به گزارش خبرنگار رادیو و تلویزیون صبا، دیروز پنجشنبه اول اردیبهشت ماه روابط عمومی سازمان صداوسیما فهرست پربیننده‌ترین ویژه‌برنامه‌ها و سریال‌های ماه رمضان را اعلام کرد و با تحلیل نتایج نظرسنجی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما درباره برنامه‌های ماه رمضان ۱۴۰۱، به نظر می‌رسد اغلب برنامه‌ها و سریال‌ها نسبت به سال ۱۴۰۰ و سال‌های پیش از آن افت میزان مخاطب را تجربه کرده‌اند.

در گزارش پیش رو بر اساس آمارهای منتشرشده از درصد بیننده ویژه‌برنامه‌های ماه رمضان ۵ سال اخیر، آمار سال جاری تحلیل و بررسی شده است. در برخی سال‌ها که نتایج دو نظرسنجی درباره برنامه‌ها و سریال‌های ماه رمضان در نیمه اول و نیمه دوم این ماه منتشر شد، آمارهای نیمه اول مورد استفاده قرار گرفته، چراکه آمار منتشرشده از ماه رمضان سال جاری، بر اساس نظرسنجی به دست آمده که در نیمه نخست این ماه برگزار شده است.

شفافیت کم نتایج

این برای نخستین بار در سال ۱۴۰۱ است که نتایج نظرسنجی مرکز تحقیقات سازمان صداوسیما درباره میزان مخاطب چندین برنامه سیما منتشر می‌شود. مرتبه قبل تنها آمار بینندگان «عصر جدید» و «زیرخاکی ۳» در دسترس عموم قرار گرفته بود.

در عین حال گزارش تازه منتشرشده از نتایج نظرسنجی‌ها نیز اطلاعات قابل توجهی را منتشر نکرده است. در این گزارش فقط آمار مخاطب ۴ سریال جدید ویژه رمضان ۱۴۰۱ آمده و از نتایج نظرسنجی درباره سریال‌های بازپخشی این روزها در شبکه‌های مختلف مثل آی‌فیلم و تماشا خبری نیست. این در حالی است که عده‌ای تکرار مجموعه‌های محبوب «خانه به دوش» و «بزنگاه» ساخته رضا عطاران را در این دو شبکه، از عوامل کم‌بیننده شدن سریال‌های جدید می‌دانند.

در نتایج این نظرسنجی همچنین جزییاتی از جامعه آماری دیده نمی‌شود. مشخص نیست این نظرسنجی در چه روزی و با پرسش از چه افرادی و در چه گستره‌ای برگزار شده است. در سال‌های گذشته، گاه دو نظرسنجی از میزان بینندگان برنامه‌هایی ماه مبارک رمضان منتشر می‌شد. روشن نیست نظرسنجی حاضر، با نظرسنجی دیگری تکمیل خواهد شد یا تنها نظرسنجی ماه رمضان ۱۴۰۱ خواهد بود.

مخاطب تلویزیون کم شد؟

میزان بیننده برنامه‌های مختلف سیما در رمضان امسال، در حالی ۷۴٫۸ درصد اعلام شده که این عدد، بی‌سابقه به نظر می‌رسد. بر اساس نتایج نظرسنجی‌هایی که در سال‌های گذشته از سوی روابط عمومی این سازمان منتشر شده، تلویزیون در سال ۱۴۰۰ با ۷۹٫۳ درصد، سال ۹۹ با ۸۱ درصد، سال ۹۸ با ۸۴ درصد و سال ۹۷ با ۷۶٫۳ درصد همواره پربیننده‌تر از ماه رمضان ۱۴۰۱ بوده است.

این افت در حالی است که در ماه رمضان، دو برنامه شاخص «عصر جدید» و «دورهمی» نیز در حال پخش‌اند، اما نتوانستند آمار مخاطب کلی تلویزیون را بالا نگه دارند.

سریال‌ها در وضعیت هشدار

آمار مخاطب برنامه‌های ویژه رمضان ۱۴۰۱، به نسبت سال‌های گذشته بسیار پایین به نظر می‌رسد. بررسی میزان مخاطب اعلام‌شده از سریال‌های ماه رمضان سال‌های گذشته، نشان می‌دهد در سال‌های اخیر، برای اولین بار است که پربیننده‌ترین سریال ویژه رمضان کمتر از ۳۰ درصد مخاطب داشته است.

در سال ۱۴۰۰، پربیننده‌ترین سریال رمضان، «احضار» بود که بر اساس نظرسنجی اول این ماه، ۴۱٫۳ درصد مخاطب جذب کرد. سال ۹۹ بر اساس نظرسنجی اول ماه رمضان، پیشتاز رقابت سریال‌های این ماه «زیرخاکی» با ۴۴ درصد بیننده بود و در سال ۹۸ نیز سریال «برادر جان» با ۵۱٫۴ درصد بیننده، لقب پربیننده‌ترین سریال ماه رمضان را کسب کرد. میزان مخاطب «رهایم نکن» پربیننده‌ترین سریال رمضان ۹۷ نیز ۴۰٫۸ درصد بود.

مهمترین آماری که در آن، تنزل میزان مخاطب دیده می‌شود، همین شمار بینندگان سریال‌هاست. اگرچه از آمار درصد مخاطب سریال‌های رمضانی سال‌های ۹۶ و ماقبل آن، آمار چندانی در دست نیست، اما بعید به نظر می‌رسد در آن زمان نیز سریال‌ها ارقام کمتر از ۳۰ درصد را تجربه کرده باشند، چراکه تلویزیون در نیمه اول دهه ۹۰، از وضعیت مناسب‌تری برخوردار بود.

افت برنامه‌های افطار پس از رشد ۱۴۰۰

در زمینه ویژه‌برنامه‌های افطار نیز شرایط تقریبا مشابه سریال‌هاست. میزان مخاطب «زندگی پس از زندگی» که در نظرسنجی جدید، با ۱۴ درصد پربیننده‌ترین برنامه ویژه افطار لقب گرفت، سال گذشته در نظرسنجی اول ماه رمضان ۱۱ درصد بود. این در حالی است که آخرین فصل «ماه عسل» در رمضان سال ۹۷، با ۵۵ درصد بیننده این جایگاه را در اختیار داشت. در عین حال، باقی برنامه‌های ویژه افطار سیما، از الگوی «زندگی پس از زندگی» پیروی نکردند و اغلب نسبت به سال گذشته، افت داشتند.

میانگین میزان بیننده ۵ ویژه‌برنامه پربیننده افطار شبکه‌های مختلف که در سال ۹۹ رقم ۷٫۲۴ درصد بود، در سال ۱۴۰۰ به ۱۱٫۶۴ درصد افزایش پیدا کرد، اما امسال مجددا با کاهشی جدی به ۸٫۰۴ درصد رسید.

نکته جالب توجه آن که میزان مخاطب ویژه‌برنامه‌های افطار و سحر مراکز استانی در نتایج نظرسنجی آمده است. این برای اولین بار در سال‌های اخیر است که این اتفاق می‌افتد. روشن نیست به علت بالا بودن نسبی این آمار و قرارگیری آن در رتبه دوم در افطار و اول در سحر بوده، یا سیاست جدیدی در روابط عمومی صداوسیما، برای توجه به برنامه‌های استانی است.

مصطفی قاسمیان

انتهای پیام/