امیرحسین شفیعی نویسنده و کارگردان تئاتر و مدیر تماشاخانه «سرو» در گفتگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری صبا درباره فعالیت‌های اخیر خود عنوان کرد: اگرچه قبلا هم سابقه فعالیت در حوزه تئاتر خیابانی را داشته‌ام، با این حال زمانی که احساس کردم با وجود ویروس کرونا امکان تولید و اجرای اثر نمایشی در فضای معمولی تئاتر وجود ندارد، با توجه به رشدی که در هنرهای شهری در سراسر دنیا به‌وجود آمد، تقریبا از بهمن ماه سال گذشته علاقه‌مند شدم تمرکز اصلی‌ام را به این مهم اختصاص بدهم و مدتی‌ست که تمرکزم را وقف اجرای پرفورمنس‌های شهری کرده‌ام.

نگاه جامعه به تئاتر خیابانی باید عوض شود

او ادامه داد: در نوروز امسال نمایش گسترده‌ای را داشتم با عنوان «کارناوال‌ تهران ۱۴۰۰» که با همکاری شهرداری تهران اجرا شد. این روزها هم سه پرفورمنس را تولید کرده‌ام که در تقاطع‌های اصلی شهر تهران با اجرای پرفورمنس‌های ۳۰ ثانیه‌ای تا یک دقیقه‌ای که هر روز ۲ ساعت اجرا می‌شوند، به ارایه آموزش‌هایی برای موتورسیکلت سواران می‌پردازد.

شفیعی توضیح داد: با توجه به اینکه این روزها مردم در پایتخت و سراسر کشور دچار محدودیت‌های کرونا و یاس و ناامیدی ناشی از آثار آن هستند و نشاط در فضای جامعه کم‌تر شده‌است، من سعی کرده‌ام به اجرای اینگونه آثار در فضای شهر روی بیاورم.

این فعال حوزه تئاتر خیابانی به وضعیت تئاتر خیابانی در جامعه اشاره و اذعان کرد: این رشته هنری در جامعه ما به واسطه جشنواره‌ها زنده است و پویایی و فعالیت آن فقط به جشنواره‌ها بستگی دارد و وقتی کرونا باعث شد که خیلی از جشنواره‌ها تعطیل شوند و اهالی تئاتر خیابانی هم امکان این را ندارند که به شکل مرسوم بتوانند اجرای مداوم تئاتر خیابانی داشته باشند، بنابراین تعطیل شدند. این در حالی‌ست که تئاتر خیابانی توانایی این را داشت که به آموزش درباره ویروس کرونا و هدیه کردن شادی و لبخند به مردم بپردازد. در این شرایط باز هم به این مهم توجه نشد و به برگزاری جشنوار‌ها بسنده کردند و این خود نشانگر این‌ست که باید نگاه به تئاتر خیابانی که نگاهی ارزان و دمِ‌ دستی‌ست، در جامعه عوض شود.

چه چیزی تاثیرگذارتر از تئاتر خیابانی؟

شفیعی با بیان اینکه هنرمندان تئاتر خیابانی این روزها را به سختی می‌گذرانند، اظهار کرد: احتمالا برای همه متولیان فرهنگ و هنر هم این شرایط قابل درک است و شاید متوجه باشند که وضعیت برای هنرمندان به چه صورت است. همه هنرمندان، مخصوصا هنرمندان تئاتر خیابانی با کمبود اعتبارات مواجه هستند و این مساله برای مسئولان تئاتری یا اهمیتی ندارد و یا اینکه راهکارهایی ارایه می‌دهند که مانند مُسکن موقتی بوده و کارساز نیستند. به نظرم در این میان فقط خود هنرمندان تئاتر خیابانی هستند که می‌توانند آینده و هنر خودشان را نجات دهند، آن هم با استفاده از شیوه‌های نوین، تعامل و همکاری با سازمان‌ها و نهاد‌هایی که در سطح کشور بسیارند زیرا سازمان‌های مختلف برای انتقال مفاهیمی که در نظر دارند می‌توانند از هنر تئاتر خیابانی بهره ببرند.

