هر سال صدا‌و‌سیما به مناسب‌های مختلف سریال‌هایی
را روانه آنتن می‌کند مثل ماه مبارک رمضان، ایام محرم، اعیاد مختلف که همگی تبدیل
به امری متدوال شده‌اند. مخاطبان رسانه ملی نیز با علاقه و دقت زیادی این سریا‌ل‌ها
را پیگیری می‌کنند که البته در این میان برخی از سریال‌ها با اقبال خوبی مواجه
نشدند و برخی دیگر اما ماندگار شدند به گونه‌ای که هر سال در همان مناسبت‌ها شاهد
تکرار آن‌ها بوده‌ایم. امسال نیز صداوسیما سریال‌هایی برای ایام محرم در نظر گرفته
که از آن جمله می‌توان به مجموعه «هاتف» اشاره کرد. سریال «هاتف»
با مضمونی عاشورایی برای پخش در ایام ماه‌محرم ۹۶ به کارگردانی داریوش یاری و تهیه‌کنندگی
نعمت چگینی در حال ساخت است.

یاری در این زمینه آثار زیادی دارد مثل فیلم‌ سینمایی
«کربلا جغرافیای یک تاریخ» که آن نیز محتوایی عاشورایی دارد و اما داستان سریال «هاتف»
قصه یک دبیر ریاضی پایه ابتدایی به نام علیرضا حقگو که چهل‌وسه سال سن دارد را
روایت می‌کند. علیرضا به اصرار پدرش راهی سفر زیارتی کربلا می‌شود. در کربلا پدرش
بر اثر یک سکته قلبی فوت و او را با یک وصیت‌نامه نصفه‌و‌نیمه رها می‌کند. وصیت‌نامه‌ای
که زندگی علیرضا و خانواده‌اش را وارد چالش‌های جدیدی می‌کند. مفهوم مرز حق‌طلبی و
پایبندی به آن با به خطر افتادن منافع شخصی، و جست‌وجوهای علیرضا برای افشای حقیقت
مضمون داستان است. داستان این سریال در لوکیشن‌های در تهران، گیلان و عراق می‌گذرد.
سیدمهرداد ضیایی، زیبا بروفه، بهزاد خداویسی، مریم بوبانی،کمند امیرسلیمانی،
حمید گودرزی، محمد حاتمی، شهرام قائدی، محمد فیلی، کاظم بلوچی، مریم کاویانی، الهه
حسینی و… در این سریال ایفای نقش می‌کنند. «صبا» از پشت‌صحنه
این سریال گزارشی تهیه کرده است که در ادامه می‌خوانید.

وارد یک ساختمان سه طبقه می‌شویم که طبقه همکف محلی برای
استراحت، صرف غذا و اتاق گریم است و اما ضبط و تصویربرداری در طبقه دوم انجام می‌شود.
آپارتمانی که کارگردان، تهیه‌کننده، تصویربردار، بازیگران و همه عوامل در آن‌جا هستند.
بازیگرانی که امروز مقابل دوربین بازی می‌کنند حمید گودرزی و زیبا بروفه‌اند. آن‌ها
در آشپزخانه پشت میز نشسته‌اند و دیالوگ‌هایشان را تمرین می‌کنند. البته سکانس
مربوطه، در آشپزخانه و حین صرف غذا ضبط می‌شود. کمی آن طرف‌تر در گوشه‌ای از پذیرایی
منزل، داریوش یاری، تصویر‌بردار و دیگر عوامل حضور دارند که بعد از تمرین دو
بازیگر ضبط آغاز می‌شود. پیش از آن، یاری خطاب به زیبا بروفه می‌گوید چرا غذا نمی‌خوری؟
بروفه پاسخ می‌دهد در فکر فرورفته‌ام، یاری با خنده جواب می‌دهد غذا خوردن می‌تواند
با فکرکردن هم همراه باشد.

سکانس ۲۷، قسمت سوم، برداشت یک

درحالی‌که حمید گودرزی و زیبا بروفه مقابل هم نشسته‌اند و
غذا می‌خورند. گودرزی می‌پرسد چه شد؟ کجا رفتید؟ بروفه نیز در پاسخ دیالوگ موردنظر
را بیان می‌کند. اما بلافاصله داریوش یاری کات می‌دهد. در این بین دستیار یاری می‌خواهد
عکس گریم گودرزی را بیاورند، مثل این‌که گریم فعلی او با گریم اولیه کمی فرق کرده
است و به همین دلیل چند دقیقه کار معلق می‌ماند و دوباره ضبط آغاز و در برداشت دوم
نیز دیالوگ‌ها بین بازیگران رد‌وبدل می‌شود. اما یاری از این سکانس راضی نیست و می‌گوید
این سکانس جان ندارد و انگار شما زن و شوهر نیستید.

