مهدی ساعی تهیه‌کننده
مسابقه «یک، دو، صدا» از سال ۸۱ وارد عرصه رادیو شده است. او که برنامه‌های« کوی
نشاط» و «راه شب» را در کارنامه کاری خود دارد، در طی یک سال اخیر با ساخت مسابقه
«یک، دو، صدا» مخاطبان و علاقه‌مندان زیادی را برای تست گویندگی و تجربه اجرای
عملی در رادیو، به تکاپو انداخته است. این مسابقه به دلیل تعاملی بودن به جشنواره
بین‌المللی ‌ای بی‌یو نیز راه یافت. نگاه نوی این تهیه‌کننده به فضای رادیو و نقش
افزایش مخاطب در برنامه‌ها، بهانه‌ای شد تا «صبا» با او به گفت‌وگو بپردازد. در
ادامه متن کامل این گفت‌وگو را ملاحظه می‌کنید.

چطور شد که فکر ساختن مسابقه «یک، دو، صدا» به ذهن شما خطور کرد؟

سه سال پیش اتفاق خوبی که در رادیو افتاد این بود که این عرصه با افزایش
نقش مخاطب در برنامه‌های رادیویی، به سمت برندسازی تولیدات خود پیش رفت؛ خوشبختانه
این مورد در مسابقه «یک، دو، صدا» نیز اتفاق افتاد؛ نکته برجسته این موضوع، درگیر کردن
شنونده با برنامه‌های رادیویی است یعنی ما باید بتوانیم علاوه‌بر پاسخ به خواسته‌های
مخاطب، فضای مناسبی را فراهم کنیم تا مطلب مورد علاقه خود را اجرا کنند؛ همچنین محتویات
برنامه، توسط خودشان تامین شود. گویندگی در ایران علاقه‌مندان زیادی را به خود جلب
کرده است و به نظر می‌رسید بهترین فرصت برای استفاده از چنین ظرفیتی وجود دارد؛ شاید
قبل از « یک، دو، صدا»، «راه شب» نیز جزو برنامه‌های رادیویی بود که طرفداران زیادی
را پای گیرنده رادیو ‌نشاند؛ دلیل اصلی آن هم در ساختن آیتم‌های مختلف توسط مخاطب بود؛
به‌طور نمونه، شنونده، شعری را که گوینده باید آن را می‌خواند، اجرا می‌کرد. در «راه
شب» ما بیست یا سی آیتم را از مخاطبان دریافت کرده و از این بین ۱۰ الی ۱۲ مورد را
گلچین و درنهایت پخش می‌کردیم.

در آن برنامه (راه‌شب) چه آینده‌ای برای افراد بااستعداد وجود داشت؟آیا آن‌ها جذب رادیو می‌شدند؟

در مجموع، ما در حوزه رادیو استخدام نداشتیم؛ ولی به‌طور حتم، کسانی که
نسبت به بقیه از استعداد و توانمندی بیشتری برخوردار بودند، در یک‌سری از برنامه‌ها
مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

هدف اصلی شما از ساخت مسابقه « یک، دو، صدا» چه بود؟

همان طور که در صحبت‌های اولم اشاره کردم ما آمده‌ایم تا به یک‌سری از
نیازهای مخاطب پاسخ دهیم؛ خیلی از افراد دوست دارند گویندگی را به‌صورت عملی، در رادیو
تجربه کنند؛ اما شرایط برایشان فراهم نیست؛ ما سعی کردیم تا حد امکان این مورد را
در قالب اجرای مسابقه، برایشان ایجاد کنیم.

استقبال مردم از مسابقه «یک، دو، صدا» به چه صورت بود؟

این برنامه، به‌مرور با استقبال خوبی از سوی مخاطبان مواجه شد؛ در این
جا بود به این فکر افتادیم که برنامه را از محوریت تفریحی و سرگرمی خارج و آن را به
یک برنامه رقابتی و جدی تبدیل کنیم. در این مسابقه از گویندگان پیشکسوت و باسابقه،
به‌عنوان داور استفاده کردیم. در مدت یک سال و نیمی که از شروع این مسابقه می‌گذرد،
از افراد شرکت‌کننده، تست‌‌های مختلفی گرفتیم؛ تقریبا صدای سه‌هزار نفر ‌به‌صورت زنده
از رادیو پخش شد و از بین آن‌ها دویست الی ۲۵۰ نفر وارد مرحله بالاتر یعنی فینال،
شدند. اتفاق خوبی که در حال حاضر افتاد این است که برنامه‌ای تحت عنوان «پارک ساعی»،
توسط مدیر شبکه رادیو ایران طراحی شده است و از افراد حاضر در مسابقه استفاده می‌شود.

