جمیله شیخی (زاده ۸ اردیبهشت ۱۳۰۹ تبریز) هنرپیشه ایرانی و
مادر آتیلا پسیانی است. او از کودکی به تشویق پدر و مادرش که خانواده‌ای فرهنگ‌دوست
بودند در نمایش‌های مدرسه بازی می‌کرد و در دبیرستان به شرکت در جلسات انجمن ادبی و
اجرای نمایش می‌پرداخت.

این هنرمند که آخرین فرزند خانواده خود بود، ابتدا به یادگیری
آواز و تعلیم اپرا پرداخت و سپس نزد استادان تئاتر به آموختن و تمرین تئاتر مشغول شد
و به استخدام رسمی «اداره تئاتر» درآمد.

او از سال۱۳۳۶ فعالیت هنری خود را با بازیگری زیر نظر شاهین
سرکیسیان و دکتر مهدی فروغ آغاز کرد و در اداره هنرهای دراماتیک با کمک افرادی چون
عزت‌اله انتظامی، عباس جوانمرد، جعفر والی، محمدعلی کشاورز و حمید سمندریان تئاتر جدیدی
را بنا نهادند و زمانی که هنر نمایش رو به ابتذال می‌رفت، مردم را بار دیگر با تئاتر
راستین آشتی دادند.

شیخی خود درباره تئاتر می‌گوید: «اولین آشنایی من با دنیای تئاتر‌،
دیدن نمایشنامه‌هایی بود که در تئاتر سعدی اجرا می‌شد.»

بعد از این آشنایی شیخی بیشتر به تئاتر علاقه نشان می‌دهد. به‌طوری‌که
آخرین آموزگار آوازش از او می‌خواهد تا بین این دو هنر یکی را انتخاب کند.

او که انتخاب خود را کرده بود، از دو سال تعلیم آواز و اپرا
چشم پوشید و به سمت تئاتر رفت. شیخی در این باره می‌گوید: «به گروه شاهین سرکیسیان
پیوستم و در آن‌جا با جعفر والی‌، پرویز بهرام‌، مرحوم بیژن مفید‌، علی نصیریان و فهیمه
راستکار‌ آشنا شدم. مدتی کار کردم اما متاسفانه نمایشنامه‌های شاهین سرکیسیان توقیف
شد و به صحنه نرفت و دکتر مهدی فروغ که رئیس دانشکده هنرهای دراماتیک بود‌، تمام شاگردان
سرکیسیان را به تعلیم تئاتر واداشت که دوره بسیار پربار و مفیدی بود.»

دختر جوان و علاقه‌مند به تمرینات همچنان ادامه داد و در سال۱۳۳۵
ازدواج کرد و در سال۱۳۳۶ با نمایشنامه «پدر» برای اولین‌بار در صحنه ظاهر شد.

جمیله شیخی از سال۱۳۳۸ بازی در نمایش‌‌های تک‌پرده‌ای تلویزیون
را آغاز کرد و چندی بعد دکترای افتخاری تئاتر به او اهدا شد.

این هنرمند دو نمایش تلویزیونی هم کارگردانی کرده است: «قلب
سرگشته» در سال۱۳۴۳ و «محکوم به اعدام » در سال۱۳۵۰. اما همیشه خود را بازیگر معرفی می‌کرد.

از معروف‌ترین نمایش‌هایی که این بانوی هنرمند بازی کرده
است می‌توان به «ملاقات با بانوی سالخورده»(حمید سمندریان)، «از پشت شیشه‌ها»(اکبر
رادی) و «بن‌بست»(علی نصیریان) اشاره کرد.

شیخی در سال۱۳۵۴به دعوت نصرت کریمی در نخستین فیلم سینمایی‌‌اش
«خانه خراب» ظاهر شد. او در دهه۱۳۶۰ هم‌زمان با بازی در فیلم‌هایی مانند «پرنده کوچک
خوشبختی»(پوران درخشنده) و «پاییزان»(رسول صدرعاملی)، فعالیت خود را در نمایش‌‌های
تلویزیونی گسترش داد. در ۱۳۵۶ برای نخستین بار در مجموعه تلویزیونی «لحظه»(محمدعلی
صالح‌علا) بازی کرد و بعدها در سریال‌‌های دیگری ظاهر شد که از مشهورترین آن‌ها می‌توان
به «پاییز صحرا»(اسداله نیک‌نژاد)، «پدرسالار»(اکبر خواجویی) و «تولدی دیگر»(داریوش
فرهنگ) اشاره کرد.

همچنین بازی او در فیلم «مسافران» بهرام بیضایی یکی از به‌یادماندنی‌ترین
نقش‌های این هنرمند به شمار می‌آید که سیمرغ بلورین جشنواره فجر را نیز برایش به
ارمغان آورد.

شیخی پنج سال بعد نیز برای نقش‌آفرینی در «لیلا»(داریوش مهرجویی)
سیمرغ بلورین دیگری از جشنواره فجر دریافت کرد.

این بانوی هنرمند در روز پنج‌شنبه سوم خرداد۱۳۸۰ در سن ۷۱سالگی
بر اثر سکته قلبی درگذشت. پیکر وی روز ششم خرداد۱۳۸۰ در قطعه هنرمندان بهشت‌زهرا(س)
به خاک سپرده شد. استادان بزرگ تئاتر مانند بهرام بیضایی و احمد کامیابی‌مسک در مراسم
درگذشت او شرکت کردند.

او که تا آخرین روزهای زندگی‌اش فعالیت هنری داشت‌، در مصاحبه‌ای
گفته بود: «تا روزی که زنده باشم به کار تلویزیون و تئاتر سینما ادامه خواهم داد. سینما
جذابیت بسیاری برایم دارد. ولی عشق اول من تئاتر است.»

فیلم «کاغذ بی‌خط» ناصر تقوایی در سال۱۳۸۰، آخرین فیلمی است
که شیخی در آن به ایفای نقش پرداخته است.