به گزارش خبرنگار تجسمی صبا، نشست خبری نمایشگاه «آینه در آینه» (مروری بر تحولات هنر معاصر ایران۱۳۶۳-۱۳۵۳) صبح سه‌شنبه ۲۱ دی ماه با حضور احسان آقایی رییس موزه هنرهای معاصر تهران، سیدعباس میر هاشمی دبیر کل چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر و کیانوش معتقدی کیوریتور نمایشگاه «آینه در آینه» در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شد.

احسان آقایی در ابتدای این مراسم عنوان کرد: مجموعه نمایشگاه‌های «آینه در آینه» از هم‌افزایی گنجینه‌ای موزه هنرهای معاصر تهران با سایر گنجینه‌های آثار هنری کشور شکل گرفته است. ما در کشورمان مجموعه‌ها و گنجینه‌هایی داریم که دیده نشده اند و ما از قبل از بازگشایی موزه تصمیم گرفته بودیم بررسی روی این آثار داشته باشیم تا در کنار گنجینه موزه هنرهای معاصر تهران یک کانسپت مشترک ارائه کنیم.

او ادامه داد: نمایشگاه «آینه در آینه» که در این دوره با حمایت چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر به نمایش درخواهد آمد به دوره‌ای از هنر‌های معاصر ایران می‌پردازد که از هنر اعتراضی آغاز می‌شود و درنهایت با هنر انقلاب و جنگ پیوند می‌خورد. می دانیم که جریان هنر اعتراضی در دوره معاصر با انقلاب مشروطه آغاز می شود و در رخدادهایی مانند ۲۸ مرداد و بعدها جریان سقاخانه‌ای ادامه پیدا می‌کند. حدودا در نیم قرن اخیر و از اوایل دهه ۴۰ هنر اعتراضی در ادبیات و تئاتر نمود پیدا می‌کند و اویل دهه ۵۰ به هنرهای تجسمی وصل می‌شود.

رییس موزه هنرهای معاصر خاطرنشان کرد: نمایشگاه‌های هنر اعتراضی و انقلابی بارها در ایران برگزار شده است اما همه آن‌ها عموما ۲ گرایش غالب دارند؛ یا به وجه معنایی آثار پرداخته شده است و یا در نمایشگاه هایی هم که در خارج از کشور برگزار شده است، نگاهی متفاوت به جریان هنر اعتراضی ایران داشته‌اند. از این رو موزه سال‌ها فکر می کرد این جریان هنر اعتراضی را از نگاه هنرمندانه بررسی کند. خوشبختانه این پروژه موزه برای چهاردهمین جشنواره هنرهای تجسمی فجر نیز جذاب بود و از آن حمایت کردند. این نمایشگاه از هنرمندان مستقل آغاز و به هنرمندان انقلابی ختم می‌شود و در نهایت به جریان هنر جنگ وصل می‌شود.

رویکرد چهاردهمین جشنواره تجسمی فجر پژوهشی است

سیدعباس میرهاشمی به عنوان دیگر سخنران این نشست اظهار کرد: بعد از بررسی‌ دروره‌های مختلف جشنواره تجسمی فجر، قرار شد ضمن نگاه اصلاح‌گرایانه با کمک دبیران ادوار گذشته جشنواره رویکردی پژوهشی در این دوره داشته باشیم. یکی از موضوعاتی هم که قرار شد در این جشنواره دنبال شود، بحث فعالیت‌های پژوهشی موزه‌هاست و امیدوارم این رویکرد در دوره‌های بعدی جشنواره نیز تکرار شود و خلا‌های موجود در هنرهای تجسمی ما پوشش داده شود و قطعا می‌توانیم در این صورت سنگ محک خوبی داسته باشیم برای دیگر فعالیت‌ها با این نگاه که جشنواره و موزه مخل فعالیت‌های یکدیگر نباشند.

او در پایان تاکید کرد: دوستان این نمایشگاه سعی کردند از هیچ زاویه‌ای از زوایای هنر اعتراضی و هنر انقلاب در این روند پژوهشی غافل نباشند زیرا وقتی صحبت از کار پژوهشی‌ست ما اجازه نداریم‌ سلایق شخصی خود را دخیل کنیم و سعی شد کاملا از زاویه باز و آکادمیک به این موضوع نگاه شود.

معتقدی کیوریتور این نمایشگاه درباره ایده تشکیل آن تشریح کرد: در مسیر جریان‌شناسی هنر معاصر ایران اگر به یک قرن اخیر دقت کنیم‌ جریان هایی را داشتیم که به مکاتب و جنبش‌های هنری تبدیل شدند. طبیعی‌ست که بعد از جنبش مدرنیسم در ایران و جریان سقاخانه ما با هنر انتقادی و اعتراضی مواجه می‌شویم که زیرمجموعه مهمی از هنر اجتماعی است.

