در سال ۹۶ برنامه اجراهای تئاتر رنگ و بوی دیگری داشت چراکه
از سال ۹۶ برای نخستین‌بار روز جهانی تئاتر در تقویم رسمی لحاظ شد و این اتفاق سبب
شد که در روز جهانی تئاتر؛ یعنی هفتم فروردین‌ماه سالن‌های تئاتر اجراهای خود را
آغاز کنند. به‌همین دلیل در این هفته و در شرایطی که کمی بیش از یک ماه از آغاز
سال می‌گذرد، دوره دوم اجرای نمایش‌ها در برخی از سالن‌ها آغاز شده است. در این
گزارش به بررسی برخی از سالن‌های مهم تئاتر می‌پردازیم و برنامه آن‌ها را رصد می‌کنیم.

«شلتر» رفت، دادگر و پاوه‌نژاد آمدند

مجموعه تئاتر شهر با هر چهار سالن خود، سایه، چهارسو، قشقایی، سالن
اصلی و کافه‌تریای سالن اصلی میزبان مخاطبان تئاتر است. این مجموعه که کار خود را
از ششم فروردین‌ماه و با نمایش «شلتر» نوشته ساناز بیان و با کارگردانی امین میری
در سالن قشقایی آغاز کرده بود، از روز ۱۴ فروردین‌ماه وارد دور دوم اجراهایش شد.

از روز ۱۴ فروردین‌ماه ساعت ۱۸:۳۰ پلاتو اجرا میزبان نمایش «برلین»
با طراحی و کارگردانی آریان رضایی می‌شود. این نمایش از دو مونولوگ تشکیل شده است
که مونولوگ «برلین» را محمد یعقوبی و «زن» را بهار کاتوزی نوشته‌اند. رویا دعوتی و
محمدهادی عطایی، بازیگران این نمایش هستند. تماشای این نمایش به افراد زیر ۱۸ سال
توصیه نمی‌شود.

از روز ۱۵ فروردین‌ماه ساعت ۲۰ سالن چهارسو میزبان نمایش «بوف کور» به کارگردانی ناصر
حسینی‌مهر آغاز می‌شود. این نمایش روایتی آزاد از «بوف کور» و «سه قطره خون» نوشته
صادق هدایت است.

البته در همین روز و ساعت ۲۰ نمایش «مرگ آسید کاظم» که احسان بدخشانی
نمایشنامه آن را با نگاهی به نمایشنامه «آسید کاظم» نوشته محمود استادمحمد نوشته
است، با کارگردانی محمد محقق‌منتظری به سالن سایه می‌آید. این اثر موفق شده بود جایزه
ویژه کارگردانی را از پنجمین جشنواره تئاتر شهر دریافت کند.

از روز ۱۷ فروردین‌ماه ساعت ۱۹:۳۰ گروه تئاتر کوانتوم با نمایش
«هملت» به کارگردانی آرش دادگر مهمان سالن اصلی می‌شود. این نمایشنامه را که
برداشتی آزاد از اثر ویلیام شکسپیر است شهرام احمدزاده نوشته است. مهران امام‌بخش،
حسام منظور، بهروز کاظمی، عمار عاشوری، علیرضا آرا، امین طباطبایی، شبنم فرشادجو، پانته‌آ
پناهی‌ها، مونا فرجاد، امیر رجبی و… در این اثر به ایفای نقش می‌پردازند.

شاید یکی از جالب‌ترین اتفاق‌های سال ۹۶، اجرای نمایش «کافه پولشری»
نوشته آلن وتز، با ترجمه اصغر نوری و کارگردانی الهام پاوه‌نژاد در کافه‌تریای
سالن اصلی باشد. این نمایش از ۱۷ فروردین‌ماه ساعت ۱۸ اجراهای خود را آغاز می‌کند.
اجرای این نمایش تک‌پرسوناژ که با ایفای نقش الهام پاوه‌نژاد روی صحنه می‌رود، این
امید را به‌وجود می‌آورد که بحث اجراهای محیطی در مجموعه تئاتر شهر که مدتی مورد
بی‌توجهی قرار گرفته بود؛ دوباره باز شود و ما شاهد اجرای این نوع تئاتر در مهم‌ترین
مجموعه تئاتری ایران باشیم.

تعطیلی ایرانشهر و خانه هنرمندان در روز جهانی تئاتر

تماشاخانه
ایرانشهر که در روز جهانی تئاتر تعطیل بود، از روز ۱۶ فروردین‌ماه ساعت ۲۰:۳۰ با
نمایش «سونات پاییزی» نوشته اینگمار برگمان، ترجمه سعید شریفیان و کارگردانی جلال تهرانی
کار خود را آغاز کرد. گلچهره سجادیه و بهاره رهنما، بازیگران این نمایش هستند.

