به گزارش صبا، مهین جواهریان گرافیست، انیماتور، تهیه‌کننده و کارگردان انیمیشن‌های نام‌آشنایی مثل «دویدم و دویدم»، «ارشمیدس»، «بارون میاد جر جر» و… اعتقاد دارد که بهتر است موضوع میراث فرهنگی را با روش‌های نوین عرضه کنیم، به گونه‌ای که جوانان مشتاق به شناخت میراث فرهنگی شوند. در ادامه پیرامون دومین جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی با او گفتگویی کردیم که می‌خوانید:

***نقش پویانمایی را در معرفی میراث ملموس و ناملموس به نسل نو چگونه تفسیر می‌کنید؟

بخش اعظمی از وظیفه رسانه‌های جمعی فرهنگسازی است، یعنی اینکه تمام آداب زندگی از جمله حفظ قوانین، محیط زیست، اهمیت دادن به میراث فرهنگی و ایجاد مسئولیت پذیری در کودکان و نوجوانان به آن‌ها اطلاع‌رسانی شود تا بتوانند اثرگذار باشند چرا که زندگی امروز همه انسان‌ها با رسانه‌ها پیوند خورده است و دیگر مثل قدیم نیست که آدم‌ها بنشینند و با پدربزرگشان حرف بزنند و داستان‌هایی از او بشنوند و لذت ببرند.

امروز گوشی‌های موبایل بخش اعظمی از زندگی هر فردی است و دقیقا به همین خاطر است که باید از همین وسیله در جهت تقویت هویت ملی استفاده کنیم. چرا که اگر در هر کشوری هویت ملی کودکان و نوجوانان تقویت شود اعتمادبه نفس آن‌ها بالا می‌رود و زمانی که جوانان هر کشوری به خود ببالند و ارزش‌های فرهنگی و ملی جامعه خود را بشناسند، مسئولانه‌تر به مسائل جامعه خود نگاه می‌کنند و در حفظ هویت خود تلاش می‌کنند.

شخصا در حرفه خودم تمام تلاشم را کرده‌ام تا ذهن کودکان سرزمینم_که سرمایه‌های ملی کشور هستند_را در این زمینه آماده کنم. اگر کودکان را در هر زمینه‌ای از جمله همین میراث فرهنگی ملموس و ناملموس درست آموزش دهیم، مخصوصا در کشوری مثل ما که میراث آن قابل ملاحظه است و فرهنگ بسیار غنی دارد، با نتایج خوبی رو به رو خواهیم شد.

***به نظر شما شیوه انعکاس مفاهیم میراث فرهنگی در پویانمایی باید به چه شکل باشد و چقدر این جریان می‌تواند اثرگذار باشد؟

اولین چیزی که می‌تواند برای پویانمایی و انیمیشن به کار گرفته شود موضوع و سناریو است. ما با توجه به ادبیات غنی که داریم می‌توانیم موضوعات فراوانی برای ساخت انیمیشن‌های ارزنده و حتی زنده داشته باشیم چرا که ما شاعر، ادیب و نویسندگانی داشتیم که به خوبی ارزش‌های فرهنگی ما را در قالب داستان بلند و کوتاه و یا اشعار بسیار شیرین بیان کردند. پس می‌توانیم فیلمنامه‌های بسیار پخته و تاثیرگذاری را از این ادبیات استخراج کنیم. حتی آنقدر زیاد که می‌توانیم آن را به جهان صادر کنیم.

پس از انتخاب سناریویی خوب باید به گرافیک آثار توجه کنیم تا هویت پیدا کنند که خوشبختانه این سال‌ها گرافیک در پویانمایی هویت خود را پیدا کرده است و از این بابت خیلی خوشحال هستم که گرافیک ما شبیه غرب نیست و هر روز بیشتر خود را پیدا می‌کند. همچنین انتخاب اینکه فریم‌ها چگونه باشند و خیلی غربی نباشند، دارای اهمیت است. یکی از تجربیات مثبت این است که هر  کشوری شبیه خودش باشد.

چقدر خوب است که بتوانیم شبیه خودمان باشیم و آن وقت در جهان شناخته شویم و در نتیجه ارزش پیدا می‌کنیم. برای مثال کشور ژاپن در هر هنر و صنعتی موفق است چون شبیه خودش است، از هیچ جا تقلید نمی‌کند و برای همین همیشه قابل احترام است.

***دیگر چه المان‌هایی می‌توانند به غنای بیشتر این محتوا‌ها کمک کنند؟

موسیقی از اولویت‌های یک پویانمایی است که به غنای آن اثر کمک می‌کند و می‌توان گفت اگر تصویر نیمی از انیمیشن را تشکیل می‌دهد، موسیقی نیم دیگر را کامل می‌کند، موسیقی روح اثر است. من در کارهایم روی موسیقی حساسیت دارم.

شاید باور نکنید اما برای یک فیلم ۵ بارموسیقی عوض کردم و برای فیلم دیگرم ۱۹ بار موسیقی را تغییر دادم با آنکه اتودهای خوبی زده شد و با آهنگسازهای قدر و مسلطی کار کردم اما موسیقی کودک متفاوت است که باید به آن می‌رسیدم و این بود که کار من را سخت‌تر می‌کرد.

یافتن موسیقی کودکان که کودک با آن ارتباط برقرار کند و موسیقی سالمی باشد که در عین حال کودک با آن انس بگیرد و هویت ملی هم داشته باشد سخت است. برای رسیدن به این سه عنصر تلاش زیادی کردم.

متاسفانه سینمای کودک و موسیقی کودک در سال‌های گذشته به فراموشی سپرده شده است. در چهار دهه پیش، روی این دو هنر کار شده بود و در زمانی که این موسیقی و سینما قدم‌های اول را طی می‌کرد تا به رشد و تکامل برسد، در این سه دهه اخیر رشته‌ها پاره شد و ما الان نه موسیقی خوب برای کودک داریم و نه سینمای خوب! متأسفانه کودکان ما از این دو مقوله فرهنگی محروم مانده‌اند.

***چه برآوردی از نقش جشنواره ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی در دوره دوم برگزاری آن دارید و فکر می‌کنید این رویداد چقدر می‌تواند به کمک میراث ملموس و ناملموس بیاید؟

این موضوع مهم چون به گذشته مربوط می‌شود و چون کودکان و جوانان امروزی با تکنولوژی حرکت می‌کنند، ممکن است برای توجه به موضوعات میراث فرهنگی کم حوصله باشند و چون دنیای امروز رو به جلوست و معمولا جوانان علاقه‌ای به گذشته نشان نمی‌دهند و نمی‌دانند این گذشته چقدر پر اهمیت است. بهتر است موضوع میراث فرهنگی را با روش‌های نوین، عرضه و به خورد جوانان دهیم. به گونه‌ای که آن‌ها را مشتاق به شناخت میراث فرهنگی کنیم.

پس روشی که می‌خواهیم استفاده کنیم نباید قدیمی باشد و باید از روشی پرنشاط و شاداب به این مهم دسترسی پیدا کرد که آن هم نیاز به تحقیق و پژوهشی دارد که باید توسط متخصصان و پژوهشگران جوان و البته مجرب صورت گیرد تا به روش‌های دلپذیر و موثری برسیم. روش را درجا نمی‌توان پیدا کرد اما باید به مرور به نتایج دسترسی پیدا کرد.

دومین دوره‌ جشنواره‌ ملی چندرسانه‌ای میراث فرهنگی به همت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از ۸ تا ۱۰ آذر ١۴٠٢ به دبیری علیرضا تابش برگزار می‌شود.