کهبد تاراج نویسنده نمایش «سگک» در گفتگو با خبرنگار تئاتر خبرگزاری صبا درباره چگونگی آغاز به نوشتن نمایش «سگک» که با طراحی و کارگردانی رضا بهرامی از ۲۸ اردیبهشت تا ۲۸ خرداد ماه روی صحنه سالن استاد سمندریان تماشاخانه ایرانشهر است، توضیح داد: دفتر انتشارات و پژوهش اداره‌کل هنرهای نمایشی در سال ۹۸ پروژه‌‌ ملی نمایشنامه‌نویسی «قلم روشن» را که به تولید متونی با مضامین مقاومت شخصیت‌های انقلاب اسلامی و شهدای دفاع مقدس اختصاص داشت، راه انداخت و از ۱۰ نویسنده که من هم یکی از آن‌ها بودم، دعوت کرد که هر کدام درباره شهدا بنویسیم که موضوع شاهرخ ضرغام را هم به من دادند.

وی افزود: البته من تا آن زمان سفارشی کار نکرده‌بودم و نمی‌خواستم هم کار کنم ولی وقتی اسم شاهرخ ضرغام را شنیدم با شناخت نسبی که از قبل داشتم، کمی بیشتر درباره‌اش تحقیق کردم و با اینکه درگیر کار دیگری هم بودم، نوشتن از او را قبول کردم.

گفتند که شخصیت نمایش را باید قضاوت کنی!

این نمایشنامه نویس با اشاره به اینکه در ابتدای پروژه «قلم روشن» مبنا بر این بود که همه نمایشنامه‌ها چاپ و تبدیل به کتاب شوند، توضیح داد: نوشتن متن نمایشنامه «سگک» حدود سه ماه زمان برد ولی وقتی که متن آماده شد متاسفانه با سانسور شدیدی مواجه و به من گفتند که قابل چاپ نیست! کارهای دیگر را چاپ کردند ولی با اینکه من چند بار متن را بازنویسی کردم باز هم آن را قبول و چاپ نکردند. پس از آن متن را در هفدهمین جشنواره تئاتر مقاومت ارائه کردم که اتفاقا مورد استقبال قرار گرفت و قبول شد اما به هر حال چاپ نشد.

نویسنده «سگک» با اشاره به دلایل رد نمایشنامه‌اش تصریح کرد: من در «سگک» نه خواستم شخصیت شاهرخ ضرغام را قضاوت کنم و نه زندگی او را زیرا وظیفه من قضاوت کردن نیست اما به من می‌گفتند که باید قصاوتش کنم و از مسیر دیگری بروم در حالی که از نظر من، قرار بود که این شخصیت را بیشتر معرفی کنم، قرار نبود که قضاوتش کنم. متاسفانه الان در تئاتر ما وقتی درباره چهره‌ای مذهبی یا غیر مذهبی صحبت می‌شود او را قضاوت می‌کنند که چرا این‌طور بوده و چرا آن‌طور نبوده است. من این شخصیت را از کودکی تا لحظه شهادتش به تصویر کشیدم ولی می‌گفتند که نباید به برهه قبل از انقلاب او اشاره کنم اما نکته اینجاست که برهه قبل از انقلاب دقیقا تحول شاهرخ ضرغام است و من اگر تحول او را نشان نمی‌دادم چه نقطه دراماتیکی در کار بود که بخواهم درباره‌اش بنویسم؟

شاهرخ ضرغام‌ها و مجید سوزوکی‌ها واقعیت جبهه بودند

تاراج درباره شخصیت شاهرخ ضرغام عنوان کرد: این فرد تا دوران نوجوانی یک آدم لات و آسمان جُل بود ولی بعد از آشنایی با امام خمینی (ره) دچار یک تحول بزرگ شد و نقطه دراماتیک نمایشنامه هم به همین تحول مربوط می‌شود. تحولی که در زندگی شاهرخ ضرغام اتفاق افتاد او را ۳۶۰ درجه تغییر داد به ‌طوری‌که به یک سردار جنگی تبدیل شد و این واقعیت جبهه و جنگ ما بود. در آن سال‌ها آدم‌های معمولی به جبهه می‌رفتند. من نمی‌دانم چرا ما نباید به آن برهه بپردازیم و بگوییم این شخص در ابتدا آدمی لات، عرق خور و آسمان جُل بوده‌است؟ من نمی‌توانم به دروغ بگویم که یک آدم شکل دیگر بوده است. جالب اینجاست که در بازخوردهایی که دیده‌ام، خیلی از مخاطبان شخصیت شاهرخ ضرغام را به شخصیت نقش مجید سوزوکی در فیلم «اخراجی‌ها» اثر مسعود ده‌نمکی نزدیک می‌دانند. باید گفت که این‌ شخصیت‌ها همگی واقعی بودند، در آن زمان این‌ افراد همگی از جنوبی‌ترین منطقه‌های شهر به جبهه می‌رفتند.

