به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، احسان حاجی‌پور نویسنده و کارگردان تئاتر و عضو انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران هم‌اکنون تهیه‌کنندگی نمایش «تن سایه» نوشته و کارگردانی مریم یاسین زاده را برعهده دارد که تا ۳۱ شهریور ماه ۱۴۰۱ در سالن شماره دو پردیس تئاتر سپند روی صحنه است. چندی پیش، صورتجلسه سی و چهارمین جلسه اعضای هیات مدیره انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران منتشر شد بنابراین به این بهانه، گفتگویی با او درباره وضعیت کنونی انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران و چالش های پیش رو انجام دادیم.

احسان حاجی‌پور مدیر بخش تئاتر جشن حافظ در گفتگو با خبرنگار صبا لزوم برپایی جشن‌هایی همچون جشن حافظ را بدین صورت بیان کرد: ورود یک جشن مستقل که با حمایت بخش خصوصی برگزار شود و سابقه ای ۲۱ ساله در زمینه جشن‌های مرتبط با سینما و تلویزیون داشته باشد، به عرصه تئاتر می‌تواند تاثیر مضاعفی بر روند فعالیت‌های تئاتری داشته باشد همانطور که تا به حال، در سینما و تلویزیون چنین بوده است. بدون تعارف، تئاتر ایران جشنواره‌زده است و نباید از یاد برد که تعریف جشنواره از جشن جداست.

او افزود: جشن حافظ قابلیت‌هایی دارد که آن را از دیگر رویدادهای مشابه متمایز می‌کند. نوع برگزاری رویداد و اعتمادی که در میان مردم سابقه برپایی ۲۱ ساله جشن حافظ ایجاد کرده است، می‌تواند ظرفیتی ایجاد کند که باعث افزایش تماشاگران تئاتر شود و همچنین، آنها به اهمیت تئاتر واقف شوند به طوری که تئاتر در جامعه بهتر معرفی شود. از نظر من، هر ابزاری که بتواند تئاتر را به مخاطبان بیشتری بشناساند، باید غنیمت شمرد. همچنین، برگزاری چنین جشن‌هایی می‌تواند به اقتصاد هنر در هر عرصه هنری کمک کند هرچند هر رویدادی با مزایایی که ایجاد می‌کند نقص‌هایی دارد که انکارنشدنی است. در نهایت، برگزاری اینگونه رویدادها بسیار دشوار است و نیاز به تجربه‌اندوزی‌های فراوانی دارد تا بتوان جشنی در این ابعاد برگزار کرد.

مهمترین مساله نوع مواجهه انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران با خانه تئاتر است

کارگردان نمایش «گزارش یک مهمانی» در بخش دیگر این گفتگو روند صنفی شدن انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران را اینگونه شرح داد: انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران براساس قالبی که وجود داشت و تقاضا و نیازی که احساس می‌شد، در تیر ماه ۱۴۰۰ شکل گرفت، مراحل اداری طی شد و با برگزاری مجمع عمومی با حضور نماینده وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به صورت رسمی آغاز به فعالیت کرد. مانع‌های فراوانی سر راه وجود داشت که پیگیری‌هایی حدود دو سال انجام گرفت تا اساسنامه تدوین شود و تعریف واحدی از انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران به وجود بیاید. این انجمن قرار است فعالیت‌های صنفی را دنبال کند و رویدادهای مرتبط با صنف را رقم بزند و اکنون، مهمترین مساله نوع مواجهه انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران با خانه تئاتر است.

نویسنده نمایش «معاشر» در تشریح تاثیر صنفی شدن انجمن‌های مرتبط به خانه تئاتر بر ماهیت خانه تئاتر گفت: در حال حاضر، مهمترین و بزرگترین چالشی که انجمن‌های صنفی و خانه تئاتر پیش رو دارند، همین مورد است. در جلسات مختلفی که پیرو صنفی شدن انجمن‌ها برگزار شد، قرار شد که انجمن‌ها به شکل مستقل به فعالیت بپردازند و همه انجمن‌های صنفی یک کانون متحد صنفی را تشکیل بدهند مثل آنچه که در خانه تئاتر اتفاق افتاد و قرار بود این کانون متحد صنفی «خانه تئاتر» نام بگیرد ولی با مشکلاتی که به وجود آمد شرایط تغییر کرد.

