در هفتههای گذشته و در زمینه
پرونده پزشکی عباس کیارستمی سینماگران و جامعه پزشکی در مقابل هم قرار گرفتند و
این رویارویی البته با تلخی و تندیهایی همراه بود. قرار است این دو قشر تاثیرگذار
یکبار و در قاب «جشنواره سلامت» کنار هم قرار بگیرند تا زمینه خوبی برای آگاهسازی و آموزش
خودمراقبتی برای افراد جامعه فراهم کنند. هنرمندان در زمینههای ارسال آثار، داوری
و همراهی با جشنواره استقبال گرمی از خود نشان دادهاند. دبیر نخستین جشنواره
سلامت کشور معتقد است که این جشنواره میتواند بهعنوان بهترین جشنواره موضوعی
کشور مطرح شود. با ابراهیم داروغهزاده که از جمله فارغالتحصیلان
پزشکی فعال در مدیریت سینما است درباره دلایل برگزاری و تاسیس جشنواره سلامت، انتخاب
آثار و نحوه برگزاری آن گفتوگو کردیم که از پی میگذرد.
در بین آثار سینمایی منتخب در
جشنواره سلامت با فیلمهای مختلفی مواجه هستیم که با یکدیگر تفاوتهای زیادی
دارند. در بسیاری از این فیلمها به سلامت فیزیکی و بیماریهای خاص توجه شده است
اما در این بین فیلمهایی با موضوع سلامت روان به چشم میخورد. نگاه جشنواره به
موضوع سلامت چگونه است؟ از نظر شما موضوع سلامت چه ابعادی دارد؟
در فراخوان جشنواره ملی سلامت،
اهدافمان را به دقت شرح دادیم. آشنایی مردم نسبت به اهمیت سلامت فرد، جامعه و محیط،
آشنایی هنرمندان با موضوع سلامت و تقدیر از هنرمندان فعال در حوزه سلامت، ازجمله
اهداف ما در این جشنواره است. سلامت، حوزهای بسیار گسترده است که ابعاد جسمی، روانی،
اجتماعی و معنوی را دربرمیگیرد و این موضوع هم با تعریف سلامت توسط بهداشت جهانی
منطبق است. سالم زیستن، بیمار نبودن و کاهش آسیبهای ناشی از بیماری از زمینههای زیست
سلامت است. ما با اشاره به فرم فراخوان با آثار زیادی در این حوزه مواجه شدیم و
اتفاقا در مسیر انتخاب ناچار شدیم محدودیتهایی را بر آثار اعمال کنیم. تاکید ما
در این دوره بیشتر به سلامت جسم و روان است و البته توجهی هم به سلامت اجتماعی و
سایر حوزههای سلامت داریم. البته من اعتقاد دارم که جشنواره
سلامت برای ما جشنوارهای پزشکی نیست.
درباره اعمال محدودیت به آثار
سینمایی صحبت کردید. این محدودیتها شامل چه مواردی میشود؟
منظور من از محدودیت مربوط به بخش انتخاب
آثار است. چون ما برای انتخاب آثار مجبور بودیم به همه ابعاد سلامت توجه کنیم و
آثار زیادی هم در این حوزه وجود داشت، بنابراین مجبور شدیم آثار محدوی را برای نمایش
و داوری در جشنواره انتخاب کنیم. تمام تمرکز خودمان را به سلامت جسم و روان معطوف
کردیم تا در حوزه مسائل بهداشت؛درمان و آموزش بیرون نزند.
پیشبینی خودتان درباره این آثار
به چه نحو بود؟ تصور میکردید با حجم انبوهی از آثار در این حوزه مواجه شوید؟
البته به نظر میرسد در بعضی از آثار، هدف پرداختن به موضوع سلامت نبوده و در آنها
سلامت حاشیهای و نسبت به اصل داستان فیلم فرعی است.
