به نظر میرسد سینمای ایران دوران تازهای را آغاز کرده است. در سالهای اخیر برخی از سینماگران در طول یک سال، دو یا سه فیلم را مقابل دوربین بردهاند که گاهی اوقات به صورت همزمان شاهد دو اثر از آنها در سبد اکران بودهایم! روندی که در سینمای پس از انقلاب بی سابقه است. البته نمونههایی از این دست در سینمای پیش از انقلاب وجود داشته است. به عنوان مثال فیلمسازی چون زندهیاد رضا صفایی، از فیلمسازان پرکار آن دوران، در طول یک سال حتی شش فیلم هم ساخته است! و عجیب تر آنکه با تقسیم روزهای هفته، هم زمان در کارگردانی سه فیلم مشارکت داشته است! بعید نیست در دوران سیطره فیلمهای کمدی در سینمای امروز ایران و با نفوذی که تهیه کنندگان بخش خصوصی در ساخت و اکران آثار پیدا کردهاند، باز هم شاهد چنین اتفاقی باشیم. مسئلهای که البته در آن، از منظر هنری و زیباییشناسی و همچنین تربیت سلیقه و نگاه مخاطبان سینما، فضیلتی را نمیتوان یافت.
برای بررسی علت این موضوع شاید نگاهی به تاریخ سینمای ایران پس از انقلاب، بتواند تا حدی راهگشا باشد. در سالهای ابتدایی دهه شصت و با تغییراتی که در سطح حاکمیتی اتفاق افتاد، نهادهای متولی سینما به فکر هدایت و ریل گذاری سینما افتادند. در آن مقطع، در کنار ساخت آثار معنا گرا و دارای مخاطب خاص، ساخت فیلمهایی در ژانر ملودرام برای مخاطبان عام سینما مورد توجه قرار گرفت. در سالهای میانی دهه شصت، ساخت آثار اکشن با محوریت چند بازیگر مطرح آن زمان، نبض جریان اصلی سینمای ایران را به دست گرفت و پس از آن، ساخت آثار کمدی مورد توجه جدی سینماگران قرار گرفت. در دوران اصلاحات نیز، فراهم آمدن نسبی فضای گفت و گو نقد، سبب ساخته شدن آثار اجتماعی شد و فیلمسازان متعددی کوشیدند بدون آنکه گرفتار تقلیدهای سر سری از یکدیگر شوند، مطابق با سلیقه و نگاه خود آثاری متنوعی را پدید آوردند.
با گذشت از آن دوران، نوبت به فیلمهای کمدی رسید تا در فضای اکران جولان دهند. اتفاقی که تا دوران فعلی نیز همچنان ادامه پیدا کرده است. اما از میان دهه نود، سینما اسیر عقب گرد و تکرار شد. در نبود تنوع ژانری، فیلمهای اجتماعی و کمدی مورد اقبال وسیع فیلمسازان قرار گرفتند. عموما مخاطبان سینمای ایران نقشی در شکل گیری این جریان نداشتهاند و فیلمهای اجتماعی مطابق با موفقیتهای جشنوارهای برخی سینماگران در میان سایر فیلم سازان باب شد و فیلمهای کمدی نیز بنابر ظهور چند تهیه کننده قدرتمند بخش خصوصی، مورد توجه قرار گرفته است. سینما هنری برای عامه مردم است و نیاز دارد تا سلیقههای متفاوتی را در ژانرهای گوناگون پوشش دهد. اینکه امروز توجه به فیلمهای کمدی، معادل با نجات گیشه دانسته میشود، ایرادی ندارد. اما شاید بهتر این باشد که فیلمسازان و تهیه کنندگان سینمای ایران به سایر گونههای سینمایی نیز اقبال نشان دهند، تا در یک فضای برابر برای نمایش آثار، مقوله تنوع نیز در میان فیلمها لحاظ شود تا مخاطبان از حق انتخاب گستردهتری برخوردار شوند. تجربه نشان داده توجه به گونههای متفاوت در سینما میتواند با استقال سینما رو ها رو به رو شود. به عنوان مثال، هر زمان فیلمی در ژانر فانتزی کودکانه و انیمیشن به اکران رسیده، فروش قابل توجهی داشته است.
وجود رویکرد فعلی در سینماگران پرکار و ساخت پی در پی آثار امتحان پس دادهای که فضای مربوط به اکران را قبضه کرده است، برای رونقبخشی به سالنها لازم است اما برای سینمای ایران کافی نیست، چرا که این بیاعتنایی به بخش دیگری از هنرمندان و مخاطبان سینماست و از سویی دیگر، در میانمدت باعث درجا زدن سینمای ایران و سپس عقب افتادن آن از مخاطبان خواهد شد و راه چاره، اعمال تنوع در ساخت آثار پیش روی سینمای ایران و مدیریت این فضا توسط خود سینماگران [تهیهکنندگان، کارگردانها، پخشکنندهها و سینماداران] است، بدون این که همه (بر اساس عادت) منتظر تصمیم بالادستیها باشند.
هنوز دیدگاهی منتشر نشده است