به گزارش خبرنگار فرهنگ صبا، از وقایع مهم سال ۱۴۰۱ در عرصه نشر کتاب، رکورد شکنی سی و سومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران بود که بعد از دو سال وقفه به دلیل شرایط کرونایی در دو بخش مجازی و فیزیکی در خرداد ماه امسال برگزار شد و توانست رشد ۲۵ درصدی را در قیاس با دوره­‌های قبلی خود تجربه کند. رشدی که سبب شد تا در بهار امسال  عناوین کتاب منتشر شده صعود ۵۲ درصدی داشته باشند.

افزایش آمار دلیل بر رونق کتاب خوانی نیست

این افزایش آمار دلیل بر رونق کتاب‌خوانی نیست و عموما مشتریان اصلی نمایشگاه بین‌المللی نهادها و مؤسسات و سازمان‌های هستند که  سالانه بودجه‌ای را به خرید آثار مورد نیازشان اختصاص می‌دهند بنابراین هم چنان کشور در سال ۱۴۰۱ با معضل کمبود مشتری در کتابفروشی ها رو به روست به خصوص اینکه در ده ی اخیر فضای مجازی سبب شده تا میزان مراجعه مردم به کتاب نسبت به قبل نزولی تر شود و این سیر نزولی امسال با افزایش قیمت کاغذ و ملزومات تولید در بخش نشر کاهشی تر هم شد.

افزایش ۶۰ درصدی قیمت کتاب از میانه دوم سال

با عبور از محدودیت­‌های کرونایی، بهار و تابستان امسال روزهای پر رونقی را در عرصه­ نشر و فروش کتاب پشت سر گذاشت، با این حال این روند افزایشی با شروع فصل پاییز به یکباره با رکود مواجه شد. پاییزی که قرار بود برای حوزه نشر بهترین روزهای فروش را به همراه داشته باشد با وقوع ناآرامی‌­های اخیر و به دنبال آن قطعی اینترنت سبب شد تا صنف ناشران و کتابفروشان نیز از پس لرزه­‌های آن در امان نمانند و بازار کتاب هم همچون سایر صنوف ملتهب شود.

رکودی که برخی علت آن را علاوه بر حوادث اخیر افزایش قیمت می­‌دانند… افزایشی که متأثر از نوسانات ارزی و گرانی کاغذ بود، به‌گونه‌ای ­که قیمت کتاب در زمستان امسال با افزایش ۶۰ درصدی همراه شد.

گرانی کتاب  قدرت خرید  مردم را به شدت کاهش می‌دهد و همین امر سبب شد تا در ماه بهمن وضعیت فروش کتاب با کاهش ۵۰ درصدی روبه رو شود. درحقیقت مخاطب به عنوان یک عامل موثر همانند قیمت کاغذ بر چاپ و نشر کتاب اثر گذار است و تا زمانی که کتاب ها درجامعه مشتری نداشته باشند دنیای نشر با بحران روبه رو خواهد بود به همین علت زمانی که قیمت کتاب افزایشی می‌شود اولین گروهی که از این افزایش نگران است کتاب فروشان و صاحبان  نشرند. بنابراین این روزها که  با افزایش هزینه‌های زندگی، مردم ناگزیرند از هزینه‌های سبد فرهنگی خود بکاهند همین مساله سبب شده تا اقتصاد این حوزه در روزهای پایانی سال با چالش های فراوان و رکود همراه باشد.

 صاحب‌قلمانی که امسال از میان ما رفتند

امسال هنرمندان صاحب‌قلمی هم بودند که از جمع ما رفتند؛ ازجمله‌ی آن‌ها می‌توان به  هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه) اشاره کرد که در دیار غربت به دیار ابدی رفت یا چهره‌هایی مانند محمدعلی اسلامی ندوشن، یدالله رویایی، رضا براهنی، احمد مهدوی دامغانی، مفتون امینی، احمد گلشیری، عباس معروفی، ناصر تکمیل‌همایون، ابوالفضل خطیبی، جواد طباطبایی و عبدالله انوار که سال ۱۴۰۲ را ندیدند و هنوز چند روز تا پایان سال باقی نماند، سفر ابدی شاعر دو کاج،  محمد جواد محبت هنرمندان صاحب‌قلم را به سوگ نشاند… روحشان شاد.

هانیه زند