مهران نعمت‌اللهی که به همراه اشکان نجاتی فیلم مستند «مشق امشب» را در جشنواره‌های جهانی در حال اکران دارد، در گفتگو با خبرنگار سینمای خبرگزاری صبا با گلایه از نبود حمایت مالی و معنویِ فیلم‌های مستقل می‌گوید: ما فیلم «مشق امشب» را برای مردم ایران و چون نگران آینده کشور بودیم، ساختیم و هدف‌مان هم این بود که فیلم در ابتدا، اکران داخلی داشته باشد چون مختص نسل آینده کشور است.

این کارگردان سینمای مستقل با اعلام اینکه فیلم شان نگاهی آسیب‌شناسانه به سیستم آموزشی کشور دارد به ظرفیت بالای دانش‌آموزان ایران اشاره می کند و اظهار می‌دارد: کودکان ایرانی بسیار توانمند و باهوش هستند و در صورتی که درست آموزش ببینند می‌توانند اتفاقات بزرگ رقم بزنند. دغدغه من و دوستم اشکان نجاتی همین بود و این چارچوب را برای خودمان ترسیم کردیم تا فیلم‌هایی در زمینه شیوه نادرست آموزشی کشور بسازیم. بزرگترین ضعفی که هم اکنون در آموزش داریم این است که کودکان را نمی‌شناسیم و برنامه‌ریزی به‌روزشده‌ای برای آنها وجود ندارد.

نعمت‌اللهی ضمن برشمردن موفقیت‌های جهانی فیلم «مشق امشب» اینطور بیان می کند: این فیلم خوشبختانه در بهترین جشنواره‌های فیلم جهان مثل جشنواره مستند «ایدفا»ی هلند، جشنواره زِلین، اسکار سینمای مستند، در شهر لندن، استانبول و در بازار جشنواره کن دو بار به نمایش در آمد. مجله گاردین در مورد فیلم نوشت. خانم دبورا یانگ در مجله هالیود ریپورتر در مورد فیلم نکاتی را نوشته است. خیلی از منتقدان دنیا نکات فیلم را دریافت کرده‌اند اما در داخل کشور هنوز آن بازخوردی را که انتظار داشتیم دریافت نکرده‌ایم. ما فکر می‌کردیم آموزش و پروش به ما روی خوشی نشان بدهد و به قول عباس کیارستمی این «تحقیق مصوره» برای‌ آنها شیرین باشد و از ساختش استقبال کنند. مخاطب این فیلم در درجه اول نظام آموزشی کشور و در درجه دوم خانواده‌ است.

نعمت‌اللهی نتیجه بی توجهی به آسیب‌شناسی سیستم آموزشی را خطرناک می‌شمرد و توضیح می‌دهد: اینقدر این موضوع بدآموزشی ذهن من و آقای نجاتی را درگیر کرده که حتی فیلم‌های کوتاه‌مان هم در مورد مشکلات آموزشی کشور است. اگر کودکان درست تربیت نشوند، حاصل آن بسیار خطرناک خواهد بود. عوارض این خطر در آینده هم دامن کشور را می‌گیرد و هم خانواده‌ها را.

این کارگردان مستند، تورم اقتصادی و بالارفتن هزینه‌ها را در کنار اکران نشدن فیلم مستند دو معضل اساسی پیش روی کارگردان فیلم مستند می‌داند و چنین برمی‌شمرد: چون هیچکس از فیلمساز مستقل حمایت نمی‌کند باید فیلم با هزینه شخصی ساخته شود. ما فیلم  «مشق امشب» را دو سالِ پیش ساختیم که هزینه ساخت کمتر بود ولی الان هزینه هر دقیقه ساخت فیلم مستند بین ۳ تا ۵ میلیون است. خب! باید فیلم قبلی فروش کند تا سرمایه فیلم بعدی فراهم شود. هنوز فیلم ما در داخل کشور اکران نشده که بتواند فروشی داشته باشد. علی‌رغم تمجیدهایی که در خارج کشور از فیلم ما شده است و همین حمایت‌های معنوی راه را برای ساخت فیلم بعدی ما باز کرد اما آن حمایتی که انتظار داشتیم در کشور از ما نشده است. ما بسیار اصرار و دغدغه داریم که فیلم بعدی‌مان هم در همین مورد باشد؛ چند طرح فیلم هم درباره کودکان، آینده و دیدگاه‌شان داریم که تلاش می‌کنیم بسازیم.