او افزود: تئاتر خیابانی در تمام جهان وسیله‌ای برای آموزش شناخته می‌شود. در تئاتر خیابانیِ ایران به دلیل نبود منابع علمی و تجربی مناسب فقط به چند بازیگری که قصه‌ای را به شکل دیالوگ‌محور روایت می‌کنند، بسنده شده‌است اما واقعیت این‌ است همان‌طور که در جهان از این رشته برای آموزش استفاده می‌کنند، در روزگاری که سازمان‌ها، نهادها و شهرداری‌ها میلیارد‌ها تومان هزینه بنر، فرهنگ‌سازی و آموزش می‌کنند، چه چیزی تاثیرگذارتر از تئاتر خیابانی؟ با کمی به روزتر شدن هنرمندان تئاتر خیابانی، نگاه ویژه به هنرشان و رسیدن به این باور که از این گونه هنرها می‌توان خلاقیت‌هایی را ایجاد کرد که هم برای جامعه مفید باشد هم برای تئاتر، می‌توان به این رشته هنری بیشتر توجه کرد.

پیش‌بینی یک جدول برنامه‌ریزی ۶ ماهه برای تماشاخانه «سرو»

مدیر تماشاخانه «سرو» در بخش دیگر صحبت هایش به فعالیت‌های این سالن اشاره کرد و گفت: ما در تماشاخانه «سرو» برنامه ریزی کرده بودیم از بهمن ماه و بلافاصله پس از پایان جشنواره تئاتر مقاومت بتوانیم اجراهای خودمان را دنبال کنیم و نمایش‌های مختلفی را روی صحنه بیاوریم و همچنین از نمایش‌های برگزیده جشنواره تئاتر مقاومت استفاده کنیم. تولیدهایی مدنظر داشتیم ولی متاسفانه کرونا این اجازه را نداد که برنامه‌ریزی‌ها آنچنان که باید شکل می‌گرفت، انجام شوند.

شفیعی تصریح کرد: در این مدت تعطیلی‌های مداومی را داشته‌ایم و نتوانستیم طبق برنامه ریزی عمل کنیم اما یک جدول ۶ ماهه را برای اجراهای تماشاخانه پیش‌بینی کرده‌ایم که اگر شرایط کرونایی و پروتکل‌های بهداشتی اجازه دهد، آن جدول را پیاده‌سازی خواهیم کرد. الان در حال رایزنی هستیم که نمایش‌ها یکی پس از دیگری و بدون وقفه روی صحنه باشند و چراغ تماشاخانه «سرو» به عنوان تنها تماشاخانه که به صورت اختصاصی به تئاتر انقلاب و دفاع مقدس می‌پردازد، روشن باشد. نمایش «آمده بودیم اینجا بمیریم» کاری از مریم منصوری، هم با حضور خانواده شهید جهان‌آرا در سالن «سرو» افتتاح شد و به نظر روشن شدن چراغ تماشاخانه با حضور خانواده شهدا اتفاق مبارکی‌ست.

او از فعالیت تماشاخانه «سرو» در حوزه تئاتر کودک و نوجوان در آینده‌ای نزدیک خبر داد و توضیح داد: از روزی که مسئولیت تماشاخانه «سرو» را بر عهده گرفته‌ام تمام تلاشم این بود که در حوزه تئاتر کودک و نوجوان هم فعالیت کنیم و اجراهایی به صورت مداوم داشته باشیم. با حمایت مدیرعامل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و رییس بنیاد فرهنگی روایت فتح بودجه‌ای برای حمایت از آثار تئاتر کودک و نوجوان مصوب شده‌است، آثاری هم تولید شد اما با توجه به شرایط کرونا نتوانستیم میزبان گروه‌های کودک و نوجوان باشیم ولی در تلاش هستیم که در تابستان این اتفاق رقم بخورد و در ۲ سانس در خدمت مخاطبان باشیم؛ یک سانس مخاطبان کودک و نوجوان و سانس دیگر مخاطبان اصلی تماشاخانه. البته همه این‌ها بستگی به شرایط حوزه بهداشت و درمان تهران دارد. الان مهم‌ترین مساله برای همه مردم و مسئولان و مخاطبان تئاتر، سلامت و بهداشت مردم است. مادامی که تماشاخانه اجازه فعالیت داشته باشد، برای نمایش‌های مداوم برنامه ریزی خواهیم کرد.