ما در «یک، دو، صدا» شاهد رد شدن افرادی بودیم که امتیاز بالایی را از
سوی داوران کسب می‌کردند اما به دلیل رای کم مردم حذف می‌شدند، به نظر شما این روش
حق شرکت‌کنندگان را ضایع نمی‌کرد؟

مسابقه «یک، دو، صدا» یک برنامه تعاملی است؛ تصمیم‌گیری کامل در برنامه
توسط مخاطب صورت می‌گیرد؛ این برنامه به همین خاطر توانست از ایران وارد جشنواره بین‌المللی
«ای بی‌یو» شود. این سوالی که شما مطرح می‌کنید کاملا درست است؛ ما در گاهی مواقع می‌دیدیم
که فرد شرکت‌کننده از داوران رای کمتری گرفته اما در رای مردمی امتیاز بیشتری را کسب
می‌کرد؛ در این بین باید قبول کنیم این احتمال وجود دارد که خیلی از افراد رای دهنده،
شاید برنامه را نمی‌شنیدند و از دسته خویشاوندان، دوستان و اطرافیان شرکت‌کننده بودند؛
ما هم برای این‌که حق کسی این وسط پایمال نشود، تصمیم گرفتیم رای‌گیری را سه به یک
کنیم یعنی صد امتیاز را به مردم و سیصد امتیاز را به داوران اختصاص دهیم. نکته
قابل توجه در مورد صد امتیاز رای مردم این است که این عدد در بین سه شرکت‌کننده تقسیم
می‌شود، بنابراین این احتمال که نظر مردم، شرکت‌کننده را به مرحله بالا بکشاند، پایین
آمده است. طبق صحبتی که با داوران این مسابقه داشتیم، همگی به این نتیجه رسیدیم؛
قبولی فرد شرکت‌کننده باید باتوجه به توان و استعداد او باشد.

سه به یک کردن امتیازات، چه بازتابی از سوی شرکت‌کننده‌ها و مخاطبان داشت؟

این مورد بازتاب خوبی را از سوی مخاطبان داشته است اما افرادی که توانایی‌شان
کمتر بود و بیشتر بر رای مردمی تکیه می‌کردند، ناراحت و معترض شدند اما ما هم
توجهی به آن‌ها نکردیم چراکه به این نتیجه رسیدیم قبولی هر فرد باید کاملا
کارشناسی شده باشد تا حق کسی ضایع نشود.

استمرار مسابقه« یک، دو، صدا» مبنی بر چه عواملی است؟

شما در هیچ شبکه رادیویی در حوزه گویندگی، چه در ایران چه در خارج از
کشور، مشابه چنین برنامه‌ای را نخواهید یافت. به‌طور قطع این « یک، دو، صدا» به خاطر
استقبال مردمی ادامه پیدا کرد چراکه به مخاطبان فرصت محک زدن استعدادشان را در یک مسابقه
جدی رادیویی، به‌صورت زنده، داد؛ به‌طور نمونه در نمایشگاه مطبوعاتی که در چند روز
اخیر به پایان رسید شاهد آن بودیم، عده‌ای صرفا به‌خاطر این‌که شاید استعدادی در زمینه
صدا داشته باشند تست دادند.

در حال حاضر وضعیت جذب گوینده در رادیو به چه صورت است؟

هم اکنون رادیو گوینده جذب نمی‌کند.

علت
اصلی این امر، یعنی عدم جذب نیرو در رادیو چیست؟ فکر نمی‌کنید خیلی از صداها برای
مردم تکراری شده و مخاطبان طالب صداهای جدید و نو هستند؟

من نمی‌توانم روی موضوع جذب نکردن
نیرو نظری بدهم. اما نمی‌خواهم روی تکراری بودن صدای گوینده‌ها، تکیه کنم. به نظر من،
حرفه گویندگی به گونه‌ای است که با گذشت هرچه بیشتر زمان، پختگی صدا و تجربه گوینده
در اجرای برنامه‌های رادیوی بیشتر و برای مردم دوست داشتنی‌تر می‌شود. و تکراری
شدن صدای گوینده برای مخاطب، اشتباه است؛ به‌طور مثال صداهای ماندگار موجود در
رادیو همگی متعلق به گویندهای قدیمی است؛ آن‌ها بر حسب استعداد و تجربه بالای خود توانستند
در ذهن مردم ماندگار شوند.

امیدی بر جذب برندگان مسابقه «یک، دو، صدا» در رادیو وجود دارد؟

ما هم امیدواریم برای افراد
بااستعداد روزنه ورود به رادیو به وجود آید و اتفاقات خوبی برایشان رقم بخورد؛ اگر
نتوانستیم دستور سازمانی، مبنی بر جذب این افراد بگیریم، در همان برنامه «پارک ساعی»
زمینه‌ای ایجاد کردیم تا خودشان برنامه‌سازی، مجری‌گری و گویندگی را تجربه کنند؛
به نظرم این برنامه کانال خوبی برای آن‌هاست چراکه در بهترین ساعت شبکه یعنی ۱۹ تا
۲۰ روزهای جمعه، به‌صورت زنده از شبکه رادیویی ایران پخش می‌شود. تا به الان افراد
شرکت‌کننده، از وضعیت آیتم‌های برنامه راضی بودند.

خاطره شیرین یا جالبی درمورد این برنامه دارید؟

گاهی اوقات برخی از خاطرات مثل دیدن موفقیت شرکت‌کننده‌ها، قشنگ است اما
گاهی اوقات شاهد هستم، عده‌ای از افراد که یک مرحله را به سختی بالا می‌آیند و درنهایت
رد می‌شوند، در اینستاگرام و فضاهای مجازی، خود را گوینده رادیو ایران خطاب و دوره‌های
فن بیان برگزار می‌کنند. این اتفاقات برایم عجیب و خنده‌دار است.

کلام پایانی خود را بفرمایید.

موفق باشید و ممنونم از شما.

شیبا یاقوتی