به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، برنامه «کیمیای کلمات» جمعه ۲۴ اردیبهشت ماه با موضوع معرفی و‌ بررسی کتاب «قابوسنامه» به اهتمام و تصحیح دکتر غلامحسین یوسفی از رادیو فرهنگ پخش می شود.

در این برنامه دکتر بهرام پروین گنابادی کارشناس مجری برنامه «کیمیای کلمات» به معرفی و‌ بررسی کتاب «قابوسنامه» می پردازد.

«نصیحت نامه» یا «قابوس نامه» اثری است از امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار که در آن پندهای خردمندانه ای در باب آیین زندگی ارائه می شود. «قابوس نامه» که از مشهورترین تالیفات اوست، اثری است که با در برداشتن پند و اندرزهای گرانبها از نصایح ایران باستان، بر مواردی نظیر اعتدال پیشگی، مدارا، اهمیت خرد و کلام، تربیت صحیح فرزند، آداب زندگی، اصول اجتماعی و تربیتی، راه و رسم ممکلت داری و لشکرکشی و پرداختن به دانش و هنر تاکید دارد.

عنصرالمعالی کیکاووس این شاهکار پندآموز و درخشان را در چهل و چهار باب به گیلان شاه فرزند خود، نوشته تا زمانی که نوبت به حکومت او رسید، بتواند به درستی مسئولیت های خود را به انجام برساند. رویکرد نویسنده در نگارش «قابوس نامه» به این شیوه است که ابتدا به یک موضوع کلیدی اشاره می کند و سپس به نقل حکایت های جذاب و قابل تاملی پیرامون آن برای فرزندش می پردازد. آنچه این کتاب را از باقی آثار ادبی کهن جدا کرده، نثر صریح و صادقانه عنصرالمعالی کیکاووس است. از آنجایی که وی این اثر را خطاب به فرزند خود به نگارش درآورده، نثر بسیار روان و صمیمی است و به سبک نثر مرسل یا ساده به رشته تحریر درآمده است.

غلامحسین یوسفی (۱۳۰۶ تا ۱۳۶۹) که کتاب را تصحیح کرده و مقدمه مفصلی بر آن نوشته، تردیدهایی را درباره اینکه قابوسنامه دقیقا در چه سالی نوشته شده مطرح می‌کند؛ اما مسلم است این کتاب در نیمه دوم قرن پنجم منتشر شده است. قابوسنامه از متون ماندگار قرن پنجم به شمار می‌رود و روی نویسندگان و شعرای معاصر و نیز ادبای بعد خود تاثیر چشمگیری گذاشته است. سادگی و لطف شیوه بیان قابوسنامه چنان بوده که سنایی غزنوی (شاعر قرن ششم) در حدیقه‌الحقیقه (نظم کتاب سنایی اوایل قرن ششم به پایان رسیده است) حکایتی را عینا از آن نقل کرده است.

پس از سنایی، محمد عوفی (مورخ و مترجم قرن هفتم) در جوامع‌الحکایات و لوامع‌الروایات نیز از قابوسنامه نقل‌هایی را آورده و از آن پس، چندی از شعرا و نویسندگان نامدار دیگر ازجمله عطار (شاعر و عارف قرن هفتم) و نظامی (شاعر قرن پنجم) و جامی (شاعر و عارف قرن نهم) هم از این کتاب بهره‌هایی برده‌اند.

«کیمیای کلمات» روایتی نو از متون کهن ادب فارسی به همراه پژوهش های معاصری است که درباره این آثار نگاشته شده اند و جمعه ساعت ۱۳:۳۰ به تهیه کنندگی فریده گودرزی و اجرای کارشناسی بهرام پروین گنابادی از رادیو فرهنگ‌پخش می شود و علاقه مندان می توانند روی موج اف ام ردیف۱۰۶ مگاهرتز شنونده این برنامه باشند.

انتهای یپام/