مهدی صالحیار کارگردان و نویسنده نمایش در گفتگو با خبرنگار تئاتر صبا در مورد قصه و درونمایه نمایشنامه «مام» گفت: «این نمایش از یک قصه بومی و محلی بسیار قدیمی برداشته شده است که داستانی مربوط به اتحاد مردم در منطقه آذربایجان است؛ زمانی که دشمنان میخواهند خاک و مزارع اهالی آن مناطق را غصب کنند. این نمایش به صورت فرم اجرا میشود و کاری موزیکال و شاد است که مخاطبپسند خواهد بود.»
او دلیل این موضوع را که چرا به سراغ این نوع نمایشنامه رفته است، این گونه توضیح داد: «در این گروه نمایشی پتانسیلهای باارزش فیزیکال وجود دارد. بنده نیز برای چندمین بار است که این گونه نمایشها را اجرا میکنم و تا پیشازاین کار ۷ تا ۸ نمایش به این نحو دارم و به دنبال موضوعاتی هستم که بتواند با این زبان، ژانر، سبک و سیاق اجرا کنم. از طرف دیگر موضوعاتی که دغدغه مردم در دفاع از خاک، میهن، هویت و فرهنگ هر کشور است با توجه به فضاهایی که در کل دنیا از نظر جنگهای روانی، فرهنگی و جنگ نرم به وجود آمده است از موضوعات جذاب و مخاطبپسند خواهد بود.»
صالحیار در مورد تفاوت متن نمایشنامه صحنهای و خیابانی با اشاره به اینکه تاکنون برای نمایشهای خیابانی چندین نمایشنامه نوشته است هم گفت: «متن تئاتر محیطی از نظر شکل، شمایل و خاستگاه شبیه نمایشنامه صحنهای است اما چند تفاوت دارد؛ نمایش خیابانی خیلی گزیدهگوست و سریعاً سرِ اصل مطلب میرود و زمان زیادی مثل نمایش صحنهای ندارد و بنابراین سریعاً به سراغ اصل داستان میرود، درعینحال که خلاصهگویی لازم است یک جذابیتی نسبت به نمایش صحنهای داشته باشد تا یک مخاطب گذرا را سریعاً جذب خود کند و موضوع مطروحه در نمایش قابل درک و ساده برای عموم مردم باشد.»
او افزود: «در اجرای نمایش خیابانی نمیتوانیم کاری برای افراد حرفهای تئاتر در نظر بگیریم، قطعاً تعدادی مخاطب عمومی داریم که باید همینکه با او ارتباط برقرار کردید سریع مطالب ما را درک کنند و به اصل موضوع نمایش پی ببرند.»
صالحیار در خصوص محلهای مختلف اجرا در تئاتر خیابانی ادامه داد: «ما در تولید نمایشنامه این را در نظر میگیریم که در فضای باز قابلیت اجرا داشته باشد اما کارگردان با توجه به موقعیت اجرای نمایش خود میتواند دخل و تغییراتی در متن انجام دهد ولی اگر از قبل محل اجرا برای نویسنده مشخص باشد او میتواند متن خود را بر اساس موقعیت اجرا تولید کند یا کارگردان بر اساس شرایط اجرایی آن را تغییر دهد تا متناسب با فضا قابلیت اجرا داشته باشد.»
این نویسنده در خصوص تفاوت اجرای نمایش خیابانی در فضاهای مختلف شهری افزود: «در اجرا در فضاهای باز جذب مخاطب خیلی راحتتر از اجراهای صحنهای است و نمایش بهشدت مخاطب خود را جذب میکند؛ ولی در نمایش صحنهای این مخاطب است که به سمت تئاتر میرود.»
صالحیار با بیان اینکه سختی کار برای بازیگر خیابانی بیشتر است، گفت: «بازیگری که در صحنه است از برخی امکانات بهره میبرد ولی در خیابان و اجراهای باز امکاناتی وجود ندارد و همین مسئله کار بازیگر را سختتر میکند و او باید از تواناییهای بالایی در بیان، حس، گفتار و تمرکز برخوردار باشد؛ بنابراین ما در تئاترهای میدانی و فضای باز طبیعتاً با مشکلاتی از جمله اتفاقی که در پیرامون اجرا میافتد سروکار داریم که لازم است هنگام اجرا، بازیگر و کارگردان بر اساس مسائل موجود تمهیداتی برای مدیریت کار در فضای باز داشته باشند.»
این هنرمند گفت: «متأسفانه یکی از مشکلاتی که سالهای سال است وجود دارد این است که توزیع بستههای حمایتی در شهرستانها خیلی کم اتفاق میافتد و چون تئاتر خیابانی فروش بلیت ندارد و متکی به اسپانسر خصوصی یا حمایتهای دولتی است وقتی اسپانسر خصوصی و حمایت دولتی پای کار نمیآیند، طبیعتاً اجراها یا انجام نمیشود یا با تعداد کم خواهد بود.»
او همچنین گفت: «برای اجراهای خیابانی مردم را عادت به دیدن تئاتر خیابانی ندادهایم چون تئاترهایی که در خیابان اجرا میشود نیاز دارد که مخاطبش به تئاتر عادت کرده باشد و آن شرایط و چارچوب تماشا را بلد باشد. وقتی اجرای عموم اتفاق نیفتاده و مردم عادت نکرده باشند، در اجراها مشکلهای فراوانی به وجود میآید و گاهی ارتباط با تماشاگر اتفاق نمیافتد و نمایشها به آن کیفیتی که باید برسند، نمیرسند.»
کارگردان نمایش خیابانی «مام» ادامه داد: «یکی دیگر از تفاوتهای اجرا در شهرستانها و تهران بحث مجوز گرفتن اجراهاست، وقتی کاری میخواهد در فضای باز اجرا شود به دلیل اینکه کارشناسان ادارات ارشادی که باید مجوز بدهند، نسبت به شرایط واقف نیستند یا قانونشان تعریف نشده است و با نامهنگاریهایی که با اماکن انجام میشود، در نهایت میگویند این امکان وجود ندارد. این شرایط در شهرستانها سبب شده است کیفیت اجراها و تعدد در اجراها تحت تأثیر این رویکرد و شرایط قرار بگیرد؛ تقریباً ۹۰ درصد شهرستانها این مشکلات را دارند.»
نویسنده و کارگردان حاضر در جشنواره بینالمللی تئاتر فجر ادامه داد: «برای تماشاگران در تهران و محوطههای فرهنگی آن که عادت به اجراهای خیابانی دارند آن فضاهای اجرای خیابانی عجیب نیست لذا کیفیت کار و تعدد آثار در تهران بهتر و بیشتر خواهد بود.»
صالحیار گفت: «سالیان سال است که خواهش و تمنا داریم که یک دستورالعملی، قانون و شرایطی در ادارات وجود داشته باشد تا فعالیتهای میدانی و فضای باز و تئاترهای این حوزه بیشتر مورد حمایت قرار بگیرد و بودجههای فرهنگی تعریف شده در ادارات و شهرداریها به شکل صحیح تقسیم شوند، بودجهها عموماً به آن شکل و شمایلی که باید، به دست هنرمندان نمیرسد و گاهی گروههای حرفهایتر و تخصصیتر که این کار را انجام میدهند خیلی از این بودجهها نصیبشان نمیشود.»
نمایش خیابانی «مام» روز ششم و نهم (پنجشنبه ۶ بهمن، ساعت ۱۴.۳۰) و شنبه (۸ بهمنماه، ساعت ۱۴:۳۰) در پهنه رودکی مقابل تالار وحدت اجرا میشود.
There are no comments yet