خوشبختانه برخلاف پیشبینی ما در
این حوزه آثار زیادی وجود دارد و هنرمندان و سینماگران ما مستقیم و غیرمستقیم به
این موضوع توجه دارند و آثار تولید هم در اینباره کم نیست. البته منظور من از این آثار فیلمهایی در حوزههای سینمایی، تلهفیلم،
مستند و… است. باتوجه به این که موضوع سلامت، مسئلهای همهگیر است خواسته یا
ناخواسته هنرمندان بهعنوان بخشی از اجتماع با این حوزه درگیر هستند. سلامت، حوزهای
است که از تولد تا مرگ را شامل میشود. درواقع تمام مراحل زندگی یک فرد وابسته به
موضوع سلامت است. فکر میکنم هنرمندان در بخشهای مختلف درگیر موضوع سلامت هستند و
این دغدغهها از موضوعات فیلمهای آنها هم برمیآید.
به نظر میرسد بهرغم اهمیت موضوع
سلامت، هیچ وقت سلامت به یک موضوع و سوژه اصلی تبدیل نشده است. تصور میکنید
جشنواره سلامت آنهم باوجود تعدد جشنوارههای مختلف سینمایی چه جایگاهی در حوزه
سینمای کشور پیدا میکند؟
ما هیچ وقت بهشکل اختصاصی سلامت
را مورد توجه خود قرار ندادهایم و لازم است که نگرش خودمان را به این موضوع
گستردهتر کنیم. جشنواره سلامت درواقع محلی برای توجه به این حوزه اثرگذار است. در
این جشنواره بهدنبال تعامل کارشناسان سلامت و فیلمسازان هستیم و لازم است این دو
قشر به یکدیگر نزدیک شوند و تعامل بیشتری با همدیگر پیدا کنند. اگر این اتفاق
بیفتد آدرسهای درستی در زمینه سلامت به جامعه تزریق میشود. در نظر داریم از طریق
رسانههای فرهنگی مانند سینما و آثار تصویری، دانش سلامت را در جامعه افزایش دهیم.
به اعتقاد من در زمینه طرح و پرداختن به مسائل سلامت عقب هستیم و سواد سلامت مردم
در این زمینه پایین است.
زیست جامعه ما در زمینه سلامت با
چه مخاطراتی مواجه است؟ مخصوصا که در هفتههای اخیر جامعه پزشکی و سینماگران بدهبستانهای
تندی با همدیگر داشتند و دغدغه سلامت در بین سینماگران بهطرز جدی وجود دارد؟
در جامعه ما افراد برای سالم بودن
زندگی نمیکنند. بیماری و درمان البته لازم و خوب است اما پیش از آن باید نگاه ما
به این موضوع تصحیح شود.
منظورتان این است که شما نگاه پیشگیرانه
به حوزه سلامت را دنبال میکنید؟
بله؛ اساسا فرهنگ به افزایش آگاهی
و رفتارهای پیشگیرانه کمک میکند. سعی ما این است و سبک زندگی سالم، تغییر نگرش در حوزه سلامت و
زندگی سالم و باکیفیت مورد تاکید و توجه ماست تا آنها را به این موضوعات متوجه کنیم. نه اینکه پس از آنکه
بیمار شویم بهدنبال راهکارهای درمانی بگردیم. بعد از بیماری فرد به سلامت بازنمیگردد
و سلامت کامل خودش را بهدست نمیآورد. مثلا شخصی که عمل قلب باز انجام میدهد با
عوارض و مشکلاتی مواجه میشود که مدام با آن درگیر است.
بدین ترتیب جشنواره سلامت قصد دارد یک الگوی
فرهنگی در حوزه سلامت ایجاد کند؟یعنی اولویت اصلی شما فرهنگسازی در این حوزه است؟
ما سه هدف کلی را دنبال میکنیم. اول توجه به مخاطب و
فرهنگسازی برای اوست. یعنی از طریق برجستهکردن آثار، افراد را متوجه این حوزه میکنیم.
