به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، نمایش «توراندخت» نوشته برتولت برشت که با طراحی، دراماتورژی و کارگردانی نسیم ادبی و ندا شاهرخی و آهنگسازی کاوه عیدی از تاریخ ۱۹ تیرماه ۱۴۰۱ در پردیس تئاتر سپند روی صحنه رفته است، یک کمدی اجتماعی – سیاسی است که به نقد ساختارهای قدرت در امپراطوری چین پرداخته است.

در این نمایش نیز مانند بیشتر آثار برشت به موسیقی و آواز جایگاه مهمی اختصاص داده شده است.

نمایش «توراندخت» حاصل کارگاه ایده تا اجرای موسسه بین‌المللی فانوس هنر پارس است و بیشتر بازیگران آن اولین حضور خود را روی صحنه تجربه می‌کنند.

پیش از این نیز نمایش‌های دیگری با کارگردانی نسیم ادبی به همین شیوه و با استفاده از بازیگران مبتدی روی صحنه رفته است که از آن میان چهره‌های جدیدی مانند پردیس پورعابدینی به دنیای حرفه‌ای‌ها راه پیدا کردند.

این نمایش تا ۷ مردادماه ۱۴۰۱ روی صحنه خواهد بود و علاقه‌مندان می‌توانند بلیت آن را از سایت تیوال تهیه کنند.

به بهانه اجرای «توراندخت» با دو کارگردان این نمایش و عوامل و بازیگران آن در کافه تئاتر سپند به گفتگو نشستیم.

در ابتدا نسیم ادبی درباره دلیل انتخاب متن این نمایش گفت: در کارگاه‌های ایده تا اجرا معمولا به سمت نمایشنامه‌هایی می‌روند که ساده‌تر و راحت‌تر باشند. دلیلش این است که بازیگران هنوز تبحر و تجربه کمتری دارند و بازیگران ما نیز به غیر از یکی دو نفر اولین باری بود که روی صحنه حاضر می‌شدند، اما من و ندا شاهرخی همیشه به سمت کارهای سخت‌تر می‌رویم و سعی می‌کنیم بازیگران را به چالش بیشتری بکشیم.

او در ادامه بیان کرد: نمایش ما تماشاچی حرفه‌ای دارد پس باید حرفی هم برای گفتن داشته باشد. این متنی جهان شمول است و اگرچه سال‌ها پیش نوشته شده ولی موضوع آن کاملا به‌روز است، ما نیز این متن را با وجود سختی‌های زیادش انتخاب کردیم که البته اجرای آن به طور کامل حدود سه ساعت زمان می‌برد و ما متن را کوتاه کرده و به ۷۰ دقیقه رساندیم و شیوه ای را اجرا کردیم که بتواند برای مخاطب جذاب باشد.

ندا شاهرخی نیز در همین رابطه اظهار کرد: نگاه ما در انتخاب متن اینگونه بود که قرار است برای بازیگرانی که هنرجو‌های خودمان بوده‌اند، تجربه‌ای ارزشمند ایجاد کنیم. عموما در بیشتر کارگاه‌های ایده تا اجرا بازیگران نقش‌های اصلی از بیرون دعوت شده و نقش‌های فرعی میان هنرجوها تقسیم می‌شود اما برای ما مهم بود متنی را انتخاب کنیم که پر پرسوناژ بوده و هر هنرجو نقشی را ایفا کند که قابلیت دیده شدن داشته باشد.

نسیم ادبی درباره اجرای دکور و لباس توضیح داد: ما سعی کردیم حتی از این جنبه نیز به متن وفادار باشیم. پلاستیکی بودن و آن حالت بادکنکی و قابل تخریب در صحنه و لباس‌ها که نمودی از جامعه امروز است همان چیزی است که در متن نمایشنامه نیز وجود دارد و همینطور در این مورد به هویت از ایده تا اجرا بودن کار نیز وفادار بوده‌ایم، باید بگویم طراحی صحنه و لباس کار خود من و شاهرخی بود که در اجرای آن از کمک بازیگران نمایش نیز بهره بردیم.