بعد از برداشت سوم یاری می‌خواهد این سکانس بااحساس‌تر و طبیعی‌تر
بیان شود. این سکانس به‌ظاهر ساده به برداشت پنجم و درنهایت به تایید داریوش یاری
می‌رسد. در‌حالی‌که کارگردان وفیلمبردار سراغ ضبط ری‌اکشن زیبا بروفه برای پلان
بعدی می‌روند نعمت چگینی نیز در کنار گروه حضور دارد. در فاصله‌ای که فیلمبردار
برای پلان بعدی دوربین را سمت زیبا بروفه و مطابق با نگاه او با حمید گودرزی تنظیم
می‌کند ما به پیش نعمت چگینی؛ تهیه‌کننده سریال می‌رویم.

چگینی با اشاره به محوریت داستان می‌گوید: این مجموعه درباره
عدالتخواهی، خیرو‌شر، منازعه انسان و کلنجار رفتن با خودش است. کاراکتر اصلی ما در
این مجموعه ریحانه است که پیرامون حق‌طلبی بحث می‌کند. همه ما روی برخی از موضوعات
پافشاری می‌کنیم و وقتی به زندگی خودمان می‌آید آن را پس می‌زنیم مثل حق‌طلبی؛ قصه
ما نیز چنین موضوعایتی دارد. ریحانه خبرنگار است و ما از این‌رو خواستیم او
خبرنگار باشد چراکه خبرنگاران بسیاری از موضوعات زندگی را از نزدیک لمس و با آن
ارتباط برقرار می‌کنند و به‌سادگی از کنار هیچ‌چیز عبور نمی‌کنند. البته در ابتدا
قرار بود ریحانه معلم باشد اما بعد تصمیم گرفتیم به دلیل این‌که جنب‌و‌جوش زیادی
دارد یک خبرنگار باشد. ریحانه روحیه پر هیجانی دارد و اصولا خبرنگاران چنین
کاراکتری هستند. زیبا بروفه در این سریال نقش خبرنگار را ایفا می‌کند و درواقع نقش
اصلی است.

چگینی با بیان این‌که چقدر تا اتمام کار زمان دارند گفت: ما
حدود یک‌ماه تا ۴۵ روز دیگر وقت داریم که کار را به شبکه برسانیم و خیلی سریع باید
ده قسمت پنجاه‌دقیقه‌ای را آماده کنیم و تا به امروز حدود سی‌درصد کار را ضبط کرده‌ایم.
ما علاوه بر تهران و گیلان در کشوری دیگر هم ضبط داریم و باید به آن‌جا برویم.

پلان سه، برداشت یک

حمید گودرزی با تلفن صحبت می‌کند گویا کسی که پشت خط است به
دردسر افتاده. گودرزی خبر را با اضطراب و نگرانی به همسرش ریحانه منتقل می‌کند.
زیبا بروفه (ریحانه) برای خبر ناگهانی‌ای که همسرش به او می‌دهد در حین غذا خوردن
نگاهش را به سوی او برمی‌گرداند. این پلان نیز چندبار ضبط می‌شود تا درنهایت مورد
تایید کارگردان قرار می‌گیرد. پس از استراحت کوتاهی که گروه دارند سراغ حمیدگودرزی
رفتیم و او درباره نقش خود گفت: من در این سریال نقش «هاتف» همسر ریحانه را بازی می‌کنم
او مرد خوبی است و کاراکتر مثبتی دارد البته باید ببینیم که در زمان پخش چطور از
آب درمی‌آید و مخاطب چطور از آن استقبال می‌کند. اما به نسبت کارهایی دیگر ماه
محرم و سریال‌های مناسبتی که اخیراً مخاطب چندانی ندارند امیدوارم این کار خوب
باشد و با استقبال مواجه شود.

گودرزی اما درباره مسابقه‌ای که این روزها در شمال کشور ضبط
می‌شود به «صبا» گفت: من داور یک مسابقه هستم که تقریباً شبیه به مسابقه رالی
ایرانی است ولی تفاوت‌های زیادی با آن دارد و هیجان‌انگیزتر است. این مسابقه در‌حال‌حاضر
در مرحله مونتاژ و موسیقی است و به زودی از شبکه نمایش خانگی پخش می‌شود.

