به گزارش خبرنگار سینما صبا، فیلم کوتاه «فوران» می‌تواند یک نمونه دگرگون شده از پیرنگ افراط فلاکت‌بار باشد. این فیلم که در حال حاضر مراحل پسا‌تولید خود را پشت سر می‌گذارد، از لحاظ صورت‌بندی روایت دارای نکته‌هایی قابل توجه است که در گفت‌وگو با محمد ذوالفقاری به آن‌ها توجه شده است…

***در حال حاضر یک روایت تک‌خطی از فیلم شما موجود است. همان خلاصه مدخلی شد تا به پیرنگ افراط فلاکت‌بار و مختصات نمایشنامه «اتللو» نزدیک شوم. چقدر می‌توانیم چنین برداشتی از فیلم کوتاه «فوران» داشته باشیم؟ 

-قصه فیلم پیرامون دختری است که از فرط بی‌احساسی و پوچی دست به یک نوع فوران می‌زند. برای نوشتن این روایت سعی داشتم که کمی از قواعد کلاسیک عبور کنم.‌ البته که فرم پیش‌روی داستان کلاسیک است. اما در کل شخصیت اصلی این فیلم با آن نمونه‌‌ای ‌‌که مثال زدید کمی متفاوت است.

***در پیرنگ افراط فلاکت‌بار کاراکتر اصلی پس از فوران و کاتارسیس به علم می‌رسد اما‌ در روایت «فوران» شخصیت اصلی پس از رسیدن به یک آگا‌هی دست به برون‌ریزی خود می‌زند.

-دقیقا بهتر است بیش از این در قصه پیش نر‌ویم تا ماجرا به اصطلاح اسپویل نشود اما تا این اندازه بگویم که گمان شما درست است. شخصیت اصلی پس از تمام لطمات وارده به درکی می‌رسد که او را به کنش و فوران وا می‌دارد. پس از پوچی، سرد و سنگ شدن عواطف‌اش در صدد دلایل برمی‌آید.

***همانطور که گفتید بهتر است از روایت فیلم کمی فاصله بگیریم تا مخاطب محافظه‌کار و کسانی که به روایت اهمیت می‌دهند قصه به قول معروف برایشان اسپویل نشود. اگر بخواهیم به منطق بصری فیلم کوتاه «فوران» رجوع کنیم، با چه رویکردی مواجه خواهیم شد؟

-خیلی ساده کلیت فرم بصری فیلم را بخواهم بگویم، با نگاهی اروپایی به فیلم نزدیک شده‌ایم. این فیلم در ژانری هیجانی و جنایی دنبال می‌شود و قابلیت آن را دارد که به راحتی ایرانیزه شود. دوربین به شکلی ثابت، میزانسنی نسبتا ایستا را برای مخاطب رقم می‌زند. همین امر باعث شده است تا فیلم مدت زمانی تقریباً ۲۵ دقیقه‌ای داشته باشد. در نتیجه باید بگویم علاقه‌ای نداشتم تا فیلم با سبک و سیاق درام‌های اجتماعی سینمای ایران ساخته شود. به بیانی دیگر از طرفی باید بگویم که سعی داشته‌ام فیلم منافات چندانی با جریان رئالیسم اجتماعی سینمای ایران نداشته باشد.

***فیلم از اساس چه نسبتی با کنجکاو کردن مخاطب یا معلق کردن احساسات او دارد؟ 

-بیشتر «چرا»یی ماجرا مهم است. اینکه چرا یک اتفاق افتاده.‌ در نتیجه باید بگویم نسبت مخاطب با امر کنجکاوی بسیار بیشتر خواهد بود تا تعلیق.‌

***اگر این پرسش‌ها در مقیاس وسیع‌تر در نظر بگیریم. نسبت مدیوم فیلم کوتاه و دو امر کنجکاوی و تعلیق چیست؟ اساسا چه چیز فیلم کوتاه را به اصالت خود نزدیک می‌کند؟ 

-برای این پرسش می‌توانیم پاسخی‌ وسیع‌ نیز در نظر داشته باشیم. در مدیوم فیلم کوتاه پیرنگ (اتفاق) مهم است نه شخصیت. من در مواجهه با یک اثر از خود نمی‌پرسم چرا آن کاراکتر فلان کار را کرد؟ می‌پرسم چرا فلان اتفاق به وقوع پیوست؟ اساسا شخصیت‌پردازی در فیلم کوتاه ما‌هیت چندانی ندارد. چرا باید در ده دقیقه شخصیتی ساخته شود تا در پایان علت یک اتفاق را از طریق آن شخصیت بفهمیم؟ این معادله در فیلم بلند جواب می‌دهد. فیلم کوتاه با یک اتفاق با یک شوک شروع می‌شود. در ادامه نیز تسلسل اتفاقات و حوادث به یکدیگر پیوند می‌خورند. «چرا»‌یی اتفاقات در کنار هم قرار می‌گیرند و مخاطب را با اثر همراه می‌کنند. چرا این اتفاق چرا، چرا، چرا….بدین شکل مخاطب نسبتی درست و اصیل با فیلم کوتاه برقرار می‌شود.

***از سازوکارهای اکران فیلم کوتاه «فوران» و حضور در جشنواره‌های داخلی و بین‌المللی بگویید.

-پس از اتمام مراحل تولید قصد آن را داشتیم که «فوران» را برای ایسفا و جشنواره فیلم کوتاه تهران بفرستیم. در حال حاضر برای ارسال اثر به فیلم کوتاه تهران و سایر جشنواره‌های معتبر داخلی مصمم هستیم. در ادامه برای ارسال این اثر به جشنواره‌های بین‌المللی اقدام خواهیم کرد.

*محراب توکلی