به گزارش صبا، همزمان با برگزاری آیین گرامیداشت روز خبرنگار، برگزیدگان اولین رویداد برترین گزارش سال هم در محل انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران برگزار شد.

در  این مراسم که با حضور داوران جشنواره، استادان حوزه روزنامه نگاری و خبرنگاران برگزار شد، یونس شکرخواه استاد ارتباطات و از روزنامه نگاران با سابقه کشور با ابراز خرسندی از برگزاری اولین رویداد برترین گزارش سال، گزارش نویسی و یادداشت را دو ژانر نجات دهنده رسانه های امروز برشمرد و گفت: در دنیای رسانه امروز که سرعت اطلاع رسانی حرف اول را می رساند، تقویت حوزه گزارش نویسی و یادداشت با رعایت مفاهیم پایه ای فارغ از هر تهییج احساسی و عاطفی و مبتنی بر یک منطقه استوار باید در دستور کار فعالان حوزه رسانه قرار بگیرد.

خبرزدگی آفت رسانه‌ها

شکرخواه از خبرزدگی به عنوان آفت پیش روی رسانه ها یاد کرد و گفت: در دنیایی که مردم از طریق شبکه های مجازی به سرعت نور درجریان آخرین اخبار قرار می گیرند روزنامه نگاران باید تعقیب و تحلیل اخبار را در قالب گزارش‌های تولیدی در دستور کار خود قرار دهند و اجازه ندهند با تعقیب شیوه های اطلاع رسانی سه دهه گذشته از دنیای اطلاع رسانی امروز عقب بمانند.

این روزنامه نگار پیشکسوت درباره تقلیل مفهوم ارتباطات به عنوان رسانه و بدتر از آن تقلیل مفهوم رسانه به روزنامه نگاری و در نهایت تقلیل مفهوم روزنامه نگاری به خبر اظهار کرد: این تقلیل مفاهیم زنگ خطر بزرگی است که رسانه های ما را به سمت بیراهه می برد. رسانه های امروز نیاز دارند با تقویت حوزه گزارش نویسی و یادداشت نویسی گام های جدی و اساسی در راستای اطلاع رسانی بردارند.

شکرخواه ادامه داد: خوشبختانه ما امروز با گزارش نویسان توصیفی خوبی در جامعه روزنامه نگاران روبه‌رو هستیم که گزارش های مکانی خوبی ارائه می کنند و نیاز داریم این تعداد در رسانه ها افزایش یابد.

او در ادامه از انجمن روزنامه نگاران به عنوان یک فرصت برای هم اندیشی اهالی رسانه یاد کرد و گفت: ما امروز در عرصه رسانه با گفتمان های بسیاری روبه‌رو هستیم که اعم از گفتمان هایی مقابله با قدرت و روشنگری اهالی رسانه، بخشی رسانه های خارج از ایران و بخشی رسانه های رقیب هستند که در فضای مشترک انجمن صنفی می توان یکبار برای همیشه دربار این عوامل درونی و برونی رسانه ها به گفتمان نشست و انی چالش‌ها را حل کرد.

۶۰۵ گزارش از ۱۷۷ روزنامه‌نگار

همچنین مجید صیادی دبیر جشنواره گزارش‌های برتر نیز در این نشست با ارائه گزارشی از روند برگزاری این جشنواره اظهار کرد: اولین رویداد تخصصی رسانه ها تحت عنوان گزارش برتر در حالی برگزار شد که خوشبختانه رسانه ها استقبال خوبی از این جشنواره کردند.

او مجموع آثار ارسالی به دبیرخانه جشنواره را بالغ بر ۶۰۵ گزارش برشمرد و گفت: ۱۷۷ خبرنگار از  ۸۷ رسانه، گزارش هایشان را برای انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران فرستادند. این تعداد آثار ارسالی مایه مباهات و دلگرمی ما برای برگزاری دوره های آتی این جشنواره شد.

روزنامه‌نگار خوب، گزارشگر خوب است

در ادامه این مراسم مجید رضائیان از استادان حوزه روزنامه نگاری در این نشست از گزارش نویسی به عنوان دولت عشق روزنامه نگاری یاد کرد و گفت: روزنامه نگار پاینده کسی است که بتواند گزارش نویس خوبی باشد.

او در خطاب به روزنامه نگاران همه آنها را به رعایت پایه های اصلی روزنامه نگاری دعوت کرد و گفت که توجه به ادبیات پایه، خاطره نویسی و تحلیل درست سه پایه مهم و اساسی روزنامه نگاری است.

این روزنامه نگار پیشکسوت عنوان کرد: متاسفانه برخلاف گذشته که روزنامه نگاران ما پاورقی نویسان و خاطره نویسان خوبی بودند امروز این دو بخش از حوزه روزنامه نگاری رخت بربسته است.