ایجاد پیوند فرهنگی با تاریخ معاصر وظیفه همه هنرمندان‌ است

مدیر تماشاخانه «سرو» در پاسخ به این پرسشکه «آیا تماشاخانه سرو اصرار دارد روی رویکرد موضوعی خاص (انقلابی، جنگی و …) بماند یا خیر؟»، اذعان کرد: بله به نظر من ماموریت اصلی تماشاخانه سرو این مساله مهم است. ما در همین شهر تهران تماشاخانه‌های بسیاری داریم که هر کدام با رویکردهای مختلف فعال هستند. در کشوری که تاریخ معاصرش تاریخ انقلاب و دفاع مقدس است، بودن نه تنها یک تماشاخانه بلکه بیشتر از یک تماشاخانه در این حوزه اهمیت دارد. به هر حال فعالان حوزه تئاتر دفاع مقدس برای تولید و اجرای آثارشان باید مکانی را داشته باشند؛ در اقیانوس تئاتر پایتخت فقط تماشاخانه «سرو» است که به حوزه دفاع مقدس می‌پردازد و قطعا طبق ماموریت‌هایی که برایش مشخص شده‌است، به صورت مداوم و پیوسته روی حوزه تئاتر انقلاب و دفاع مقدس فعالیت خواهد کرد.

شفیعی عنوان کرد: شاید فاصله زیادی از انقلاب و پایان جنگ تحمیلی گرفته باشیم اما یادمان نرود قصه‌ها و ناگفته‌های بسیاری در این حوزه وجود دارد. ما هنوز که هنوز است راجع‌به بسیاری از سرداران بزرگ هشت سال دفاع مقدس تئاتر کار نکرده‌ایم؛ این پیوندی‌ست که باید از لحاظ فرهنگی در جامعه ایجاد شود. در حال حاضر ایجاد این پیوند فرهنگی بر عهده تماشاخانه «سرو» است اما این وظیفه‌ فقط با یک انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس و یک تماشاخانه «سرو» به هیچ عنوان عملی نخواهد شد. به نظر من با کمی تامل و برنامه‌ریزی بیشتر و نه با کار نمایشی و فرمایشی و ویترینی، وظیفه همه هنرمندان است که درباره تاریخ معاصرشان حرف بزنند.

او ادامه داد: ما در حوزه دفاع مقدس شخصیت‌های بزرگ و ناگفته‌های بسیاری داریم که هنوز نتوانسته‌ایم آن‌ها را به تصویر بکشیم. در حال حاضر سال‌های زیادی از پایان هشت سال دفاع مقدس نگذشته و به نظرم با گذشتن چندین سال، باز هم ناگفته‌های بسیاری وجود خواهد داشت. نسل نوین کشورمان چگونه می‌خواهند با تاریخ معاصر خود آشنا شوند؟ در این راستا حوزه ادبیات از یک سو و سینما و تئاتر هم از سوی دیگر باید آثار و فعالیت‌های لازم را انجام دهند تا فرهنگ هشت سال دفاع مقدس حفظ شود.

مدیر تماشاخانه سرو در پایان خاطرنشان کرد: به اعتقاد من آثاری که در حوزه دفاع مقدس تولید می‌شوند، کهنه نیستند و برای زندگی هموطنِ امروز می‌توانند حرف‌های زیادی داشته باشند. این روزها که صحبت از پول‌های باد آورده و اختلاس مطرح است، شاید بعضی وقت‌ها مسئولان به چیزهایی که باید، وفادار نیستند. اگر در نقطه مقابل‌ این مسئولان شهید باکری را قرار بدهیم؛ فردی که در تمام سال‌های جنگ به پوشیدن فقط یک جفت پوتین اکتفا کرد، همان غذایی را خورد که سربازانش خوردند، گاهی یک وعده کم‌تر خورد تا سربازان بیشتری بتوانند غذا بخورند، متوجه اتفاقاتی که الان در کشور حاکم است، می‌شویم. به هر حال اتفاقاتی که طی هشت سال دفاع مقدس افتاده‌است، می‌توانند در قالب آثار نمایشی که اتفاقا آثار موفقی هم هستند، برای مخاطب جذاب باشند.

پریسا منیر

انتهای پیام/