به گزارش صبا اظهارات مارتین اسکورسیزی پیرامون «دنیای سینمایی مارول» در هالیوود جنجال به پا کرد و بسیاری از بازیگران و فیلمسازانی که در تولید فیلم‌های مارول همکاری کرده بودند به آن واکنش نشان دادند. با این حال اسکورسیزی اولین فیلمسازی نیست که با فیلم‌های ابرقهرمانی مشکل دارد. «فرانسیس فورد کاپولا» نیز به تازگی از اسکورسیزی حمایت کرده و فیلم‌های مارول را نفرت‌انگیز خوانده است. در ادامه فهرست ۸ کارگردانی که از فیلم‌های دی‌سی و مارول بیزارند و به انتقاد از آن‌ها پرداخته‌اند آمده است.

مل گیبسون

انتقاد از فیلم‌های ابرقهرمانی در مقابل اقدامات و اظهارات جنجالی دیگر گیبسون هیچ است. او در سال ۲۰۱۶ در حین برگزاری کنفرانس‌های مطبوعاتی «سه‌تیغ هکسا» (Hacksaw Ridge) در جشنواره‌ی فیلم ونیز به تندی از فیلم «بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت» (Batman V Superman: Dawn of Justice) انتقاد کرده و گفته بود: «آشغال است. من به این چیزها علاقه‌ای ندارم. می‌دانید تفاوت ابرقهرمانان واقعی با ابرقهرمانان کتاب‌های مصور در چیست؟ ابرقهرمانان واقعی اسپندکس نمی‌پوشند. بنابراین نمی‌دانم. اسپندکس باید بخش زیادی از هزینه‌ها را شامل شود.»

جالب اینکه گیبسون یکی از گزینه‌های اصلی کارگردانی «بتمن» به کارگردانی «تیم برتون» در سال ۱۹۸۹ بوده و نیز نقش «ثور» و «اودین» به او پیشنهاد شده است.

دیوید کراننبرگ

کارگردان «سابقه‌ی خشونت» (A History of Violence) و «مگس» (The Fly) در سال ۲۰۱۲ با «خسته‌کننده» توصیف کردن فیلم‌های «بتمن» به کارگردانی «کریستفر نولان» جنجال آفرید. این فیلمساز بعدها ادعا کرد که منظور او را به درستی برداشت نکرده‌اند و بی‌میلی او فیلم‌های ژانر ابرقهرمانی را در بر می‌گیرد و نه آثار نولان.

او در مصاحبه با ایندی‌وایر گفته بود: «کتاب‌های کامیک… برای نوجوانان نوشته شده و مخاطب اصلی آن‌ها را این گروه سنی تشکیل می‌دهند. به نظر من، در صورتی براساس این منابع فیلم بسازید دیسکورس فیلم محدود می‌‌شود و نمی‌توان به رفیع‌ترین سطوح هنر سینمایی رسید… عملاً می‌توانند فیلم‌های بسیار جذابی از آب درآیند زیرا افراد باهوشی بر روی آن‌ها کار می‌کنند و سرمایه‌ی زیادی به پای‌شان ریخته می‌شود. اما از لحاظ هنری، به شدت محدودیت ایجاد می‌کنند.»

کلینت ایستوود

کارگردان «نابخشوده» (Unforgiven) و بازیگر افسانه‌ای هالیوود ایده‌ی کارگردانی یک فیلم ابرقهرمانی را در سال ۲۰۱۷ در حین برگزاری نمایشگاه سینماکان رد کرد. او می‌گوید: «در دوران کودکی کتاب‌های کامیک را می‌خواندم، اما اکنون نه. فیلم‌های بزرگسالانه‌تر را ترجیح می‌دهم. منظورم از لحاظ درجه‌ی سنی PG-13 و R است.»

ایستوود در سال ۲۰۱۰ فاش کرد که می‌توانسته در فیلم «سوپرمن» در نقش «مرد پولادین» (Man of Steel) ظاهر شود. او به یاد می‌آورد: «گفتم سوپرمن؟ نه، نه، این نقش به من نمی‌خورد.»

ریدلی اسکات

«ریدلی اسکات» یکی از فیلمسازانی است که با فیلم‌های «بیگانه» (Alien) و «بلید رانر» (Blade Runner) در ژانر علمی-تخیلی شناخته می‌شود، اما تاکنون به سمت فیلم‌های ابرقهرمانی گرایش پیدا نکرده است. او در سال ۲۰۱۷ در مصاحبه با «دیجیتال اسپای» گفت: «من نمی‌توانم وضعیت غیر-حقیقی ابرقهرمانان باور پیدا کنم.» او اضافه کرده بود که سینما وضعیت چندان مساعدی ندارد، بنابراین دست کم فیلم‌های ابرقهرمانی تنها مشکل او با فیلم‌های امروزی نیست.

