طبیعی است که خروجی انتخابی این جشنواره محصول اقلیت های طیفی جامعه مثلا شبه روشنفکران نیست؛ از این رو مستندسازان نیز بعد از تماشای آرا مخاطبان و نظرهای آن ها، نسبت به ذائقه مخاطب، تحلیل دقیق تری پیدا می‌کنند.

۴- مستندسازی همان اندازه که جذاب است، سخت هم است! سخت است به دلیل آن که تلاش مضاعفی برای دیده شدن محصول نهایی نیاز دارد. مستندسازان همواره در حوزه سینما شهروند درجه دو به حساب می‌آمده‌اند و معمولا دیده نمی‌شوند، عموما سالن سینمایی در اختیارشان قرار نمی‌گیرد و مخاطبانشان محدود می‌شود. در این میان اما محملی که بتواند برای این مستندها مخاطبِ فراگیر فراهم کند، مغتنم است. لذا جشنواره تلویزیونی مستند از این جهت که به مستندسازان بها می‌دهد، فی‌نفسه ارزشمند است.

۵- اما یک نکته بسیار مهم درباره جشنواره تلویزیونی مستند، پرداخت حق پخش آثار مستند است. برخی از مستندسازان بواسطه آنکه محصولاتشان کمتر در چرخه اقتصادی و فروش قرار می‌گیرد، عمر فعالیت حرفه‌ای کوتاه‌تری نسبت به فیلمسازان عرصه داستانی دارند. مستندساز پس از یکی دو تجربه ساخت فیلم با بودجه شخصی و آن هم در شرایطی که امکان فروش عمومی برایش فراهم نیست به بن بست می رسد اما حالا جشنواره تلویزیونی مستند این امکان را فراهم کرده که ضمن دیده شدن آثار به تولیدکنندگان حق پخش نیز اختصاص یابد؛ اتفاقی مبارک که هم سینمای حرفه‌ای مستند را رشد می‌دهد و هم عاملی انگیزه بخش برای مستندسازان خواهد بود.»

انتهای پیام/