او افزود: ما فکر کردیم که شاید بتوان این نگاه را در شکل‌گیری و سامان دادن نمایشگاهی ارائه کنیم و برای اولین بار شکل‌گیری هنر اعتراضی و انقلابی را از زاویه تاریخ هنر بررسی کنیم و این موضوع می‌طلبید که نگاهی منصفانه به همه هنرمندان و جریان‌ها داشته باشیم. همچنین بازده زمانی که برای ارایه آثار انتخاب کردیم یک دهه است (تحولات هنر معاصر ایران۱۳۶۳-۱۳۵۳) زیرا باید ریشه این هنر اعتراضی و اجتماعی را که در نهایت به هنر انقلابی ختم می‌شود، در قبل از انقلاب جستجو کرد.

کیوریتور «آینه در آینه» درباره ویژگی آثار این نمایشگاه گفت: از ویژگی های آثار این نمایشگاه این است که ابعاد بزرگی دارند زیرا این نقاشی ها در ساختار نقاشی دیواری در مقطع انقلاب شکل گرفته‌اند و مواجهه نسل جوان با این ابعاد نقاشی می تواند جالب توجه باشد.

معتقدی درباره نام هنرمندان حاضر در نمایشگاه عنوان کرد: تعداد هنرمندان حاضر در این نمایشگاه زیاد است اما مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از ایوب امدادیان، هانیبال الخاص، نیلوفر قادری نژاد، کاظم‌ جلیپا، حبیب صادقی، سیروس مقدم‌، پروانه اعتمادی، اردشیر محصص، بهمن محصص، علی اکبر صادقی، وحید ناج‌فر و…

این کیوریتور در پایان اظهار کرد: طبیعی‌ست که در انقلاب و جریان هنر انقلابی عقاید متکثر است و ما سعی کردیم از عکس، گرافیک و پوستر هم در این نمایشگاه استفاده کنیم زیرا این رسانه ها کنار هم‌ این بدنه را شکل داده‌اند. در هنر انقلاب دو عنصر مهم مردم و رهبری داریم که همواره در نقاشی‌های انقلابی به چشم می‌خورد. در این نمایشگاه نیز ۹۰ اثر در مدیوم‌های نقاشی، عکس، پوستر و کالیگرافی در این‌ نمایشگاه در معرض تماشا قرار می‌گیرند.

حوزه هنری، آثار هنری انقلاب را سامان‌دهی کرد

آقایی در پاسخ به سوال خبرنگاران درباره انتخاب نام نمایشگاه توضیح داد: «آینه در آینه» یک واژه ادیبانه است که ما وقتی آینه را در مقابل آینه قرار می دهیم‌، بی نهایت تصویر ایجاد می شود و هدف ما از انتخاب این نام، این بود که وقتی این گنجینه ها را کنار هم قرار می‌دهیم به یک هم‌افزایی درست درباره هنر معاصر ایران می‌رسیم.

او در ادامه درباره آثار گنجینه‌های مختلف توضیح داد: گنجینه آثار حوزه هنری و انجمن عکاسان دفاع مقدس مهم‌ترین گنجینه هایی‌ست که ما از آن‌ها استفاده کردیم اما از افراد و مجموعه‌های شخصی هم اثر گرفته شده است.

این مدیر هنری در پایان درباره آثار گنجینه حوزه هنری در این نمایشگاه تشریح کرد: به نظر من سازمان‌هایی مانند حوزه هنری، آثار هنری بعد از انقلاب را سازمان‌دهی کردند. ما در هنر انقلاب یک معنای ارزشی و مکتبی داریم و یک معنای هنری و تاریخی تا بعد از صد سال که ما نیستیم‌ این آثار همچنان دیده شوند و در این راستا نهادهایی مانند انجمن عکاسان دفاع مقدس بودند که کارشان ایدئولوژیک نیست و هدفشان این است بخشی از تاریخ ما مانند هنر جنگ‌ که مغفول مانده‌اند را جمع‌آوری کنند. به نظر من آثار گنجینه حوزه هنری، کارهای مهمی‌ست البته من درباره کارهایی صحبت می‌کنم که دهه ۵۰ و ۶۰ کار شده‌اند و چیزی که موزه به آن می‌پردازد بخش عمده روایت جریان‌شناسی هنر اعتراضی است که شاید گاهی درون‌مایه مذهبی نیز داشته باشد اما محتوای اعتراضی دارند که از انقلاب سرچشمه گرفته است. هیچ اجباری از طرف نهاد خاصی روی ما نبوده است که آثار کسی را نمایش ندهیم و همه افراد همراهی کردند که این جریان به دور از ایدیولوژی ها نمایش داده شود.

نمایشگاه «آینه در آینه» سه شنبه هفته آینده ۲۸ دی ماه در موزه هنرهای معاصر تهران افتتاح می‌شود.

ندا زنگینه

انتهای پیام/