از
روز ۱۷ فروردین‌ماه ساعت ۱۸:۳۰ نمایش «و چند داستان دیگر» اثر پیام لاریان به سالن
استاد سمندریان آمد. در این نمایش که از پنج داستان تشکیل شده است، مهدی حسینی‌نیا،
حمید رحیمی، معصومه کریمی، مجتبی فلاحی، سینا کرمی، افشین زمانی، الهه شه‌پرست،
سجاد تابش، کیوان ساکت‌اف، عامر مسافرآستانه، ملودی آرام‌نیا و مریم نقیبی به
ایفای نقش می‌پردازند و البته حسین پاکدل نیز که در مقام کارگردان نمایش «کابوس
حضرت اشرف» را در اسفندماه سال گذشته روی صحنه برده بود، به‌عنوان صداپیشه حضور
دارد. پیام لاریان؛ نویسنده وکارگردان «و چند داستان دیگر» توانست در سی‌وپنجمین جشنواره
بین‌المللی تئاتر فجر با نمایش «پرسه‌های موازی»، جایزه کارگردانی بخش مرور تئاتر ایران
را دریافت کند.

از
روز ۱۸ فروردین‌ماه ساعت ۱۹:۱۵ مهدی کوشکی نیز به سالن استاد ناظرزاده‌کرمانی آمد.
این نمایشنامه‌نویس، کارگردان و بازیگر، نمایش «ولپن» نوشته بن جانسون را با ترجمه
نازنین حاجی‌زاده روی صحنه می‌برد. کوشکی در سال ۹۰ این نمایش که در دوازدهمین جشنواره
بین‌المللی تئاتر دانشگاهی جایزه اول کارگردانی و جایزه اول بازیگری را دریافت کرده
بود را در کارگاه نمایش مجموعه تئاتر شهر اجرا کرده بود و با تغییراتی در گروه بازیگران و اجرا،
این اثر را برای بار دوم روی صحنه برده است.

نمایشنامه
هومن سیدی و برنامه فشرده تئاتر در سالن انتظامی

خانه هنرمندان
با تک سالن استااد انتظامی میزبان سه نمایش است. با وجود این‌که گفته می‌شد سالن
استاد انتظامی از سال جدید به شرایط بهتری می‌رسد و در این سالن درنهایت دو نمایش
روی صحنه می‌رود، سال تئاتری خود را با سه اجرا آغاز کرد تا گروه‌های تئاتر همچنان
با مشکلاتی عدیده مواجه باشند.

از روز
۱۵ فروردین‌ماه ساعت ۱۸ در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان نمایش «من تو آیینه»
اثر غزل شجاعی و با بازی خود او به‌همراه آذین نظری روی صحنه می‌رود، سپس ساعت
۱۹:۴۵ نوبت به اجرای نمایش «سونات شب» با کارگردانی سعید داخ که تلفیقی از دو
نمایشنامه «زیبای بی‌اعتنا» نوشته ژان کوکتو و با ترجمه پرویز تاییدی و نمایشنامه
«ببخشید، شماره عوضیه» نوشته لوسیل فلچر و با ترجمه منیژه محامدی است، با حضور
گیلدا حمیدی، بهار نوحیان و امیر رئیسیان به‌عنوان بازیگر و صدای منوچهر زنده‌دل، سعید
داخ و فهیمه معین به مدت پنجاه دقیقه اجرا می‌شود تا درنهایت به نمایش «و خداوند، هایم
را فراموش کرده است» نوشته هومن سیدی و با کارگردانی هامون سیدی برسیم. این نمایش
نیز اجراهای خود را از ۱۵ فروردین‌ماه آغاز کرده است. این نمایش ساعت ۲۱:۳۰ روی
صحنه می‌رود.

این
برنامه فشرده سبب می‌شود احتمال تداوم نامنظم بودن اجراهای تئاتر در سالن استاد
انتظامی قوت بگیرد.

دژاکام به حافظ آمد

بنیاد رودکی نمایشی را برای اجرا در تالار وحدت در نظر نگرفته است تا
این بنیاد تنها با تالار حافظ در حوزه تئاتر فعالیت کند.

از ۱۷ فروردین‌ماه ساعت ۱۹ تالار حافظ میزبان نمایش «نویسنده مرده است»
اثر آرش عباسی شده است. لادن مستوفی و آرش عباسی بازیگران این نمایش هستند که
درباره یک ستاره سینماست. اجرای «نویسنده مرده است» در تالار حافظ، سومین اجرای
این نمایش محسوب می‌شود. این اثر پیش‌تر بجز ایران در ایتالیا نیز اجرا شده است البته
در اجرای جدید، تغییراتی بر این اثر اعمال شده است.