وی ادامه داد: براساس نتایج آخرین جلسه کارگروه‌هایی که دراین باره در خانه تئاتر با حضور نمایندگان انجمن‌های صنفی تشکیل شد، قرار شد با تغییر اساسنامه خانه تئاتر از سوی هیات مدیره جدید خانه تئاتر موانعی که بر سر راه انجام این اقدام وجود دارد، حل شود. هنوز قدمی برای این منظور برداشته نشده است ولی امیدوارم این موضوع به سرعت حل شود چون مشکل بزرگی است. مساله انجمن‌های صنفی مساله مهمی است. خدماتی که انجمن‌ها باید به اعضا بدهند و شامل بیمه، بیمه تکمیلی و معرفی به صندوق اعتباری هنر و موارد دیگر است، باید از طریق معرفی‌نامه خانه تئاتر انجام شود. اعضایی که در انجمن‌های صنفی عضو شدند، عضویت از طریق اساسنامه‌های انجمن صنفی بوده است که با اساسنامه خانه تئاتر تفاوت‌هایی دارد، مثل اینکه انجمن‌های صنفی مربوط به هنرمندان سراسر کشور هستند در صورتی که خانه تئاتر فقط هنرمندان تهرانی را در بر می‌گیرد. این مصداق این موضوع است که هنوز تکلیف نوع مواجهه انجمن‌های صنفی با خانه تئاتر مشخص نیست. آیا انجمن‌های صنفی زیرمجموعه خانه تئاتر هستند با اینکه مستقل هستند؟ اگر هستند پس چرا خانه تئاتر از انجام اقداماتی همچون صدور کارت طفره می‌رود؟ البته خانه تئاتر حتی پیش از آنکه قضیه انجمن‌های صنفی پیش بیاید، چندین سال است که برای اعضای خانه تئاتر کارت عضویت انجمن‌های تابعه را صادر نکرده است. نمایندگان انجمن‌های صنفی در بسیاری از مسائل با خانه تئاتر به اشتراک نمی‌رسند در صورتی که موضوع چندان پیچیده‌ای وجود ندارد. این دست روی دست گذاشتن و منتظر اتفاقی شدن به بسیاری از انجمن‌های صنفی و فعالیت‌های آنها صدمه وارد می‌کند.

کارگردان نمایش «سپنج رنج و شکنج» نتیجه کارزار انجمن‌های صنفی برای تغییر اساسنامه خانه تئاتر را بدین صورت ارزیابی کرد: چندی پیش، کارزاری از سوی انجمن صنفی کارگردانان تئاتر و با حمایت تمام انجمن‌های صنفی شکل گرفت که تبدیل به یک مطالبه عمومی در میان اعضای خانه تئاتر و اعضای انجمن‌های صنفی شد. دو راه وجود داشت؛ اینکه کارزار برای برگزاری مجمع عمومی به منظور تغییر اساسنامه خانه تئاتر باشد یا در مجمع عمومی اعضای هیات مدیره خانه تئاتر از میان کسانی انتخاب شوند که بخواهند و بتوانند اساسنامه خانه تئاتر را تغییر بدهند. در نهایت، در جلسه نمایندگان انجمن‌های صنفی با اعضای هیات مدیره باقی مانده از دوره قبل خردجمعی بر این شد که مجمع عمومی با هدف انتخاب اعضای هیات مدیره جدید برگزار شود و در وهله اول و در یک دوره شش ماهه، تغییر اساسنامه خانه تئاتر به عنوان مهمترین اقدام در دستور کار قرار بگیرد؛ اتفاقی که با گذشت چند ماه هنوز نیفتاده و هنوز حل‌نشده باقی است. این معضل اساسی می‌تواند به راحتی گریبانگیر خانه تئاتر و انجمن‌های صنفی شود و مشکلاتی به وجود بیاورد که دیگر به سهولت قابل حل نباشند.

فعالیت در تئاتر در حوزه‌های تولید، تبلیغات، سیاستگذاری‌ها و دیگر عرصه‌ها دشوار شده است

کارگردان نمایش «۳۰/دی/۹۵» درباره ارزیابی اش از وضعیت تئاتر گفت: باید بپذیریم که شرایط در حال تغییر است و با شرایط عجیبی روبرو هستیم. متاسفانه، فعالیت در تئاتر در حوزه‌های تولید، تبلیغات، سیاستگذاری‌ها و دیگر عرصه‌ها دشوار شده است و قابل کتمان نیست. موضوعی که فقط به اداره کل هنرهای نمایشی برنمی‌گردد و شامل وضعیت اقتصادی نیز می‌شود. امیدوارم که بتوانیم به راهکاری برای عبور از این شرایط برسیم و باید مفصل دراین باره صحبت کرد چون تا رسیدن به نقطه مطلوب فرسنگ‌ها فاصله است.

احسان حاجی‌چور در سخنان پایانی در توضیح برنامه‌های آتی اش از ساخت یک اثر در آینده نزدیک خبر داد: مشغول نگارش یک نمایشنامه بزرگ با مشارکت مریم یاسین زاده هستم. همچنین، در حال سنجیدن شرایط هستم تا اگر ممکن شد بتوانم اثری را در سال ۱۴۰۲ روی صحنه ببرم که شاید همین نمایشنامه مشترک با مریم یاسین زاده باشد یا اثر دیگری که هنوز مشخص نیست.

فرزاد جمشیددانایی

انتهای پیام/