در ادامه این مراسم رضا غبیشاوی یکی از ۵ داور این دوره، بیانیه هیات داوران نخستین دوره گزارش های برتر سال را قرائت کرد.  بعد از قرائت بیانیه هیات داوران  نفرات برگزیده اولین جشنواره گزارش برتر سال معرفی شدند.

گزارش‌های برگزیده

هیات داوران این رویداد اعم از علی‌اکبر قاضی‌زاده، لیلا رستگار، نغمه دانش آشتیانی، رضا غبیشاوی، سعید ارکان‌زاده یزدی بعد از داوری آثار واصله به دبیرخانه جشنواره آثار نیلوفرحامدی از روزنامه شرق برای گزارش «این گزارش تنش درد می کند»، یاسر نوروزی از روزنامه سازندگی برای گزارش:

«کشتن کتاب در خیابان»، مریم خباز از روزنامه جام جم برای گزارش «معمای پسماند سوزی های سازمان یافته»، الهه محمدی از روزنامه شرق برای گزارش «تل با اسم رمز ناموس»، محمد باقرزاده از روزنامه اعتماد برای گزارش «قبول شدگان شبهه ناک» و مریم لطفی از روزنامه همشهری برای گزارش «انبار زندگی» را به عنوان نفرات برگزیده معرفی کردند.

گزارش‌های شایسته تجلیل

هیات داوران همچنین ۹ گزارش همه بمب های جهان در افغانستان منفجر می شود نوشته نرگس جودکی در شبکه آفتاب، مدرنا زیر زمین، جانسون پشت بام نوشته ترانه بنی یعقوب از روزنامه ایران، شبی که رعد و برق قلب آسمان را پاره کرد نوشته محمد صادق خسروی علیا از همشهری، زندگی در حلقه بسته باد و شن نوشته مرضیه قاضی زاده از روزنامه پیام ما، بی آر تی خوابی شبی ۲۵ هزار تومان نوشته عاطفه محمودی از تجارت نیوز، من و طالبان نوشته زهرا مشتاق از  روزنامه اعتماد، کویر در کرخه نوشته مریم شکرانی

از روزنامه شرق، دق شدن در دریای هلمند نوشته حامد هادیان از روزنامه همشهری، پول بده رییس جمهور شوم نوشته رضیه امیری از رویداد ۲۴ را شایسته تجلیل دانست.

بیانیه داوران

بیانیه هیات داوران نخستین جشنواره گزارش نویسی انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران به شرح زیر است:

«جلسه داوری آثار جشنواره گزارش‌نویسی انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران روز پنجشنبه ۲۰ مرداد ۱۴۰۱ با ارزیابی حدود ۶۰۵  اثر ارسالی از ۱۷۷ روزنامه‌نگار برگزار شد. داوری این آثار، به‌رغم تلخی‌ها و رنج‌هایی که رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران کشور با آن درگیرند، برای هیات داوران نشانه‌های خوشایندی نیز در بر داشت. تعداد بالای آثار و گستردگی طیف رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران شرکت‌کننده در جشنواره تصویری را روبه‌رویمان قرار داد که نشان می‌داد در حال حاضر چند نسل روزنامه‌نگار در ایران در حال روزنامه‌نگاری‌اند و همچنان می‌توانند اثر خود را بر جامعه و فضای عمومی ایران بگذارند. شاید تلقی عمومی از زاویه‌ای دور به این تصویر چنان باشد که روزنامه‌نگاری در این کشور به پایان رسیده و رسانه‌ها به‌قدری ضعیف شده‌اند که دیگر نمی‌توان برایشان کاری کرد، اما از زاویه‌ای نزدیک‌تر می‌توان به آثار رسیده به دبیرخانه همین جشنواره نگاهی انداخت و بارقه‌هایی از امید را مشاهده کرد. سطح گزارش‌های مرحله نهایی داوری جشنواره نشان می‌دهد که هنوز هستند روزنامه‌نگارانی که مطالبی باکیفیت و تأثیرگذار در رسانه‌های ایران منتشر کنند، گزارش‌هایی که هم استانداردهای حرفه‌ای را مد نظر دارند و هم متوجه منافع مردم و خیر جمعی‌اند.