البته تالار حافظ در سال جدید نیز دو اجرایی است. از ۱۸ فروردین‌ماه
ساعت ۲۰:۴۵، نمایش «صعود مقاومت‌پذیر آرتور و اویی» نوشته برتولت برشت، با ترجمه دلارا
نوشین و کارگردانی امیر دژاکام در این تالار روی صحنه می‌رود. امیر کربلایی‌زاده، بهرام
ابراهیمی، نرگس محمدی، حمید فلاحی، مرتضی آقاحسینی، تینو صالحی، سروش طاهری و…
در این نمایش به ایفای نقش می‌پردازند.

بازگشت میکائیل شهرستانی به اداره تئاتر

خانه نمایش اداره تئاتر کار خود را با برنامه نمایشنامه‌خوانی خیریه
به نفع هنرمندانی که به بیماری‌های خاص مبتلا هستند آغاز می‌کند و سپس به برنامه
اجراهای خود را به‌صورت رسمی می‌پردازد.

در روزهای ۱۵ و ۱۶ فروردین‌ماه ساعت ۱۹:۳۰ نمایشنامه‌خوانی «خرده‌جنایت‌های
زناشوهری» نوشته اریک امانوئل اشمیت، با ترجمه شهلا حائری و کارگردانی میکائیل شهرستانی
برگزار می‌شود و سپس در روز ۱۷ فروردین‌ماه ساعت ۲۰ اجراهای سال ۹۶ خانه نمایش
اداره تئاتر با نمایش«باغ‌وحش شیشه‌ای» نوشته تنسی ویلیامز، با ترجمه حمید سمندریان
و کارگردانی میکائیل شهرستانی به‌صورت رسمی آغاز می‌شود.

پالیز؛ همچنان پرمخاطب

تماشاخانه پالیز با سه نمایش پذیرای مخاطبان تئاتر است

سالن شماره یک تماشاخانه پالیز از روز ۱۶ فروردین‌ماه ساعت ۲۰:۳۰
میزبان نمایش «پپرونی برای دیکتاتور» اثر علی احمدی می‌شود. علی احمدی این
نمایشنامه را براساس فیلم فرانسوى «اسم» نوشته ماتیو دولاپرت و الکساندر دولاپتولیر
و با کارگردانی اکساندر دولاپتولیر نوشته است. «پپرونی برای دیکتاتور» سال ۹۴ در
تماشاخانه ایرانشهر روی صحنه رفته بود و توانست رکورد فروش بسیار خوبی را در این
سالن از آن خود کند. البته اجرای جدید تغییراتی در بازیگران، دکور و لباس صورت
گرفته است. این نمایش با بازی محسن کیایى، خسرو احمدى، نسیم ادبى، پژمان جمشیدى، على
احمدى، سوگل قلاتیان و با حضور افتخاری فریده سپاه‌منصور به‌صورت ویدئویی روی صحنه
می‌رود. استقبال از این نمایش نیز به‌صورتی بوده است که پیش از آغاز اجراها، بلیت‌های
۹ روز ابتدایی نمایش به فروش رفته‌اند.

البته سالن شماره ۲ تماشاخانه پالیز که از ۲۷ بهمن‌ماه سال ۹۵ ساعت
۱۸ میزبان نمایش «آخرین نامه» اثر مهرداد کوروش‌نیا و با بازی نوید محمدزاده، میثم
نوروزی و پوریا رحیمی‌سام شده بود، باز هم با این نمایش به راه خود ادامه می‌دهد و
این اثر تا ۲۵ فروردین‌ماه در این سالن روی صحنه باقی می‌ماند. اجرای نمایش «آخرین
نامه» در اسفندماه سال گذشته، چهارمین دور اجرای این اثر در تهران بود و هنوز هم
«آخرین نامه» مخاطب دارد و بلیت‌های این اثر عمدتا پیش‌فروش می‌شوند.

اما دیگر نمایشی که در سالن شماره ۲ روی صحنه رفته، «خدای کشتار»
نوشته یاسمینا رضا و به کارگردانی علی سرابی است. این نمایش از ۲۴ بهمن سال ۹۵ ساعت
۲۰، اجرای خود را آغاز کرد و به‌دلیل استقبال مخاطبان از این نمایش، اجرای «خدای
کشتار» تمدید شد و این اثر از ۱۵ الی ۳۱ فروردین‌ماه در دو نوبت؛ ۲۰ و ۲۲ روی صحنه
می‌رود. نوید محمدزاده، ستاره پسیانی، علی سرابی و مارال بنی‌آدم بازیگران این
نمایش هستند. بلیت‌های این نمایش نیز همچون «آخرین نامه» از یک هفته قبل از اجرا،
به اتمام می‌رسند.