او افزود: من در این ۲ سال بر سر این نمایشنامه خیلی اذیت شدم، به طوری که اگر از این به بعد به من بگویند راجع‌به یک شخصیت بنویس قطعا نمی‌نویسم یا حداقل درباره چیزی که از من می‌خواهند بیشتر تحقیق می‌کنم چون من با یک پیش‌فرض دیگر جلو رفته‌بودم و فکر می‌کردم حداقل انجمن تئاتر انقلاب و دفاع مقدس این نمایشنامه را چاپ کند، چراکه ما نمایشنامه دفاع مقدس خیلی کم داریم.

بهتر بود «سگک» در شرایط بهتری روی صحنه می‌رفت

نویسنده نمایش «سگک» درباره عکس‌العمل مخاطبان به نمایش گفت: خوشبختانه الان استقبال خوب است و هم مخاطب دوستش دارد و هم من راضی هستم. همین الان هم این متن مورد استقبال ۲ شهرستان قرار گرفته‌است پس مخاطب در این شهرستان‌ها خواستار چنین متنی‌ست که کارگردان به فکر اجرای آن افتاده‌است ولی فکر می‌کنم که در شرایطی دیگر باید اجرا می‌رفتیم، در پایان نمایش در خوش‌بینانه‌ترین حالت هزار نفر با شاهرخ ضرغام درگیر می‌شوند؛ چه از قبل او را بشناسند یا نشناسند. ما باید با قشر بیشتری روبرو می‌شدیم چون این قصه آنطور نیست که روزی برای ۶۰ نفر یعنی نصف ظرفیت سالن به اجرا درآید. به هر حال قرعه افتاد که الان اجرا بروم و رفتم. با توجه به شرایط کرونا هم استقبال از اجرا خوب است و تا جایی که من دیدم مخاطبان ناراضی نبودند، چون ما به بخشی از زندگی شاهرخ ضرغام پرداخته‌ایم که وقعا دراماتیک و نمایشی بود. به هر حال اجرا رفتن در هر شرایطی بهتر از اجرا نرفتن است، شاید این نمایش در حالت عادی هم همین‌قدر تماشاگر داشت.

تاراج درباره وضعیت سانسور در این نمایش اظهار کرد: نمایشی که الان روی صحنه است هیچ سانسوری ندارد ولی بازنویسی شده است و من الان سه نسخه «سگک» را دارم و نمایشی که روی صحنه است نسخه سوم است. بعضی کلمات در نمایش بولد شده‌اند که البته شرایط حاکم اجتماعی سیاسی ماست که به این سمت می‌رود. خیلی اتفاقات‌ در زندگی ضرغام بوده که نمی‌توانم به آن اشاره کنم و این سانسور خود خواسته تئاتر ماست و ما مجبوریم خودمان را سانسور کنیم.

شاهرخ ضرغام خودش «سگک» خودش را گرفت

او درباره اینکه چرا عنوان «سگک» را برای نمایش انتخاب کرده‌است، تصریح کرد: شاهرخ ضرغام کشتی‌گیر بود و چند مقام کشتی در سطح کشور هم داشت سگک هم یکی از فن‌های مهم کشتی است. به نظرم شاهرخ ضرغام با تحولی که در زندگی‌اش رخ‌ داد خودش سگک خودش را گرفت، در آخر نمایش هم شاهرخ را در دنیای دیگر با زمان نوجوانی‌اش روبرو می‌کنیم و خودش در آخر نمایش با خودش کشتی می‌گیرد به همین دلیل اولین اسمی که انتخاب کردم «سگک» بود.

نویسنده نمایش «سگک» درباره اینکه چرا به این موضوع پرداخته‌است، عنوان کرد: ماجرای «سگک» موضوع انسانی است و باید انسانی به آن بنگریم. نمایش گویای تحول و رنسانسی‌ست که شخصی مانند شاهرخ ضرغام دچارش شده‌است. این تحول ممکن است با ابعاد مختلف در زندگی همه ما باشد اما تحول شاهرخ بزرگ بود، انقدر زیاد که جانش را هم فدا می‌کند. تحول او ۹۰ درجه نبود، اتفاقاتی که در زندگی‌اش می‌افتد او را ۳۶۰ درجه تغییر می‌دهد. ما برای نشان دادن این تحول و همچنین با توجه به اینکه شاید این شخصیت برای خیلی‌ها ناشناس باشد، به این نمایش پرداختیم.

تاراج در پایان یادآور شد: امیدوارم همه مردم به تئاتر توجه کنند و قیمت بلیط تئاتر هم طوری باشد که همه بتوانند آن را تهیه کنند.

پریسا منیر

انتهای پیام/