از سوی دیگر توجه هنرمندان را به موضوع سلامت جلب میکنیم و با اولویت دادن به این
حوزه و مشاوره دادن به هنرمندان، آنها را نسبت به نظام سلامت کشور دغدغهمند میکنیم.
علاوه بر اینها از کسانی که در این حوزه فعالیت میکنند قدردانی میکنیم.
در بین آثار، فیلمهایی مانند«پدر آن دیگری»
دیده میشود که اساسا به موضوع سلامت در بین کودکان میپردازد.آیا میتوان در حوزه
سلامت، کودکان را از بزرگسالان تفکیک کرد؟
ما در حوزه سلامت دستهبندی سنی نداریم اما خود سلامت حوزههای
گوناگونی را دربرمیگیرد. سلامت، موضوعی است که همه افراد در تمام سنین با آن
درگیر هستند. البته برای کودکان و نوجوانان بحث آموزش تاثیر بیشتری دارد و نوع
رفتار با کودک مهم است.
در پوستر جشنواره از چهرههای سینمایی استفاده
کردهاید. آیا این شائبه بهوجود نمیآید که جشنواره شما صرفا جشنوارهای سینمایی
است؟
به هر حال جشنواره سلامت جشنوارهای با محوریت فیلم است. هر
فیلمی هم برآمده از همکاری مشترک فیلمنامهنویس، بازیگر، کارگردان، تهیهکننده
و… است تا محصولی را ارایه دهند. اما بازیگرها تجلی پشتصحنه هستند و آنها با
مخاطب سروکار دارند و پیام از طریق آنها منتشر میشود. ما این چهرهها را متناسب
با شعار جشنواره«جوان نمیتوان ماند، اما سالم چرا…» انتخاب کردهایم که تصویر
افراد از کودکی تا بزرگسالی در آن قرار داده شده است و هرچه سن آنها بالاتر میرود
لبخندشان بیشتر میشود.
درباره معیارهای داوری هم توضیح دهید. بر چه
اساسی آثار را انتخاب کردید؟
برای داوری، دو معیار اصلی داشتیم. اولا برای ما خیلی مهم
بود که داوران از بین افراد صاحبنظر انتخاب شوند و در زمینه داستانی، کوتاه، مستند
و… مرجع هستند. علاوه بر آن در نظر داشتیم تا ترکیب داوران بهگونهای باشد که
از افراد مرتبط با حوزه سلامت بهدرستی استفاده کنیم. بنابراین علاوه بر چهرههای سینمایی
از کارشناسان سلامت بهره گرفتیم.
باتوجه به اینکه با انجمنهای اماس،اچآیوی و…
همکاری و مشارکت داشتید استقبال جامعه پزشکی از این جشنواره چهطور بود؟ آیا آنها در
این حوزه، دغدغههای فرهنگی و آموزشی داشتند؟
خوشبختانه بسیار استقبال کردند. ما با انجمنها و مراکز
پزشکی متعددی در ارتباط بودیم و آنها داوطلبانه حتی حضور فعالی در جهت کمک دادن به
این جشنواره داشتند. ما هم سعی میکنیم امکاناتی را فراهم کنیم تا آنها بتوانند در
طول جشنواره انجمنهای خودشان را بهطور مستقیم به افراد معرفی کنند و حضور فعالی
هم در خود جشنواره داشته باشند.
هنرمندان، همکاری و استقبال خوبی با جشنواره
سلامت در نخستین دوره پیش رو داشتند.آیا نمیشود اداره و برگزاری چنین جشنوارهای
را به خود هنرمندان و سینماگران واگذار کرد؟
موضوع سلامت در جامعه ما اهمیت بالایی دارد و با توجه به
دغدغههایی که افراد در این حوزه دارند فکر میکنم که جشنواره سلامت میتواند به
پرمخاطبترین جشنواره موضوعی کشور تبدیل شود. درواقع این جشنواره را سینماگران
ایران برگزار میکنند و هدیه سینماگران و هنرمندان به جامعه است.
کامبیز حضرتی
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است