سینمای ایران در
جهان مانند رود خروشانی است که راه خود را باز کرده و به پیش میرود و شاید تصور
این مسئله برای عدهای سخت باشد وقتی بدانند چطور این رود با قطرات کوچکی کارش را
آغاز کرد که حالا صدای غرشش در تمام جشنوارههای جهانی به گوش میرسد.
از سینما که
سوغات غربیان برای ایران بود تا سالها در کشور ما بهعنوان یک ابزار تکنیکی فقط
به قصد سرگرمیسازی استفاده میشد و اصولا تولیدات سینمای تجاری ایران چیزی
نبودند که بتوان آن را در جشنوارههای خارجی شرکت داد. در سطح جهانی هم پس از جنگ
جهانی دوم که جشنوارههای هنری کمکم پا گرفتند یا دوباره احیا شدند، بیشتر نگاه
آنها به سینمای خاور دور مثل چین و ژاپن و نهایتا هند بود و باز هم تولیدات
سینمای ایران راهی به جهان نداشتند.
موج نوی سینمای
ایران که قبل از دهه۴۰ مقدمههای آن آغاز شده بود، با آغاز این دهه جان گرفت و کمکم
آثار ایرانی به سطحی رسیدند که میشد آنها را به جشنوارههای جهانی فرستاد و از
همان روزگار بود که کمکم ارسال فیلمها به جشنوارههای خارجی جدیتر شد.
این روزها تقریبا
هیچ جشنواره یا جایزه سینمایی نیست که فیلمی ایرانی در یکی از بخشهای خود نداشته
باشد. اما یکی از این جوایز که حدود ده سال اهدا میشود، جایزه آسیا پاسیفیک است
که به اسکار آسیا معروف شده است.
نامزدهای نهایی یازدهمین
دوره جوایز سینمایی آسیا پاسیفیک درحالی اعلام شد که در بخش بهترین فیلم، «لِرد» ساخته
محمد رسولاُف و در شاخه بهترین بازیگر مرد این رویداد سینمایی، نوید محمدزاده برای
بازی در فیلم «بدون تاریخ بدون امضاء» نامزد کسب جایزه شدهاند.
نوید محمدزاده پیش
از این هم در سال۹۳ برای «عصبانی نیستم» نامزد بهترین بازیگر مرد جوایز سینمایی آسیا
پاسفیک شد. «اسکیباز» به کارگردانی فریدون نجفی هم در این دوره جایزه آسیا پاسفیک،
همانطور که طی چند هفته گذشته اعلام شد بود در بخش بهترین فیلم بلند جوانان این رویداد
سینمایی نامزد کسب جایزه شده است.
در شاخه بهترین فیلم
علاوه بر «لِرد» از ایران، فیلمهای «فرشتهها سفید میپوشند» به کارگردانی «ویوین
کو» از چین، «یک موجود آرام» ساخته «سرگی لازنیتسا» (فرانسه، آلمان، لیتوانی و هلند)،
«کشور شیرین» به کارگردانی «وارویک تورنتون» (استرالیا) و «فاکسترات» از «ساموئل مائوز»
(رژیم صهیونیستی) برای کسب جایزه اصلی رقابت میکنند.
نوید محمدزاده نیز
که چندی پیش برای بازی در فیلم «بدون تاریخ، بدون امضاء» موفق به کسب جایزه بهترین
بازیگر مرد بخش افقهای جشنواره ونیز شد، در جوایز آسیا پاسیفیک با پابلو بالستروس
برای بازی در فیلم «زیبا بمیر» (فیلیپین)، کوجی یاکوشو برای فیلم «سومین قتل» (ژاپن)،
راجکومار رائو برای بازی در فیلم «نیوتن» (هند) و محمد بکری و صالح بکری هر دو برای
فیلم «واجب» (فلسطین) رقابت خواهد داشت. سوالی که اینجا
مطرح میشودریال اهمیت جشنواره آسیا پاسیفیک برای سینمای ایران و تاثیر آن بر
سینمای ما است. بههمین خاطر پای صحبت دو تهیهکننده و یک کارگردان نشستیم که
سابقه حضور در این رویداد سینمایی را دارند.