شاهرخی درباره شیوه اجرایی نمایش «توراندخت» تصریح کرد: این نمایش کمدی است و ذهنیت بازیگران تازه‌کار از یک اجرای کمدی اغلب به اجراهای سینمایی و تلویزیونی محدود می‌شود، روی بداهه گویی آن‌ها نیز به سبب تازه‌کار بودنشان نمی‌توان تکیه کرد پس باید تکنیکی را در اختیارشان قرار می‌دادیم که به واسطه آن بتوانند از عهده نقش‌ها برآمده و اجرای درستی داشته باشند.

او در ادامه توضیح داد: ما از تکنیک ماسک خنثی استفاده کردیم تا بازیگران روی صحنه استفاده کامل و درستی از بدن‌ و بیانشان داشته باشند وگرنه ممکن بود کار تبدیل به کلیشه شود و آنچه برای من و نسیم جذابیت ویژه‌ای داشت این بود که تمام کاراکترهای نمایش در حین تمرین‌ها که حدودا هفت ماه طول کشید توسط هنرجوهایی که عموما اولین و بعضی دومین حضور روی صحنه را تجربه می‌کنند، ساخته می‌شد و جان می‌گرفت.

ادبی در ادامه صحبت‌های همکارش تصریح کرد: شخصا معتقدم که همین بچه‌ها آینده سینما و تئاتر را رقم می‌زنند و دوست دارم همانطور که خودم کار حرفه‌ای را از تئاتر شروع کرده و فرصت‌هایم را در صحنه‌های تئاتر یافته‌ام برای این جوانان نیز فرصت و بستری برای دیده شدن و راه یافتن به دنیای حرفه‌ای فراهم شود، به همین دلیل است که آنها را با نمایشنامه‌ای سخت و پرچالش روانه صحنه کردیم و برای رسیدن به نتیجه مطلوب طی هفت ماه روی تک‌ به‌ تک توانایی‌های بچه‌ها کار کردیم، جلسه‌های تحلیل متن داشتیم و حتی برایشان معلم آواز گرفتیم تا بتوانند از عهده کار سخت حرکت و آواز به طور همزمان بربیایند.

از ندا شاهرخی درباره تجربه کارگردانی مشترک سوال کردیم و او در جواب گفت: من و نسیم کار مشترک زیاد انجام داده‌ایم و واقعیت این است که ما یکدیگر را پیدا کرده و پارتنرهای تکمیل کننده‌ای برای یکدیگریم، در این نمایش هم سعی کردیم کار را یکدست جلو ببریم و اجازه ندهیم حضور دو کارگردان در یک کار باعث ایجاد گسستگی شود. باید بگویم که ما از لحاظ ذهنی خیلی به یکدیگر نزدیکیم. من تجربه کار مشترک با یک کارگردان فرانسویص هم داشتم و کار بسیار پر چالشی بود که نمی‌خواستم دوباره تجربه‌اش کنم اما تجربه کار مشترک با نسیم طوری است که هردو دوست داریم مدام تکرار شود.

دست بازیگر را روی صحنه باز گذاشتیم

شاهرخی صحبت‌هایش را اینطور ادامه داد: ما نمی‌خواستیم جای پای کارگردان به شکلی میزانسنیک در نمایش وجود داشته باشد تا بازیگران بتوانند روی صحنه آزاد باشند و فکر می‌کنم این یکی از تفاوت‌های مهم کار ما نسبت به باقی کارهایی است که روی متن‌های به شدت میزانسنیک برشت اجرا می‌شود. ما حتی فاصله‌گذاری‌های معروف برشت را که برای مشخص کردن فاصله بازیگر از نقشش استفاده می‌شود، از کار حذف کرده‌ایم چون حتی خود برشت که در متن‌هایش فاصله گذاری دارد در اجرا از آن استفاده نکرده است، برای مثال می‌توانم اجرای «ننه دلاور» را نام ببرم.

او خاطرنشان کرد: تئاتر پیام‌آور صلح است و در نهایت تمام تلاش ما این است که بازیگر مبتدی لذت آزاد بودن روی صحنه را تجربه کند تا بتواند همان لذت را به مخاطب نیز انتقال دهد و تمام خواسته‌مان این بود که یک کمدی شریف را روی صحنه ببریم.

