نورالدین عبدالرحمن جامی، بزرگ‌ترین شاعر
و سخن‌سرای قرن نهم هجری است. وی در سال۸۱۷ هجری‌قمری در «خرجرد» در نواحی و ایالت
جام به دنیا آمد. جامی هم در شعر و هم در نثر از بزرگ‌ترین ادبای ایران است و آخرین
شاعر بزرگ سبک عراقی؛ پیرو سعدی و مولوی رومی و نظامی محسوب می‌شود.

به همین جهت علاقه‌مندان به سبک عراقی، به وی لقب
خاتم‌الشعرا داده‌اند. وی از شاعران متصوف است؛ که از شیخ محی‌الدین عربی و شیخ صدرالدین
قونوی پیروی می‌کرده است. نام او عبدالرحمن و لقب نخستین او عمادالدین و لقب مشهورش
نورالدین است.

ایام کودکی و تحصیلات ابتدایی جامی در همین
ولایت می‌گذرد.

جامی در محیط حکمرانی تیموریان هرات مانند
آفتابی بود که به هر طرف نور می‌پاشید و در قدرت کلام و شعر، مقام عرفانی، صلاحت و
نزاکت کلام، مانندی نداشت و از همین‌رو از شاه تا گدا او را قدر و عزت می‌کردند و مجذوب
او بودند. امیر علی ‌شیر نوایی دوست و مصاحب سلطان و جامی، بزرگ علم و ادب در زمانه
خود به جامی، نظیر احترام شاگرد نسبت به استاد خود، احترام می‌کرد.

مکاتبات سلطان محمد فاتح و سلطان بایزید
دوم با جامی نیز که برخی از آن‌ها باقی است نشان می‌دهد که سلاطین عثمانی هم که قلمرو
وسیع فرمانروایی‌شان آسیای صغیر و شبه‌جزیره بالکان را دربرمی‌گرفت، تا چه حدی برای
جامی حرمت قائل بوده‌اند.

ویژگی‌ مهم شعر جامی، منتخب بودن الفاظ
و استحکام عبارات آن‌هاست. در سخنش افراط و تفریط‌های معاصران او دیده نمی‌شود. قدرت
او در بیان تعالیم و افکار صوفیانه‌ بی‌نظیر است و مهارت او در ترجمه مضامین عربی به
شعر فارسی قابل توجه و درخور است.

«سلسله‌الذهب»، «سلامان و ابسال»، «تحفه‌الاحرار»،
«سبحه‌الابرار»، «یوسف و زلیخا»، «لیلی و مجنون» از آثار مهم منظوم و بهارستان از مهم‌ترین
آثار ادبی او به نثر هستند.