به گزارش خبرنگار ادبیات صبا، کتاب «ادبیات من» نوشته سدونی اسمیت و جولیا واتسون با ترجمه رویا پورآذر به همت نشر اطراف به چاپ رسید.

رویا پورآذر در گفتگو با خبرنگار صبا گفت: ما برای هر کتابی که می‌خواهیم در نشر اطراف منتشر کنیم یک نیازسنجی از جامعه کتابخوان و مخاطبان نشر اطراف انجام می‌دهیم و این کتاب نیز جزو کتاب‌هایی است که به نوعی پشتوانه فکری خود نشر اطراف است. ما قبلا هم کتاب «سواد روایت» را براساس همین مساله انتخاب کردیم زیرا آن کتاب هم برای کسانی که با روایت سروکار دارند، یک پشتوانه فکری مهم محسوب می‌شد.

او ادامه داد: تمرکز این کتاب مشخصا روی آثاری است که آدم‌ها در آنها از خودشان و زندگی شخصی‌شان حرف زده‌اند. حال این آثار می‌تواند به شکل خودزندگی‌نامه و خاطره‌نویسی باشد یا بایوفیلم و ژانرهای مختلف.

این مترجم تصریح کرد: سدونی اسمیت و جولیا واتسون در این کتاب‌ هر چیزی را که مربوط به آثار خوزندگی‌نامه‌ است، جمع‌آوری کرده‌اند ازجمله نظریاتی که از ابتدا بوده و رویکردهای نقدی که نسبت به این نوع آثار وجود داشته است. همچنین برای هر نمونه مثال‌های فراوانی ذکر کرده‌اند به طور مثال اگر در جایی درباره تاریخچه خودزندگی‌نامه صحبت کرده مثال‌های مختلف آن ازجمله اولین آثار را هم بررسی کرده‌اند. همچنین درباره قالب‌های مختلف خودزندگی‌نامه و نام‌گذاری آن‌ها مطالبی آورده‌‌اند و این موارد را توضیح داده‌اند که از کجا آمده‌اند و با یکدیگر چه تفاوت‌هایی دارند. درنتیجه این کتاب تاریخچه، نظریه‌ها، رویکردهای نقادانه به این ژانر و انواع مختلف روایت «خود» در فرم‌ها، سبک‌ها و رسانه‌های گوناگون را بررسی می‌کند.

او افزود: در مجموع نگاه این ۲ نویسنده اینگونه بوده است که یک تحقیق جامع از آثار خودزندگی‌نامه جمع کنند و در مرور تاریخ به زمانه ما نیز می‌رسند که در فضای مجازی و پلتفرم‌های مختلف یا در وبلاگ، اینستاگرام، توئیتر و… آدم‌ها می‌توانند هر کجا خود را تعریف و عرضه و بازنمایی کنند. بحث این کتاب به این سمت می‌رود که با تغییراتی که امروزه در هویت انسانی ایجاد شده است، نیاز به رسانه‌های جدید چگونه ایجاد شده است و هرکدام از این رسانه‌ها چه تاثیراتی روی هویت انسان گذاشته‌اند و چه تاثیراتی گرفته‌اند.

مترجم «تخیل مکالمه‌ای» درباره قالب‌های مختلف خودزندگی‌نامه توضیح داد: در مجموع آثار خودزندگی‌نامه‌ای هر اثری هستند که به خود کسی که می‌نویسد یا آن اثر را می‌سازد، ارجاع می‌دهد یعنی مانند قصه و رمان نیست که از ابتدا یک داستانی براساس تخیلات نویسنده گفته می‌شود. درواقع خودزندگی‌نامه حدود ۶۰ ژانر مختلف دارد مانند خاطره‌پردازی یا مموار، خودزندگی‌نامه‌نویسی، تاریخ شفاهی، یادداشت‌ روزانه، اتوگرافیک‌، اعترافات، جستار شخصی و… .

مترجم «شکسپیر و کارناوال پس از باختین» درباره تاثیر عوامل اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و… در آثاری که افراد از خود خلق می‌کنند، توضیح داد: در جاهای مختلف کتاب توضیح داده است که در یک زمانه یا ژانر به خصوص عوامل اجتماعی، فرهنگی، سیاسی حاضر چطور و چگونه در آثار نویسنده بروز پیدا کرده‌اند‌. این مساله فرمول خاصی ندارد و هر نویسنده ای که بخواهد و براساس ظرفیت‌های ژانری که انتخاب کرده است امکان این را که به مسائل مختلف اطراف خود بپردازد، دارد اما در اینکه به‌هرحال عوامل اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بر هویت انسان‌ها تاثیر می‌گذارند و از آن‌ها تاثیر می‌گیرند، شکی نیست اما اینکه چگونه در یک اثر بازنمایی می‌شوند به امکانات و ظرفیت‌های آن قالب و هدف نویسنده و سازنده اثر بستگی دارد.

او درباره اهمیت خودزندگی‌نامه تصریح کرد: میزان اهمیت این موضوع بستگی به این دارد که از کدام رویکرد به مساله نگاه کنیم، به طور مثال برخی از نظریه‌پردازان هنر معتقدند که هنر از گذشته و در حال و آینده فضایی بوده است برای انعکاس هویت انسانی و این یک نیاز است که انسان‌ها برای برقراری ارتباط باید خود را به دیگران عرضه کنند و از قالب‌های مختلف ادبی و هنری برای عرضه خود استفاده می‌کنند.

پورآذر با بیان اینکه باید در مواجهه با مطالب شخصی درک عمیق‌تری داشته باشیم، گفت: طبیعتا در هر زندگی اجتماعی چنین نیازی وجود دارد و شناختن و خواندن کتاب‌ها و آثار افراد مختلف و آشنا شدن با ظرفیت‌های تمام ژانرهای خودزندگینامه بسیار روشنگر است، زیرا به ما می‌آموزد که وقتی با روایت‌های شخصی برخورد می‌کنیم، باید چه موضعی بگیریم؟ آیا وقتی کسی زندگینامه خود را نوشته است، هرچیزی که درباره خود نوشته درست است؟ یا هر چیزی که افراد در صفحه مجازی درباره خود می‌نویسند، اعتبار و حقیقت دارد؟ این کتاب به ما می‌آموزد که در مواجهه با مطالب شخصی باید به چه نکاتی توجه کنیم تا فهم عمیق‌تری از آن مطلب داشته باشیم.

ندا زنگینه

انتهای پیام/