خسرو معصومی؛ کارگردان سینما که با دو فیلم
رسم «عاشق کشی» و «خرس» با مجموع شش نامزدی، دوبار در مراسم جوایز آسیا پاسیفیک شرکت
کرده است، درباره این جایزه و تاثیر آن بر سینمای ایران با اشاره به سابقه تاریخی حضور
سینمای ایران در جشنوارههای مختلف جهانی گفت: اولین حضور بینالمللی جدی سینمای ایران
در عرصه بینالمللی به فیلم «طبیعت بیجان» سهراب شهید ثالث بازمیگردد که جایزه خرس
نقرهای جشنواره برلین را در سال ۱۳۵۴ دریافت
کرد. آنجا بود که برای اولینبار سینمای ایران در جهان مطرح شد. بعدها آن اتفاق انگیزهای
شد که بسیاری از کارگردانها منجمله آقای کیارستمی برای پیدا کردن جایگاه خود در سینمای
جهان تلاش کنند که این کار صورت گرفت و به یاد دارم که آقای کیارستمی به من میگفت
خود آقای شهیدثالث در این که فیلم «زیر درختان زیتون» ساخته ایشان در بخش مسابقه جشنواره
کن شرکت کنند دستی داشته است که این حضور به موفقیت چشمگیر این فیلم و نامزدی نخل طلا
برای این فیلم در سال ۷۳ منجر
شد که درنهایت آقای کیارستمی این جایزه را برای فیلم «طعم گیلاس» دریافت کرد.
او افزود: اینها همه پیشزمینههایی شد
تا جوانانی که در ایران کار میکردند سعی کنند فیلمهای بسازند که هم در آن سوی مرزها
بازار پیدا کنند و هم در تمام جشنوارهها موفقیت داشته باشد. حسن جشنوارههای خارجی
در اصل این است که آثار فیلمسازان ایرانی در آنجا بدون غرض دیده میشود و اگر ببینند
فیلمساز مولف و صاحب اندیشه است او را خیلی تشویق میکنند که بتوانند به کار خود ادامه
دهد و در کار بعدی خود نیز با موفقیت پیشرفت کنند که خود آقای کیارستمی یکی از همین
مشوقها بود. نمونه دیگر این مسئله فیلمهای آقای فرهادی است که پس از گرفتن چند جایزه
از جشنوارههای مختلف منجمله خرس جشنواره برلین، راهش برای حضور در اسکار باز شد.
تمام اینها برای سینمای ایران یک افتخار است که ما باید قدر آن افتخارات را بدانیم.
معصومی درباره آنچه از حضور خود در دو
دوره از این جشنواره در خاطر داشت گفت: من دو بار در این جشنواره در مالزی و
استرالیا حضور پیدا کردم و دیدم بیشتر جو آن رفاقتی است تا رقابتی. بیشتر فیلمهای
حاضر در این رویداد فیلمهای آسیایی هستند؛ در سراسر دنیا در جشنوارههای مختلف شرکت
کردهاند و برنده جوایزی شدهاند و میبینیم که تمام آنها در آسیا پاسیفیک حضور دارند.
ساخته خودم، فیلم «خرس» هم پس از آنکه در شانگهای جایزه اول را دریافت کرد، نامزد
حضور در آسیا پاسیفیک برای بهترین فیلم و بهترین کارگردانی شد.
او افزود: این جشنواره بیشتر دست جشنوارههای
دیگر را نگاه میکنند و بهترینهای آنها را نامزد میکند. یک داوری در آنجا اتفاق
میافتد اما به نظر خودم داوری در این جشنواره بیشتر جنبه رفاقتی دارد تا رقابتی و
بعضی داوران اصولا با نگاهی جانبدارانه به فیلمهای کشور خود نگاه میکنند که این کار
منصفانهای نیست. من شخصا شاهد بودم که در مالزی یک داور کرهای برای فیلمی که در آنجا
یک فیلم جنگی معمولی بود خیلی تلاش کرد. من از نحوه برخورد این داور بسیار تعجب کردم
چون برای اولینبار بود که چنین رفتاری را از یک داور میدیدم. وقتی هم که در استرالیا
در این جایزه حضور پیدا کردم داور ترکی را دیدم که برای یک فیلم ترکی رایزنیهای زیادی
کرد در حالی که همه آن فیلم را دیده بودیم و در حد جایزه اول نبود درواقع حالت این
مراسم دقیقا مانند همان اسکار آسیایی است که این نام برای آن گذاشته شده و بهنوعی
با تشویق و نمایش مجدد این فیلمها جوایزی هم به آنها میدهد. نمونه امسال آن فیلم
آقای جلیلوند است که در ونیز درخشید و هم اینجا، در آسیا پاسیفیک، نامزد بازیگری است.
علی ظهوریراد
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است