نزدیک به دو دهه از پخش سری نخست برنامه گستره شریعت که با حضور
اندیشمندان بنام و شناخته شده در حوزه های تخصصی معرفتی، کلامی و فرهنگی تولید شده
بود می گذرد. این برنامه آنچنان تاثیرگذار و پربیننده بود که، پس از پخش سری نخست،
تلاشها برای تولید سری جدید آن ادامه داشت که هر بار به دلایلی به سرانجام نرسید. تولید
این ژانر از برنامه های تخصصی در رسانه ای فراگیر چون تلویزیون، نیاز وافر به دانش،
مهارت، تخصص و دقت نظر دارد. اکنون پس از گذشت سالها و با حضور مجدد دکتر پورحسین در
شبکه چهار، تولید و پخش سری جدید برنامه گستره شریعت با تغییراتی بدیع در گروه فرهنگ
و اندیشه آغاز شد تا برگ زرینی ماندگار به آلبوم رنگارنگ شبکه دانایی اضافه شود. تولید
این برنامه در گروه فرهنگ و اندیشه ی شبکه دانایی، با مدیریت مکرمه آقایی نشان از وجود
اتاق فکری قوی و پشتیبانی محتوایی دارد. همچنین حضور دکتر حسن پور دانشیار دانشگاه
علامه طباطبایی در قامت مجری کارشناس و دکتر پرویز فارسیجانی به عنوان تهیه کننده نیز
دلیلی متقن بر غنای محتوایی گستره شریعت است.

این مجموعه هر هفته اندیشمندان، صاحبنظران و استادان مطرح و
برجسته از حوزه و دانشگاه را گرد هم می آورد تا در باب فلسفه، معارف، کلام، عرفان،
فرهنگ و هنر و… به مناظره بنشینند و برداشتهایی نوین و تازه به زبان بیاورند. تاکنون ۹ قسمت از این برنامه روانه آنتن شده است که به
۳ مبحث علوم انسانی، سلفی گری و عرفان های نوظهور پرداخته و آنها را نقد و بررسی کرده
است.

گروه محتوایی گستره شریعت تلاش می کنند ضمن ایجاد جذابیت های
بصری به مدد دکور، کارگردانی تلویزیونی، زیبایی شناسی تصویر و… برنامه ای چالشی را
در قالب تضارب آراء و دیدگاه های متفاوت به مخاطبان عرضه کنند. همچنین به دلیل برخورداری
پشتیبانی فکری و تنوع موضوع در حوزه های مختلف، گستره شریعت صریح و متفاوت از سایر
برنامه های گفتگو محور، اما به طور علمی به موضوع مورد بحث ورود و از خط قرمزهای رسانه
ای که برخی برنامه ها از آن پیروی می کنند
عبور می کند.

این برنامه درآغاز موضوع “علوم انسانی“ را با حضور کارشناسانی نظیر: عبدالحسین خسروپناه، رئیس موسسه
پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، صادق زیباکلام، استاد دانشگاه تهران و مهدی گلشنی، مدیرگروه
فلسفه علم دانشگاه صنعتی شریف مورد مداقه قرار داد و هر یک از کارشناسان مبحث
“علوم انسانی، پیدایش و کارکردهای آن در ایران و تفاوت آن با علوم تجربی”
را از زاویه دید و تخصص خودشان به چالش کشیدند و درباره آن به مناظره نشستند.

دانشمندان علوم انسانی از روش‌هایی استفاده می کنند که در حقیقت
تحلیلی، نقادانه یا نظریه پردازانه است روش شناسی این علوم از روش‌های مبتنی بر تجربه
در علوم تجربی متمایز می‌شوند. بدون اغراق حجم زیادی از نشستها، کتابها، مقالات، همایشها
و… در ده سال اخیر در باب علوم انسانی اسلامی در کشور مطرح بوده است. لذا این موضوع
به دلیل گستردگی و تعدد نظریات، بسیار گسترده و پیچیده به شمار می رود، به همین دلیل
برنامه دوم و سوم گستره شریعت نیز با حضور همان کارشناسان، گفتگو و مناظره در باب علوم
انسانی و امکان تاسیس علوم انسانی اسلامی را ادامه داد.