زیبا بروفه نیز درخصوص نقش خود که یک خبرنگار است، گفت: تیتر
شغلی این کاراکتر خبرنگار است ولی قصه‌ این سریال معطوف به زندگی شخصی ریحانه می‌شود
البته به وجهه خبرنگاری او از این حیث که پرانرژی،‌ مصمم و فعال است پرداخته می‌شود.
ولی کلیت سریال «هاتف» درباره اتفاقات و معضلاتی است که در بطن خانواده و در رابطه
با حیطه کاری ریحانه شکل می‌گیرد. قصه« هاتف» بسیار زیباست، من نقش خودم را دوست
دارم و قبلا‌ هم تجربه کار با داریوش یاری را داشته‌ام؛ او آدمی است که از پلان‌هایش
به‌راحتی نمی‌گذرد. به‌هر‌حال همگی امیدواریم اتفاق خوبی برای این سریال بیفتد.

بروفه ادامه داد: همیشه آن چیزی که بیننده را پای تلویزیون
نگه می‌دارد قصه خوب است. قصه خوب، پرداختن درست به قصه، هنرپیشه‌ای که مخاطب
بتواند با آن ارتباط برقرار کند و… مجموعه‌ای از چیزهاست که باعث می‌شود چه
مناسبتی، چه غیر مناسبتی مخاطب وقت بگذارد و کارها را ببیند. مردم می‌دانند در ماه
رمضان و ماه محرم قرار است سریال‌های خوبی ببینند اما اگر این اتفاق نیفتاد در
ذوقشان می‌خورد بنابراین انتقادشان هم بیشتر می‌شود. به نظرم مجموعه این عوامل است
که باعث می‌شود کار خوب یا بد شود نه فقط این‌که آن را در لحظه آخر بسازند.

هنگام گفت‌وگو با داریوش یاری، کارگردان سریال «هاتف» از او
پرسیدیم سریال‌های مناسبتی معمولا کارهای خوبی از آب درنمی‌آید. اگر بخواهیم
سریال«شب دهم»، «صاحب‌دلان» و… را فاکتور بگیریم، در این سریال‌ها با بازیگران
درجه دو و سه قرارداد بسته می‌شود. این کار قرار است به جهت وقت و تمرکزی که برای
آن گذاشته می‌شود کار ماندگاری باشد؟ یاری نیز در پاسخ گفت: ما تلاش می‌کنیم
«هاتف» یک سریال مناسبتی ماندگار باشد. همان‌طور که شما می‌گویید برخی می‌خواهند
دقیقه نود سریالی را تولید کنند تا به پخش محرم برسد و این کاملاً طبیعی است. اما
زمانی که فرد در خودش احساس وظیفه کند این حس وظیفه می‌تواند با ایثار هم همراه
باشد. به نظر من سیما فیلم درباره فیلم «هاتف» احساس وظیفه کرد، زمانی که ما طرح
سریال را ارائه کردیم گفت‌وگوی مفصلی با کارشناسانی مانند آقایان یادگاری، تاجیک
به همراه حسین تراب‌نژاد، فروغ فروهیده و فریدون فرهودی داشتیم.

یاری افزود: این دوستان هیچ سمت‌ و پولی نگرفتند ولی آن‌ها هم
در خودشان احساس وظیفه می‌کردند که اگر قرار است برای امام حسین(ع) کاری انجام شود
باید به‌درستی باشد. سر صحنه هم همین‌طور است به نظرم تهیه‌کننده نیز همین نگاه را
دارد زیرا اگر این نگاه را نداشت هیچ دلیلی نداشت علی لقمانی را به‌عنوان
فیلمبردار انتخاب کند. علی لقمانی سریال کار نکرده و سال‌هاست فیلم‌های سینمایی
درجه‌یک سینمایی ایران را فیلمبرداری کرده و می‌کند. اما تهیه‌کننده از او دعوت می‌کند
و با وجود همه فشارهای زمانی دوست دارد که سریالی با کیفیت ساخته شود. ما برای
ساخت سریال«هاتف» سراغ دوربینی رفته‌ایم که متعلق به فیلم‌ سینمایی است فقط به
دلیل این‌که این وظیفه را در خود احساس کردیم که می‌خواهیم فیلم خوبی بسازیم. این
احساس وظیفه در گریمور، فیلمبردار، کارگردان و… خواهد بود. دوستان من این‌طور نیستند
که کاری را بسازند تا فقط پولش را بگیرند. سیما فیلم با این گام جلو آمد که «هاتف»
باید با احساس وظیفه ساخته شود و حالا به‌مراتب همه عوامل این‌طور کار می‌کنند و
ممکن است با این نگاه یک فیلم خوب مثل «صاحب‌دلان» و «حبیب من» ساخته شود و اگر
سید‌الشهدا نظرش بر این سریال باشد و چاشنی و مزه را در این فیلم ریخته باشد حتما ‌همین‌طور
خواهد شد.