در این جشنواره، گزارش‌های متنی منتشرشده از ابتدای سال ۱۴۰۰ داوری شدند و دو شرط برای برگزیدن گزارش‌های منتخب در نظر گرفته شد. اول اینکه گزارش‌ها استانداردهای لازم حرفه‌ای و کیفیت موردنیاز در گزارش‌نویسی را داشته باشند و دوم اینکه گزارش‌هایی اثرگذار باشند و بتوانند خطاها را روشن کنند و قابلیت اصلاح روندها و تغییر شیوه‌ها در جامعه را داشته باشند. در داوری نهایی، گزارش‌های متعددی واجد این دو شرط بودند و تعدد گزینه‌ها مایه امید و خوشبینی هیات داوران به آینده روزنامه‌نگاری کشور بود. اما باید تأکید کرد که در کنار این گزارش‌های استاندارد و اثرگذار که بخشی از آن‌ها در دو فهرست گزارش‌های برگزیده و گزارش‌های شایسته قدردانی آمده‌اند، متأسفانه تعداد چشمگیری گزارش نیز منتشر شدند که معیارهای لازم گزارش‌نویسی را نداشتند. به‌نظر می‌رسد لازم است رسانه‌ها بر قواعد گزارش‌نویسی و ملزومات و تمرین عملی آن و حضور در میدان واقعه و همچنین فرایند سردبیری مطالب تمرکز بیشتری داشته باشند تا بتوانند به این ترتیب اثر عمیق‌تری بر مخاطبان و مسئولان بگذارند. افزون بر اینکه برخی از شاخه‌های گزارش‌نویسی همچون گزارش‌های تحقیقی یا گزارش‌های خبری و تحلیلی، و همچنین بعضی از حوزه‌ها از جمله گزارش‌های ورزشی و سیاسی، نیاز به تقویت و شکوفایی بیشتری دارند، هر چند که شاید شکوفایی در شاخه‌هایی از گزارش‌نویسی ــ به‌طور مشخص گزارش‌نویسی تحقیقی و گزارش‌های سیاسی ــ مستلزم کاهش تسلط قدرت‌های سیاسی بر رسانه‌ها باشد.

نکته دیگری که باید بر آن تأکید کرد این است که هیات داوران در انتخاب آثار برگزیده مطلقاً جنسیت روزنامه‌نگاران را در نظر نداشت، اما با نگاهی به فهرست برگزیدگان نهایی، می‌توان به‌روشنی دید که خوشبختانه روزنامه‌نگاران زن سهم شایسته‌ای در تهیه گزارش‌های باکیفیت رسانه‌های ایران دارند و امیدواریم این سهم در رأس هرم مدیریتی و سطوح بالای تحریریه رسانه‌ها نیز افزایش یابد. در گزارش‌های رسیده به دبیرخانه، تعداد امیدوارکننده‌ای از آثار جالب‌توجه در رسانه‌هایی خارج از مرکز تهیه شده بود و با اینکه این آثار در فهرست برگزیدگان جشنواره حضور پررنگی ندارند اما باید تأکید کرد که روزنامه‌نگاری جدی در این کشور منحصر به مرکز نیست و اتفاقاً برای توسعه ایران لازم است که رسانه‌های خارج از پایتخت جدی‌تر گرفته شوند.

در هر حال، با اینکه رسانه‌های ایران تحت فشارهای شدید محتوایی و نیز اقتصادی هستند، و رقبای قدرتمندی در فضای مجازی پیدا کرده‌اند، مرور آثار جشنواره از این بابت مایه خرسندی بود که نشان می‌داد هنوز می‌توان به رسانه‌ها و دسترنج روزنامه‌نگاران حرفه‌ای کشور دلگرم بود، بدون اینکه با نگاه‌هایی مطلق‌نگرانه، آن‌ها را به‌کلی تمام‌شده و پایان‌یافته فرض کرد یا به آن‌ها به‌چشم رسانه‌هایی بسیار قدرتمند و در اوج توان خود نگریست.

هیات داوران: علی‌اکبر قاضی‌زاده، لیلا رستگار، نغمه دانش آشتیانی، رضا غبیشاوی، سعید ارکان‌زاده یزدی»

بیانیه انجمن روزنامه‌نگاران به مناسب روز خبرنگار

همچنین ایرج اسلامی عضو هیات مدیره انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران، در ابتدای این مراسم بیانیه انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران به مناسبت ۱۷ مرداد را قرائت کرد. متن بیانیه انجمن به شرح زیر است:

«۱۷ مرداد، روز خبرنگار برای ما روزنامه‌نگاران ایرانی گرچه یادآور خاطره تلخ جنایت علیه یکی از همکاران است، ولی در واقع روزی است که می‌باید فرصتی برای نگاه ما به آینده و گشودن دریچه‌های جدید بر حرفه روزنامه‌نگاری باشد و امید و نشاط را در میان جمع بزرگ و رو به گسترش روزنامه‌نگاران بگشاید، متاسفانه اکنون تبدیل به روزی برای تکرار مشکلات گذشته شده است، مشکلاتی که بیش‌تر می‌شود و چشم‌اندازی بر کاهش آن نیز در کوتاه‌مدت وجود ندارد. با این حال همچنان روزنه‌های امید را در این وضعیت می‌توان دید و گزارش امروز هیأت داوران در باره برترین های گزارش‌نویسی رسانه‌های ایران نشان‌دهنده روشن بودن این چراغ است، با این وجود وضعیت ایران در درجه اول از حیث جایگاه رسانه و در مرحله بعد از جهت کارآیی و جایگاه روزنامه‌نگاری با چالش‌های اساسی مواجه شده است و باید برای برون‌رفت از این وضع کوشش کرد. بدون اصلاح رسانه‌ها و به تبع آن جایگاه روزنامه‌نگاری هیچ افق روشنی پیش روی جامعه ایران نخواهد بود. مجموعه این مشکلات را در بهار امسال طی سند ملی رسانه تهیه و تقدیم کردیم و اینک به تناسب روز برخی از موارد کلی آن را بازگویی می‌کنیم.

۱ـ اولین و مهم‌ترین مشکل برای روزنامه‌نگاران ایرانی این است که ساختار سیاسی استقلال حرفه‌ای آنان را برای دسترس آزاد و راحت به اطلاعات و بازتاب دادن حقیقت در جامعه ایران به رسمیت نمی‌شناسد. از نظر آنان روزنامه‌نگاران، سربازان جبهه «جنگ روایت‌ها» هستند و باید در برابر روایت‌های دیگران و دشمنان، «روایت رسمی» را تولید و بازتاب دهند، و این یعنی نادیده گرفتن فلسفه رسانه و این حرفه. از این رو باید راه را برای بازتاب و بیان حقیقت هموار نمود، روایت‌ها در دل این حقیقت شکل خواهند گرفت.

۲ـ مشکل اول، منجر به تضعیف بیش از پیش جایگاه رسانه‌های رسمی در جامعه ایران شده و آنها را به دو دسته تقسیم کرده است. گروه اول که به صورت بی‌حساب از منابع عمومی و از جیب مردم تأمین می‌شوند، و در قید و بند مخاطب و رضایت آن نیستند، و تنها به انعکاس «روایت رسمی» مخدوش از جامعه مشغول هستند، بدون اینکه کارآیی و اثرگذاری لازم را داشته باشند. گروه دوم به دلیل محدودیت‌ها و مشکلات، نمی‌توانند منابع مالی لازم خود را از طریق مخاطب و بازار تأمین کنند، لذا بنیه‌های ضعیف اقتصادی دارند، و روزنامه‌نگاران شاغل در آنها از وضعیت مطلوب برخوردار نیستند. از حیث حقوق و دستمزد، از حیث امنیت شغلی و بیمه، و از همه مهم‌تر از حیث رضایت حرفه‌ای در مقایسه با رسانه‌های رسمی وضعیت نامناسبی دارند.

۳ـ به دلیل مسایل فوق سرمایه‌گذاری برای آموزش و کسب توانایی‌های جدید بویژه روزنامه‌نگاری چند رسانه‌ای، اندک است در نتیجه روزنامه‌نگاران نمی‌توانند خود را با تحولات فن‌آورانه در رسانه‌ها تطبیق دهند و این نیز منجر به کاهش توانمندی در آنان و ضعف بیش‌تر رسانه‌ها می‌شود.

۴ـ این مشکلات موجب کاهش انگیزه‌های مشارکت مدنی در امور صنف و نهاد صنفی شده است، در حالی که این مسایل می‌تواند تحریک‌کننده انگیزه‌های تک‌تک ما برای افزایش مشارکت از طریق نهاد مدنی مربوط به خودمان باشد. قطعاً دستاوردهای چنین نهادی در حال حاضر متناسب با انتظارات ما نیست، ولی راه‌حل افزایش مشارکت آحاد ما در شکل‌گیری و برنامه های آن است و نه دوری‌گزینی.

۵ـ متأسفانه تعدادی از همکاران روزنامه‌نگار درگیر پرونده‌های قضایی هستند که شایسته جامعه ایران نیست و انتظار داریم که در سیاست مواجهه قضایی با رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران تجدیدنظر شود و این کار شدنی است و انجمن هم به تناسب توانش پیگیر آن است.

انجمن صنفی روزنامه‌نگاران استان تهران ضمن تبریک روز خبرنگار به همه همکاران عزیز معتقد است که راه برای مشارکت عموم همکاران از خلال انجمن باز است، و با عضویت یا شرکت در انتخابات مجمع عمومی پیش رو از طریق نامزدی یا رأی دادن، چراغ انجمن را روشن‌تر از گذشته نمایند.»

انتهای پیام/