بیش از سی‌سال است هر گوشه از سینمای ما به‌شکلی برای خودش رشد
کرده و شاخه‌های آن گاه تبدیل به درخت‌های قطور و تناوری شده‌اند که وزنشان به تنه
اصلی این درخت فشار آورده است. هرچند وقت یک‌بار هم شاهد ظهور و افول شوراها،گروه‌ها
و کمیته‌هایی هستیم که قرار است قطور شدن این این شاخه‌های سینما را تضمین کنند.

مدتی پیش شورایی به نام شورای سینمای
معناگرا در سینمای ایران فعالیت کرد که پس از هفت‌سال فعالیت پرونده آن با چند
فیلم و تعدادی کتاب در کنار جلسات نقد و بررسی فیلم بسته شد.حالا محمد‌مهدی
حیدریان که دوباره بر صندلی ریاست سازمان سینمایی تکیه زده شورای سینمای معناگرا
را دوباره به جریان انداخته است و این‌بار مشخص نیست این شورا چه نسخه‌ای برای
سینمای ایران به همراه دارد.

برای بررسی این مسئله به سراغ دو
فیلمساز رفتیم که بدون ساخت فیلم سفارشی در آثارشان همیشه رگه‌های معناگرایی وجود
داشت و پای حرف‌های مدیر پیشین شورای سینمای معناگرا در فارابی هم نشستیم تا
ببینیم چه دفاعی از عملکرد خود در این حوزه دارد.

بیژن میرباقری؛ کارگردان سینما که یکی از
آثارش« دوزخ برزخ بهشت»
به‌علت داشتن مضامین متافیزیکی جزو ژانر معناگرا محسوب می‌شود در گفت‌وگو با خبرنگار
«صبا»، درباره فعالیت قبلی این شورا و وجود فیلم معناگرا در فضای هنری کشور گفت: این
مسئله بیشتر به خود هنرمند ارتباط دارد تا این‌که معاونت‌های شکل بگیرد و سفارش‌هایی
انجام شود.

او افزود: مهم خود هنرمند است نه این معاونت‌ها
و حوزه‌ها چون آن‌ها بیشترهستند تا بخواهند محتوای تولید کنند اما سوال این است که
محصولات قبلی این معاونت چه بود؟ چیزی به‌جز یک‌سری کار سفارشی؟درواقع این معاونت منجر
به تولید محتوا نخواهد شد یا محتوای جذابی تولید نخواهد کرد.

او در پاسخ به این سوال که چه عاملی
باعث شد بخواهد «دوزخ برزخ بهشت»را بسازد و آیا سفارشی برای این کار گرفته بود
گفت:این فیلم از نظر درام و حس حال شخصی برای من مسئله بود و به این صورت نبود که سفارشی
پشت این ماجرا باشد دردهای شخصی من این فیلم را شکل داد و براساس حال‌و‌هوای خود فیلمی
را ساختم که به قول دوستان در آن معنایی هم وجود داشت.

میرباقری در پاسخ به این سوال که آیا
می‌توان جریان فیلمسازی و فیلمسازان را به سوی ساخت آثاری با مضامین معناگرا سوق
داد گفت: واقعیت این است که هیچ فیلمسازی را نمی‌توان به سمت مضامین این چنینی هدایت
کرد مگر این‌که به‌صورت خود خودجوش به مسئله فکر کنند اکثر این معاونت‌ها هم یک چرخه
سفارش و حمایت است که در ذات خوب است اما در عمل به نتیجه نمی‌‌رسد.

علی ظهوری‌راد