اجرای تئاتر کودک و نوجوان در تمام نقاط شهر

در نیمه دوم فروردین‌ماه ۹۶، پنج نمایش ویژه کودک و نوجوان
در سالن‌های تئاتر تهران روی صحنه هستند.

تالار ارغنون که مدتی است به اجرای تئاترهای خاطره‌انگیز
برای مخاطبان کودک و بزرگ‌سال نگاهی دارد، از ۱۶ فروردین‌ماه ساعت ۱۷:۳۰ میزبان
نمایش «خروس زری پیرهن پری و خاله سوسکه» به کارگردانی سینا نورایی می‌شود. نورایی نمایشنامه «خروس زری پیرهن پری» نوشته احمد شاملو و
نمایشنامه «خاله سوسکه» که بر اساس یک داستان فولکور ایرانی است را در کنار یکدیگر
اجرا می‌کند. این دو نمایش با شیوه نمایش‌های ایرانی و با تلفیق موسیقی فولکلور و زنده
و شیوه تلفیقی نمایش کودک و بزرگسال طراحی شده‌اند.

اما اتفاق بسیار خوبی در بهمن‌ماه سال گذشته به‌وقوع پیوست؛
پردیس تئاتر تهران (خاوران) سالنی را تحت عنوان سالن داوود رشیدی برای اجرای تئاتر
کودک و نوجوان در نظر گرفت. این سالن از دهم فروردین‌ماه ساعت ۱۹:۳۰ میزبان نمایش «جادوگر
کوچولو» نوشته هادی حسنعلی و با کارگردانی فریبا دلیری شده است. این نمایشنامه
برداشتی آزاد از قصه «جادگر کوچولو» اثر اوتفرید پرویسلر و با ترجمه سپیده خلیلی
است..

تماشاخانه پونک نیز به اجرای نمایش کودک و نوجوان علاقه
پیدا کرده و بر همین اساس سالن رنگین‌کمان این تماشاخانه از پنجم فروردین‌ماه ساعت
۱۸ میزبان نمایش «پول تو جیبی» اثر محسن یوسفی شده است. این اتفاق که در نقاط مختلف شهر نمایش‌های کودک و نوجوان
اجرا شوند به‌نوعی به دغدغه اصلی هنرمندان این حوزه تبدیل شده بود که گویا در سال
جدید این مشکل در شرف حل شدن است. البته در گذشته فرهنگسراها نسبت به اجرای تئاتر
کودک و نوحجوان مبادرت می‌کردند اما اهالی تئاتر معتقدند که این سالن‌ها شرایط
مناسبی را برای اجرای تئاتر ندارند و بیشتر برای برگزاری همایش‌ها مناسب هستند.

اما تالار هنر از روز ششم فروردین‌ماه ساعت ۲۰ میزبان نمایش
عروسکی «موش تا موش» اثر رامین کهن شده است. این نمایش با فضایی فانتزی و موزیکال
داستان عشق آقا موشه وخاله موشه را روایت می‌کند.

سالن گلستان مرکز تولید تئاتر و تئاتر عروسکی کانون پرورشی
از ۱۴ اسفندماه ۹۵ ساعت ۱۷:۳۰ میزبان نمایش «عقل صورتی» اثر مهدی فرشیدی‌سپهر شده
است. این نمایش داستان رضا کوچولویی را تعریف می‌کند که به‌دلیل بروز حادثه‌ای نگاهش
به زندگی و پیرامون خود، دقیق می‌شود اما خانواده، دوستانش و حتی معلم‌هایش او را مجنون
فرض می‌کنند. رضا نمی‌داند چگونه به دیگران نشان دهد که مریض نیست و فقط دارد کمی فکر
می‌کند تا این‌که…

تئاتر در تهران جریان دارد

البته تهران سالن‌های تئاتر بسیار زیادی دارد که نمی‌توان
تمام آن‌ها را در یک گزارش گنجاند. به‌عنوان مثال سالن مستقل تهران پس از پروژه
موفق «رویای یک شب نیمه تابستان» این روزها با اجرای نمایشی دیگر بر اساس آثار
شکسپیر؛ یعنی نمایش «رومئو و ژولیت» با کارگردانی هستی حسینی شده است. همچنین دو
سالن دیگر پردیس تئاتر تهران که پیش از این درباره سالن داوود رشیدی و تئاتر کودک
و نوجوان آن صحبت کردیم، میزبان دو نمایش به نام‌های «سایه تو سایه» اثر داود فتحعلی‌بیگی
و «نوروزخوانی» اثر جواد انصافی شده است و… در سراسر تهران سالن تئاتر وجود دارد
و در هر سالن حداقل یک نمایش چشم‌انتظار مخاطبان است.

مینا صفار