باید پذیرفت ۳ قسمت نخست برنامه گستره شریعت بسیار جذاب، گیرا،
چالشی و دور از اغراق روی آنتن رفت و به دلیل انتخاب سوژه و حضورکارشناسان مختلف با
خط مشی متفاوت در برنامه، بی شک مورد تحسین بسیاری از مخاطبان قرار گرفته است. این
اعتماد و همراهی مخاطبان فرهیخته، وظیفه برنامه سازان شبکه دانایی را بیش از پیش سنگین
تر می کند تا برای تولید برنامه های بعدی در انتخاب وگزینش سوژه و موضوع، وسواس و دقت
عمل بیشتری بکار گیرند تا این حجم از مخاطبان را هماره همراه خود ببینند.

در نهایت با انتخاب موضوع”دین، سلفی گری و آینده جهان اسلام”،
همراهان گستره شریعت در سه قسمت بعدی شاهد گفتگو و مناظره نجفقلی حبیبی، استاد فلسفه
و عرفان اسلامی، حجت الاسلام مهدی فرمانیان، رئیس دانشکده مذاهب اسلامی دانشگاه ادیان
و مذاهب و دکتر سید جواد میری عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
بودند.

درباره پیدایش سلفی گری آمده است که این عقیده، به تدریج به
وجود آمده است. اندیشه های سلفی گری را وقتی در طول تاریخ اسلام بررسی می کنیم، پی
خواهیم برد بخشی از اینها در قرن های اول، دوم و سوم و برخی در قرن های هفتم و هشتم
پدیدار شدند. درباره ی پیدایش سلفی گری ابتدا باید به لغت سلف توجه کرد. سلف به معنای
گذشته و گذشتگان است، ولی از نظر خود سلفی ها، هر گذشته ای سلف نیست. از نظر آنها سلف
عبارت است از افرادی که در سه قرن اول اسلام زندگی می کردند. از نظر ما اگر این ادعا
درباره ی مردم ساکن در قرن اول بود، می شد آن ها را به علت نزدیکی به دوران پیامبر
اسلام (ص) بودن پذیرفت. اما وقتی درباره ی مردم سه قرن گفته می شود، نمی توان وجهی
برای برتری دادن مردم این سه قرن بر دیگر مردم قرار داد.

از این رو کارشناسان زبده حوزه و دانشگاه با حضور در این برنامه
سوالاتی نظیر: چرا سلفی گری در جهان اسلام به جریان مسلط در میان برخی اهل سنت تبدیل
شد؟ آینده جهان اسلام به کدام سمت می رود؟ آیا آینده جهان اسلام به خرد ایرانی و عقلانیت
اسلامی می رود؟ آیا سلفی گری تنها رویدادی تاریخی است و یا باید تأثیرات آن بر ابعاد
مختلف جهان خصوصا جهان اسلام را مورد واکاوی قرار داد؟ را از دیدگاه خود مورد مداقه
و پاسخ قرار دادند و با یکدیگر به بحث و گفتگو پرداختند.

گستره شریعت با انتخاب سوژه های نوآورانه و دست اولی برای مناظره،
به موضوع“عرفان های نوظهور“ رسید. مبحث عرفان های نوظهور بسیار پیچیده و قابل بحث و بررسی
است. این عرفان ها می توانند تقسیم بندی های مختلفی داشته باشند و نمی توان با همه
آنها به یک گونه برخورد کرد، هر کدام یک معنا و موضع دارند باید اینها را تفکیک کرد.
با گذشت کمتر از چهل سال، حدود چهار هزار مکتب و فرقه عرفانی و معنوی در جهان غرب شکل
گرفته است. این جریان های معنویت گرا، طیف بسیار متنوعی را در بر می گیرد. در دنیای
امروز که مرزهای فرهنگی کمرنگ شده و سواره نظام و پیاده نظام رسانه، ابرفرهنگ غرب را
در جهان می گستراند، جهان اسلام نیز از حضور این جریان های هزار رنگ، منزه و پاک نمانده
است. از این رو مطالعه نقادانه این فرقه ها به ویژه آن هایی که در ایران فعال تر هستند،
ضروری است. کوتاهی در این امر، زیان های جبران ناپذیری را به فرهنگ و سایر عرصه
های حیات اجتماعی وارد خواهد کرد. از این رو برنامه گستره شریعت در ۳ قسمت با حضور
حجت‌الاسلام یدا… یزدان پناه”استاد فلسفه و عرفان اسلام”، یحیی یثربی”مفسر
قرآن و استاد فلسفه و عرفان اسلامی” و آیت ا… حسن رمضانی”استاد عرفان اسلامی” موضوع عرفان های نوظهور را مورد واکاوی قرار داد. گستره شریعت
پنجشنبه ها ساعت ۱۹روی آنتن شبکه چهار می رود و جمعه ها ساعت ۱۵ بازپخش می
شود.