جای آموزش موسیقی در آموزشگاه‌های بازیگری خالی‌ست

از کاوه عیدی آهنگساز این نمایش سوال شد که به نظر او نقش موسیقی در نمایش «توراندخت» آنطور که در بروشورها آمده پررنگ هست یا خیر؟ و او در جواب گفت: «توراندخت» یک نمایش موزیکال محسوب نمی‌شود اما هدف این بود که موسیقی جایگاه ویژه‌ای در آن داشته باشد و معمولا خودم نیز سعی می‌کنم در پروژه‌هایی که حضور دارم سهم مجزایی برای موسیقی خود ایجاد کنم و از آنجایی که تئاتر پویا و زنده است و تا آخرین لحظات اجرا نیز می‌تواند دچار تغییراتی شده و هر اجرا می‌تواند بهتر از اجرای قبل باشد امیدوارم که در شب‌های آتی نقش موثرتری را نیز در جایگاه آهنگساز ایفا کنم.

او درباره روند کار خود با این گروه نمایشی توضیح داد: در سه چهار ماه آخر تمرین‌ها در کنار بازیگران حضور داشتم و به آنها تمرین صداسازی دادم تا بتوانند از عهده آواز گروهی روی صحنه بربیایند و باید بگویم از آنجایی که بخشی از کار آواز به ذات حنجره نیز مربوط است، آموختن آواز به یک بازیگر که اصلا تجربه موسیقی ندارد کار آسانی نیست و من فکر می‌کنم توانستم از عهده این کار تا حدودی بربیایم.

عیدی توضیح داد: گلایه‌ای از آموزشگاه‌های بازیگری دارم و آن اینکه ریتم و موسیقی باید در ذات بازیگر باشد حال آنکه جای آموزش موسیقی در آموزشگاه‌های بازیگری خیلی خالی است و خوشحالم که با موسسه‌ای همکاری دارم که این مهم را جدی گرفته‌اند.

سهراب صمیمی از بازیگران این نمایش که دومین حضور خود را روی صحنه تئاتر تجربه می‌کند، عنوان کرد: من ۱۰_ ۱۱ سال در آموزشگاه‌های مختلف دوره بازیگری گذرانده‌ام اما این اولین باری است که حمایت استادان خود را به واقع حس می‌کنم. نسیم ادبی و ندا شاهرخی بدون هیچ منتی دلسوز هنرجوهای خود هستند و بدون دریافت هیچ‌ هزینه‌ای فرصت دیده شدن را برای ما ایجاد می‌کنند.

شکیبا معتضدی یکی دیگر از بازیگران «توراندخت» که برای اولین بار روی صحنه تئاتر به نقش‌آفرینی می‌پردازد، گفت: در اولین شب اجرا رهایی خاصی را روی صحنه تجربه کردم و این حس ناشی از رابطه و انرژی خوبی بود که میان تمام اعضا این گروه نمایشی حاکم بود.

او در ادامه تصریح کرد: کارگاه‌های ایده تا اجرای زیادی را دیده‌ام که در انتها به هیچ اجرایی ختم نمی‌شوند اما استادان ما خانم ادبی و خانم شاهرخی همیشه دغدغه این را داشتند که ما حضور بر صحنه را تجربه کنیم و به کارگردان‌های دیگر معرفی شویم.

ساغر کیان بازیگر دیگر «توراندخت» گفت: من شانزده ساله و کم‌سن‌ترین عضو این گروه نمایشی هستم و دوست دارم بدانید که در تمام مراحل تمرین تا اجرا حمایت و صمیمیت گروه را احساس کردم و این باعث شد روی صحنه هم بتوانم احساس راحتی کنم.

در انتهای این گفتگو نسیم ادبی اظهار کرد: بچه‌های ما تمامیت خود را روی صحنه گذاشتند و همکاری شرافتمندانه‌ای با یکدیگر داشتند، آنها تیم موفق و همراهی هستند و امیدوارم مردم به این سالن آمده و اجرای این بچه‌ها را ببینند و به همان اندازه‌ای که خودمان نمایش «توراندخت» را دوست داریم مردم هم دوستش داشته باشند.

انتهای پیام/