کارگردان «دخیل» با مقایسه این سریال با فیلم سینمایی«کربلا
جغرافیای یک تاریخ» به‌لحاظ مضمون عاشورایی آن گفت: فیلم سینمایی«کربلا جغرافیای
یک تاریخ» با یک نگاه حماسی و آیینی همراه بود. ساختاری مستند‌گونه و با شیوه
تاریخی که به مقوله عاشواری سال ۶۱ هجری می‌پردازد. در پژوهشی که من برای«کربلا
جغرافیای یک تاریخ» انجام دادم به دوبخش بسیار مهم رسیدم که بسیار برایم جذاب بود.
یک بخش همان بخشی است که اتفاقا فیلم«کربلا جغرافیای یک تاریخ» هم با آن شروع می‌شود
و آن هم جمله معروف تصمیم‌گیری است که در ابتدای فیلم می‌بینیم. تصمیم‌گیری درواقعه
عاشورا خیلی مهم است. حضرت سیدالشهدا در هر منزلگاهی که وارد می‌شدند از یارانشان می‌خواستند
که تصمیم بگیرند که با او می‌مانند یا می‌روند و در نقطه مقابل جبری است که او را
تحت فشار قرار می‌دهد که اختیار را از او گرفته ‌است.

یاری ادامه داد: آدم‌ها با تصمیمات درست است که اتفاقات
بزرگ برایشان می‌افتد یعنی در بزنگاه‌های مهم باید تصمیمات درستی بگیریم. این یک
بخش ماجراست و یک بخش دیگر این است که قیام و نهضت عاشورا می‌خواهد به ما بگوید که
ما باید حق‌خواهی و عدالت‌طلبی کنیم. اما واقعیت این است که ما عدالت را تا زمانی
که پشت در خانه است دوست داریم و به محض این‌که می‌خواهد وارد خانه شود و منافعمان
را تحت‌تاثیر قرار دهد احساس خطر می‌کنیم. دوست داشتم این دو مقوله را به‌شکل یک
کار داستانی در محرم ارائه کنم. با حسین تراب‌نژاد گپی زدیم و به طرح و ایده‌ای رسیدیم
و آن طرح را به دوستان در شبکه‌های مختلف دادیم و متاسفانه شبکه‌های مختلف همان
رفتاری را که با فیلمنامه «حبیب من» کردند دوباره با فیلمنامه«هاتف» کردند و همه گفتند
این فیلمنامه مردود است اما زمانی که ما آن را به سیما فیلم ارائه دادیم سیما فیلم
با هوشمندی، درایت و اعتماد به ما و به کار نگاه کرد. متاسفانه صداوسیما یک‌سری
کارشناس دارد که نظر آن‌ها به شدت برای مدیران مهم است. البته این کاملا ‌درست است
اما چقدر لحن، سابقه و نگاه من به‌عنوان فیلمساز برایشان مهم است؟ به نظرم سیما
فیلم با سعه‌صدر به سابقه و لحن من در فیلمسازی نگاه کرد و این اعتماد را به من و
گروهم کرد تا مسئولیت ساخت سریال محرم امسال را به من بدهند.

داریوش یاری در پایان گفت: دوست دارم که همان‌طور که سریال
با حماسه‌ای به نام عاشورا آغاز می‌شود و انسان‌ها را وادار به فکرکردن،‌تصمیم
گرفتن و حق‌طلبی می‌کند با اربعین هم تمام شود. چراکه همه تلاش ما روز اربعین این
است که به حضرت سید‌الشهدا بگوییم چقدر او را دوست داریم. دلیل این حرفم، این است
که زمانی که جابرانصاری به‌عنوان اولین زائر سیدالشهدا در اولین چهلم او به کربلا
می‌رود بالای سر حضرت به او می‌گوید: حسین هرکسی که تو را دوست داشته باشد در اجر
کار تو با خود تو شریک خواهد بود. لذا ما هم می‌خواهیم از آن واقعه اجری برده
باشیم و مدام مدعی شویم یا حسین(ع) ما یاران و دوستدار تو هستیم. من دوست دارم
سریال با این محبت و عشق تمام شود.

پس از این گفت‌وگو، داریوش یاری سراغ مشخص کردن میزانسن و‌ پلان‌های
بعدی می‌رود و بازیگران هم کمی استراحت می‌کنند و ما هم با گروه تصویربرداری
خداحافظی می‌کنیم و به دفتر روزنامه برمی‌گردیم. سریال‌»هاتف» در ده قسمت پنجاه دقیقه‌ای
در ایام محرم امسال پخش خواهد شد و گفتنی است که شبکه پخش این سریال فعلا مشخص نیست.

اکرم رضایی‌ثانی