جودی فاستر

فاستر که سریال «آینه سیاه» (Black Mirror) و فیلم «سگ آبی» (The Beaver) را کارگردانی کرده، می‌گوید میانه‌ای با ابرقهرمانان ندارد. او در مصاحبه با ریدیو تایمز گفته است: «عرضه‌ی محتوای بی‌ارزش از طرف استودیوها برای راضی نگه‌داشتن توده‌ها و سهام‌داران مانند عمل فرکینگ است. سرمایه فوراً بازمی‌گردد اما زمین نابود می‌شود. من تمایلی ندارم یک فیلم ۲۰۰ میلیون دلاری در مورد ابرقهرمانان بسازم.»

جین کمپیون

کمپیون در مصاحبه با «ورایتی» می‌گوید برخلاف کارگردانانی مثل «کریستفر نولان»، هم‌وطنش «تایکا وایتیتی» و یا اخیراً «کلوئی ژائو» که «جاودانگان» (Eternals) را برای مارول ساخت، از این فیلم‌ها بیزار است: «از آن‌ها بیزارم. واقعاً از آن‌ها بیزارم.»

کارگردان نیوزلندی «قدرت سگ» (The Power of the Dog) اضافه می‌کند: «فکر می‌کنم می‌توانم بگویم که هرگز چنین فیلم‌هایی نخواهم ساخت. بسیار شلوغ و مسخره‌اند. گاهی کمی می‌خندید، اما نمی‌دانم جذابیت شنل، و مرد بزرگسالی با لباس‌های تنگ چیست. احساس می‌کنم باید از پانتومیم آمده باشد.»

لوکرسیا مارتل

مارتل در سال ۲۰۱۸ به روزنامه هندی و انگلیسی زبان «دیلی پایونیر» گفت: «استودیوها به همکاری با فیلمسازان زن علاقه‌مندند، اما هنوز می‌اندیشند که بهتر است کارگردانی سکانس‌های اکشن را باید به کارگردانان مرد بسپارند. اولین چیزی که پرسیدم این بود که آیا اجازه دارم در جلوه‌های ویژه تغییری ایجاد کرد یا نه زیرا فیلم‌ها پر از نورهای لیزی است. به نظرم من وحشتناک است. ساوندترک فیلم‌های مارول نیز افتضاح است. شاید در این موارد اختلاف نظر داشته باشیم اما دیدن آثار مارول به شدت طاقت‌فرساست. دیدن فیلم‌های آن‌ها گوش را آزار می‌دهد.»

تری گیلیام

گیلیام در مصاحبه با «ایندی‌وایر» از فیلم «مردی که دون کیشوت را کشت» (The Man Who Killed Don Quixote) سخن گفته و هم‌سو با «مارتین اسکورسیزی» و «فرانسیس فورد کاپولا» از سلطه‌ی مارول بر هالیوود را انتقاد کرده. اما مشخصاً از فیلم برنده‌ی اسکار «پلنگ سیاه» به کارگردانی «رایان کوگلر» نام می‌برد و می‌گوید: «از «پلنگ سیاه» متنفرم. مرا دیوانه می‌کند. جوانان سیاه‌پوست را به این باور می‌رساند که باید چیزهایی که در فیلم نمایش داده می‌شود را قبول کنند. مزخرف است. مزخرف به تمام معنا. به نظر من کسانی که فیلم را ساخته‌اند هرگز آفریقا را ندیده‌اند. آنان به سراغ مشتی آرایشگر و طراح رفته‌اند تا مشتی لباس با طرح آفریقایی و این جور چیزها برای‌شان تهیه کنند. از فیلم متنفر شدم، بیشتر به این علت که رسانه‌ها بر اهمیت این فیلم مزخرف تأکید می‌کردند.»

فرانسیس فورد کاپولا

«فرانسیس فورد کوپولا» در سال ۲۰۱۹ در جشنواره‌ی فیلم لومییر با «نفرت‌انگیز» خواندن فیلم‌های ابرقهرمانی مارول جنجال آفرید. او در مصاحبه‌ی دیگری در پاسخ به این پرسش که آیا با اظهارات انتقادآمیز «مارتین اسکورسیزی» از فیلم‌های مارول و غیر-سینمایی توصیف کردن آن‌ها موافق است یا نه، می‌گوید صحبت‌های او در مورد «نفرت‌انگیز» بودن را به درستی ترجمه نکرده‌اند. کارگردان «اینک آخرالزمان» تصریح می‌کند که واژه‌ی «نفرت‌انگیز» را مستقیماً برای فیلم‌های مارول به کار نبرده بلکه مقصودش این بوده که صنعت فیلمسازی در عصر حاضر به صورت کلی فیلم‌های تجاری را به هنری ترجیح می‌دهد.