این معلم، نویسنده، تهیه‌کننده و کارگردان با تاکید بر این نکته که آینده را باید مردم ایران بسازند، تاکید می‌کند: ما بعد از ساخت فیلم «مشق امشب» تازه متوجه شدیم چقدر بچه‌های مدرسه نیاز به توجه دارند. این توجه هم باید عمیق، علمی و حساب‌شده‌تر باشد. ما باید آینده را خودمان بسازیم زیرا آینده، ساختنی است.

نعمت‌اللهی جایِ تحقیق را در نظام آموزش و پرورش کشور خالی می‌داند و اظهار می‌دارد: لازمه داشتن برنامه درست،‌ کارِ تحقیقی و پژوهشی است که متأسفانه در نظام آموزشی ما جایش خالی است. گرفتن مجوز برای ساخت فیلم برای ما بسیار سخت بود در حالیکه باید خوشحال باشند که یک گروه با هزینه شخصی کاری تحقیقی و به نفع سیستم‌شان انجام می‌دهد.

این کارگردان مستند، دلیل کوچ فیلمسازان مستند به سمت داستانی را برنگشتن هزینه‌های ساخت می‌داند و چنین اظهار می‌کند: فیلسازان قابل و بسیار خوبی داشته‌ایم که به دلیل برنگشتن سرمایه فیلم مستند به سمت ساخت فیلم داستانی روی آورده‌اند مثل محمدحسین مهدویان، کاوه مظاهری و … که در ساخت مستند و کوتاه خیلی عالی بودند اما مجبور به ساخت فیلم داستانی شدند. اگر از ما هم حمایت نشود، با اینکه ساخت فیلم مستند را دوست داریم اما مجبوریم از آن خارج شویم.

نعمت‌اللهی یکی از ابزار آشنایی مردم با فیلم مستند را اکران عمومی برای مردم می‌داند و می‌گوید: در بهترین شکل، یک فیلم مستند اکرانی در جشنواره فیلم سینماحقیقت دارد و تمام می‌شود. باید فیلم مستند هم مثل داستانی برای عموم مردم اکران شود تا با این گونه سینمایی و موضوعات مطرح شده در فیلم آشنا شوند. زمانی که فیلم «مشق امشب» در هلند نمایش داده می‌شد، فیلم‌های مستند در بهترین سالن‌ها و حداقل ظرفیت ۵۰۰ نفر اکران می‌شد و من می‌دیدم که مردم برای دیدن فیلم مستند، صف می‌کشند و هیچ سالنی نبود که صندلی خالی داشته باشد. این مورد که چقدر دولت هلند از فیلم مستند حمایت می‌کند و چقدر تبلیغات وسیعی برای اکران فیلم‌ها می‌شود،‌ برای ما بسیار عجیب بود.

نعمت‌اللهی در پایان، شرایط کرونا و تقویت شبکه نمایش خانگی را عوامل کاهش تمایل مردم به سینمارفتن می‌داند و خاطرنشان می کند: متأسفانه دو سال شرایط بد کرونا و ماندن مردم در خانه، باعث شده که عادت فیلم دیدن مردم تغییر کند. در کشورهای دیگر هم که درگیر این معضل شده‌اند، با دادن سوبسید به مردم، به سینماها رونق دوباره دادند. حتی «اسکار» هم که در دوره کرونا فیلم‌های بدون اکران را به جشنواره می‌پذیرفت الان قانون قبل را که فیلم‌ها برای شرکت در جشنواره باید اکران شده باشند، برگرداند که به چرخه فروش فیلم کمک می‌کند. حتی این امر با شکست نتفلیکس و سایر VOD ها هم قابل مشاهده است.

مریم ادیبی

انتهای پیام/