به گزارش خبرنگار تجسمی خبرگزاری صبا، افشین پرورش منتقد هنری که به پیگیری هایش در زمینه موضوعات هنرهای تجسمی مشهور است، شب گذشته ۲۷ تیرماه در صفحه مجازی خود عکسی از تالار برلیان کاخ گلستان منتشر کرد که پرتره مظفرالدین شاه اثر کمال‌الملک در آن نصب است. او با انتشار این تصویر نوشت: «با پیگیری اطلاعات منتشره از سوی دکتر رضا کسروی و خانم الناز بایرام زاده پژوهشگر تاریخ عصر قاجار، به این نتیجه رسیدم که پرتره رنگ و روغن مظفرالدین شاه اثر شاخص کمال الملک که در تالار برلیان کاخ گلستان تهران قرار داشته است -با استناد به سخنان دو کارمند سابق موزه- در سال ۱۳۷۸ از این کاخ خارج و پس از انتشار تصویر آن در کاتالوگ حراج کریستیز لندن، در ۲۳ فروردین ماه ۱۳۷۹ مطابق با یازدهم اپریل سال ۲۰۰۰ در این حراج به مبلغ ۴۴،۶۵۰ پوند انگلستان به فروش رفته است.»

این موضوع و بازتاب آن باعث شد که از سیدمحمد بهشتی عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری درباره این اتفاق بپرسیم که او نیز توضیحات خود را ارایه داد. می توانید گفتگوی صبا با بهشتی را در اینجا بخوانید.

همچنین برای پیگیری این موضوع با آفرین امامی مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان گفتگو کردیم و او به خبرنگار صبا گفت: از زمانی که ابواب‌جمعی کاخ گلستان آغاز شده است و اموال شماره‌‌گذاری شده‌اند، هرگز چنین سرقتی گزارش نشده است و این اثر جزو ابواب‌جمعی هیچکدام از امنای اموال ما نبوده و معلوم نیست خروج این اثر مربوط به چه زمانی بوده است. اصلا ممکن است که این اثر در دوران قاجار یا هدیه شده یا به هر دلیلی از کاخ گلستان خارج شده است و ما نمی‌توانیم تاریخ دقیقی برای آن درنظر بگیریم اما چیزی که مشخص است این است که در سال های گذشته سرقتی انجام نشده است.

او درباره سند فروش این اثر در حراج کریستیز ۲۰۰۰ توضیح داد: درباره اینکه واقعا اثری که در حراج کریستیز سال ۲۰۰۰ فروخته شده است، اصالت دارد یا خیر ما نمی توانیم به قطع صحبت کنیم. از زمانی که همکاران ما تالار برلیان را تحویل گرفته‌اند همیشه تابلوهای خارجی در تالار برلیان بوده و روی آینه‌‌کاری‌ها هرگز تابلویی نبوده است.

مدیر مجموعه میراث جهانی کاخ گلستان تصریح کرد: این احتمال وجود دارد که این اثر دوره‌های خیلی قبل از ایران خارج شده است و از سال ۶۱ هم که اموال شماره‌گذاری و لیست می شوند، جزو آثار کاخ گلستان نبوده است اما ما فهرستی داریم که مربوط به دوره پهلوی است و قرار است طی چند روز آینده این فهرست را بررسی کنیم و مطمئن‌ شویم که آیا این اثر در دوره پهلوی وجود داشته است یا خیر؟

او در ادامه تاکید کرد: من مجدد تاکید می‌کنم که هیچ‌یک از امنای اموال ما چنین اثری را از اولین امین اموال کاخ گلستان که پس از انقلاب بوده است تاکنون چنین اثری را ثبت نکرده اند که اکنون بگوییم این اثر گم شده است.

امامی درباره زمان دقیق خروج این اثر از کاخ گلستان اظهار کرد: نمی توانیم به طور قطع بگوییم این اثر چه زمانی از کاخ گلستان خارج شده است. این‌ اتفاق می‌تواند برای زمان قبل از انقلاب یا زمان شاهان قاجار باشد زیرا آن‌ها عادت داشتند پرتره خود را به یکدیگر هدیه بدهند. طبق چیزی که مشخص است، این اثر مورد سرقت قرار نگرفته است که ما اکنون دنبال سارق بگردیم اما اگر مدارکی در اسنادمان پیدا کنیم دال بر اینکه چنین اثری در کاخ گلستان بوده است، ازطریق مکاتبات امکان بازگرداندن اثر وجود دارد اما ابتدا باید ثابت کنیم که چنین اثری وجود داشته است.

او در پاسخ به این‌ پرسش که آیا باتوجه به سند فروش اثر در حراج کریستیز امکان شکایت و استرداد اثر وجود دارد یا خیر؟ گفت: ما مطمئن نیستیم که اثر فروخته شده در حراج کریستیز اثر اصلی بوده است یا خیر؟ سال ۲۰۰۰ این اثر فروخته شده است و اکنون ۲۲ سال از این قضیه می‌گذرد و ما به آن اثر دسترسی نداریم که بررسی کنیم اصل بوده است یا جعلی.

امامی در پایان خاطرنشان کرد: چیزی که مشخص است بعد از انقلاب چیزی از کاخ گلستان گم نشده است و طبق عکس منتشر شده در دوران قاجار تابلویی وجود داشته است که ما نمی دانیم در همان دوره قاجار چه اتفاقی برایش افتاده است بلکه در همان عکس نیز آثاری وجود دارد که اکنون در کاخ گلستان نیستند و نمی توانیم بگوییم که سرقت شده‌اند زیرا در آن دوران مدام دکوراسیون عوض می‌کردند و حتی اوایل انقلاب یکسری از آثار کاخ گلستان به موزه جواهرات ملی و یکسری به کاخ سعدآباد و نیاوران داده شد و این انتقالات صورت گرفته است.

انتهای پیام/