کوپولا می‌گوید اظهاراتش در فرانسه به این شرح بوده است: «علت آن عدم ریسک در تولید فیلم است. مارتی اسکورسیزی می‌گوید فیلم‌های مارول سینما نیستند، حق با اوست زیرا انتظار داریم چیزی از سینما بیاموزیم، انتظار کمی روشنگری داریم، کمی آگاهی، کمی انگیزش. من نمی‌دانم چطور ممکن است کسی با بارها و بارها دیدن یک فیلم، که فیلم‌های مارول باشد، می‌تواند چیزی کسب کند. چیزی که در آن ریسک وجود ندارد. پیش‌تر هم گفته‌ام، ساختن فیلم بدون ریسک مانند تولید مثل بدون آمیزش جنسی است. خطرپذیری بخشی از آن است، و همین به جذابیتش می‌افزاید، به همین دیلی است که ما چیزهای زیادی از آن فرامی‌گیریم.»

کن لوچ

کارگردان بریتانیایی فیلم‌های ژانر ابرقهرمانی را عناوینی «کسل‌کننده» خواند که هیچ ربطی به هنر سینما ندارند. او در مصاحبه با اسکای گفت: «به نظر من کسل‌کننده‌اند. به عنوان یک کالا تولید می‌شوند… کالایی مانند همبرگر… کالایی که برای شرکت‌های بزرگ سودآور است – تولید این فیلم‌ها عملی مزورانه است. یک تجارت است و هیچ ارتباطی به هنر سینما ندارد.»

لوک بسون

بسون در سال ۲۰۱۷ به «سینه‌پاپ» گفت: «چیزی که مرا بیش از همه آزار می‌دهد این است که نشان می‌دهند آمریکا همیشه مافوق همگان است و آمریکایی‌ها چقدر فوق‌العاده‌اند. چه کشور دیگری در جهان جرأت این را دارد که فیلمی با عناوینی چون «کاپیتان برزیل» یا «کاپیتان فرانسه» بسازد؟ هیچ کشوری! ما همیشه با شرمندگی بسیار می‌گوییم: «نه، نه، فراموشش کن، نباید چنین فیلمی ساخت.» فقط آمریکایی‌ها می‌توانند کاپیتانی برای خود داشته باشند. فقط آن‌ها می توانند کاپیتانی آمریکایی داشته باشند و طوری آن را نشان دهند که خیلی عادی و نرمال به نظر برسد. من [در سینما] به مردم تبلیغات و پروپاگاندا نشان نمی‌دهم. به دنبال داستان‌سرایی هستم.»

گاسپار نوئه

این فیلمساز فرانسوی آرژانتینی تبار که شهرتش را مدیون فیلم‌هایی چون «عشق» (Love) و «برگشت‌ناپذیر» (Irréversible)، در مصاحبه با «ایندیپندنت» به فیلم‌های مارول تاخته است. نوئه می‌گوید: «مثل این پرسش است که آیا هیتلر آلمان نازی را خلق کرد یا آلمان نازی هیتلر را؟ به نظر شما فیلم‌های مارول مردم آمریکا را احمق می‌کند یا کل آمریکا به حدی احمق شده که چنین فیلم‌های احمقانه‌ای را نماینده عقایدش می‌داند؟»

بونگ جون هو

کارگردان «انگل» (Parasite) در مصاحبه با پادکست «ورایتی» می‌گوید: «فکر نمی‌کنم مارول بخواهد با کارگردانی مثل من همکاری کند. به این زودی پیشنهاداتی که از سوی آنان ارائه می‌شود را قبول نخواهم کرد. از بین فیلم‌های آن‌ها، آثار «جیمز گان» و «لوگان» ساخته «جیمز منگولد» را می‌پسندم و فکر می‌کنم کارگردانان بسیار خوبی وجود دارند که می‌توانند از عهده‌ی پروژه‌هایی مثل این فیلم‌ها برآیند. صنعت فیلم‌سازی پیچیده به نظر می‌رسد، اما من فکر می‌کنم برای کارگردانان ساده است. بهتر است کاری را انجام دهی که در آن مهارت داری. بنابراین فکر نمی‌کنم من و مارول برای یکدیگر مناسب باشیم. درک من از شرایط این‌گونه است.»

دنی ویلنوو

کارگردان فرانسوی-کانادایی «تل‌ماسه» (Dune 2021) به نشریه فرانسوی «پرمیر» می‌گوید: «مشکل امروز… البته، اگر در مورد مارول حرف می‌زنیم، مسئله این است که همه این فیلم‌ها از یک قالب درست شده‌اند. بعضی فیلمسازان می‌توانند رنگ و لعاب اندکی به آن اضافه کنند، اما همگی در یک کارخانه تولید می‌شوند. چیزی از فیلم‌ها حذف نمی‌کند اما همگی قالب‌بندی‌شده‌اند.» ویلنوو در مصاحبه با نشریه اسپانیایی «ال موندو» نقد تندتری از فیلم‌های مارول می‌کند و می‌گوید: «شاید مشکل این است که ما در مقابل فیلم‌های بیش از حد زیادی از مارول قرار گرفته‌ایم که چیزی نیستند جز کپی و پیستی از دیگر فیلم‌ها. شاید این نوع فیلم‌ها ما را قدری به زامبی تبدیل کرده‌اند… اما امروز فیلم‌های بزرگ و پرخرج ارزشمند زیادی وجود دارد. فکر نمی‌کنم بتوانم بدبین باشم.»

مارتین مک‌دونا

کارگردان «بنشی‌های اینیشرین» در جشنواره ونیز سال ۲۰۲۲ به این پرسش پاسخ داد که آیا فیلم‌ها باید مسئول مشکلات اجتماعی و سیاسی باشند یا نه: «سینما مسئولیت دارد در مورد همه‌چیز بحث کند. شاید بهتر باشد فیلم‌های مارول کمتری در سینماها اکران شوند.»

الخاندرو گنزالس اینیاریتو

اینیاریتو در سال ۲۰۱۴ به «گاردین» گفت که فیلم‌های ابرقهرمانی را «نسل‌کشی فرهنگی» می‌داند و واژه «ابرقهرمان» او را آزرده می‌کند: «معنایش چه کوفتی است؟ ابرقهرمان مفهومی غلط و گمراه‌کننده است. از طرف دیگر، روش اعمال خشونت بر روی آن‌ها، کاملاً جناح راستی است. اگر ذهنیت اغلب این فیلم‌ها را مشاهده کنید، می‌بینید که در مورد افراد ثروتمندند، افرادی که قدرت دارند، کار خوب را انجام می‌دهند و افراد بد را می‌کشند. از نظر فلسفی دوستشان ندارم.» او اضافه می‌کند: «به آن شخصیت‌ها واکنش نشان نمی‌دهم. مثل سم بوده‌اند چون مخاطب بیش از حد در معرض پی‌رنگ و انفجار و مزخرفاتی است که هیچ ربطی به تجربه انسانی ندارند.»

ویلیام فردکین

کارگردان «جن‌گیر» در سال ۲۰۱۵ به جشنواره الیزه گفت: «فیلم‌ها پیش از این در جاذبه ریشه داشتند. در مورد آدم‌های واقعی بودند که کارهای واقعی می‌کردند. امروز، سینمای آمریکا فقط در مورد بتمن، سوپرمن، مرد آهنی، انتقام‌جویان و هانگر گیمز است: چیزهایی که من هیچ علاقه‌ای به دیدنشان ندارم.»

جیمز گری

کارگردان «شهر گمشده زد» (Lost City of Z) و «دو عاشق» (Two Lovers) در مصاحبه با «نیویورکر» می‌گوید: «جامعه در حال حاضر میزانی از مزخرف را می‌پذیرد. چند روز پیش دکتر پانکراس من را معاینه می‌کرد و گفت: ««انتقام‌جویان ۲» (Avengers 2) را دیده‌ای؟» گفتم: «نه.» گفت: «چرا؟» گفتم: «نه ساله نیستم!»

دیوید فینچر

فینچر در سال ۲۰۱۱ وقتی فیلم «دختری با خالکوبی اژدها» (Girl with the Dragon Tattoo) را در آستانه اکران داشت، به «گیزمودو» گفت: «درک من از آنچه «مرد-عنکبوتی» می‌تواند باشد با آنچه سم [ریمی] ساخته بسیار متفاوت است. فکر می‌کنم آن فیلم را کارگردانی کرد چون می‌خواست ابرقهرمان کامیک مارول را به تصویر بکشد. من هیچ‌وقت به پیشینه آن داستان علاقه‌ای نداشته‌ام. نمی‌توانستم قبول کنم که یک عنکبوت آبی یا قرمز کسی را نیش زده باشد. یک ایراد بود… مسئله‌ای نبود که برای من مضحک نباشد. می‌خواستم با «گوئن استیسی» شروع کنم… و می‌خواستم او را به قتل برسانم.» او در مصاحبه با «کانال پلوس» فرانسه اضافه می‌کند:‌ ««مرد-عنکبوتی» جالب بود. به داستان «گوئن استیسی» علاقه‌مند بودم. تقریباً همین بود و بس. از سیر آن تراژدی خوشم آمد. یکی از آن ۱۸ نادانی بودم که در مورد کارگردانی «مرد-عنکبوتی» مذاکره کردند.» او در پاسخ به این پرسش که آیا تمایل دارد فیلم ابرقهرمانی دیگری بسازد یا نه می‌گوید: «به نظر من میدانی نیست که فضای زیادی برای کشف در آن وجود داشته باشد.»