از میان تمام آثار نمایشی سیما در سالهای اخیر، مجموعه «پایتخت» موقعیتی ویژه و کم نظیر دارد. در این سالها کمتر مجموعه نمایشی توانسته شخصیتهایی تا این میزان جذاب و باورپذیر خلق کند که موجب همذات پنداری عامه مردم با آنها شود. حتی پرسوناژهای فرعی این مجموعه که نقش چندانی در پیشبرد روایت ندارد، با ریزه کاریهای دقیق و منحصر به فرد شکل گرفتهاند و در هدایت و بازیگردانی آنها تلاش بسیار زیادی صورت گرفته است.
مجموعه «پایتخت» در پردازش و ارائه قصه متکی بر فرهنگ عامه جاری در زیر پوست جامعه بوده و خلوص، صمیمیت و سادگی قصهها و کاراکترهای آن عامل دیگری دیگری در توجه و اقبال وسیع مخاطبان نسبت این مجموعه تماشایی است. همه این عوامل در کنار هم سبب میشوند تا پایتخت از جمله سرمایههای مهم تلویزیون به شمار بیاید.
بسیاری از عوامل این مجموعه مراحل رشد و سکوی پرتاب خود را به نوعی مدیون تلویزیون هستند. برای مثال سیروس مقدم کارگردان «پایتخت»، تاکنون مجموعههای فراوانی را برای تلویزیون مقابل دوربین برده است و به سبب فعالیتهای مستمر در این مدیوم، چند سال قبل، رسانهای از او به عنوان «آقای سریال» نام برده بود. بدیهی است قرار گرفتن یک اثر نمایشی در چنین جایگاهی به سادگی حاصل نمیشود و برای دستیابی به این نتیجه، لازم است تا انرژی و سرمایههای فراوانی صرف شوند. به همین دلایل است که نباید از کنار «پایتخت» به سادگی عبور کرد و باید قدر چنین جایگاهی از سوی مدیران تلویزیون و رسانهها دانسته شود.
هفته گذشته و پس از اظهار نظر پیمان جبلی رئیس رسانه ملی پیرامون احتمال ساخت شدن فصل تازه «پایتخت» و اطلاع رسانی او درباره مذاکره سیما فیلم و تهیه کننده این مجموعه، اظهار نظرهای فراوانی در این خصوص مطرح شد و حتی برخی رسانهها با رویکردی سیاسی_حزبی و به راه انداختن کارزارهایی تلاش کردند تا مانع ساخته شدن فصل جدید این سریال موفق شوند!
واضح است که این روزها و به دلایل پرشمار، توجه بسیاری از مردم از تلویزیون منحرف شده و آمارهای ارائه شده از میزان مخاطبان مجموعههای نمایشی سیما که توسط مرکز تحقیقات صدا و سینما ارائه میشود نیز، بر این امر صحه گذاشته است. در این شرایط مجموعههایی چون «پایتخت» به دلیل پیشینه موفق خود میتوانند دوباره نگاهها را به سمت تلویزیون جلب کنند. اتفاقی که این روزها با پخش سریال فاخر و الف ویژه «سرزمین مادری» به کارگردانی کمال تبریزی رخ داده است و این نکته نشان میدهد در صورت تولید مجموعههای نمایشی جذاب، این رسانه همچنان میتواند انتخاب اول بسیاری از مردم باشد.
در شرایط فعلی و در عوض سنگ اندازی پیش پای تلویزیون جهت جلوگیری از ساخته شدن فصل جدید این مجموعه، باید رویکرد عاقلانهتری در پیش گرفت و با تشویق مدیران تلویزیون در حمایت از «پایتخت»، آنها را دعوت کرد تا با ایجاد فضایی بازتر، به عوامل این سریال اجازه داده شود تا بخشی از مطالبات و خواستههای برحق مردم که بسیاری از مسئولین کشور نیز بر آنها واقف هستند را بتوانند در متن سریال مطرح کنند. تلویزیون در ظاهر رسانهای یکسویه است و برخی تصور میکنند که مخاطبان تنها باید از خوراکهای فرهنگی ارائه شده توسط این رسانه تغذیه کنند. در صورتی که فعالیت این مجموعه عریض و طویل تنها زمانی ثمربخش است که محتوای ارائه شده طبق مطالعه جامعه و مبتنی بر خواست و نیاز مخاطبان تدوین و ارائه شود. مجموعه پایتخت در این زمینه نیز از پتانسیل فراوانی برخوردار بوده و میتواند حرفهای بسیاری داشته باشد.
به علاوه، نیاز این روزهای جامعه به سرگرمی و ایجاط شرایطی برای افزایش نشاط عمومی بر کسی پوشیده نیست. در این زمینه نیز ساخته شدن فصل تازه این مجموعه و پخش آن در ابتدای سال میتواند نقش مهمی در تحول احوال جامعه به بهترین نحو ایفا کند.
البته همه این دستاوردها زمانی به عمل درمیآید که این مجموعه برمبنای فیلمنامهای پرکشش ساخته شود. نکتهای که در آخرین فصل، تا حدودی مورد غفلت واقع شده بود و بهانه برخی مخالفان برای جلوگیری از ساخت سری تازه، همین مسئله است.
بدون شک تولید و پخش مجموعه «پایتخت» میتواند مزایا و ارزشهای مادی و معنوی فراوانی برای رسانه ملی به همراه داشته باشد و برخی کارشناسان و عوامل سینما و تلویزیون نیز در روزهای اخیر در یادداشتها و گفت و گوهای خود به این موضوع اشاره کردهاند. مهم این است که سازمان صدا و سینما بتواند مستقل از فضاسازیهای موجود تصمیم گرفته و قدر یکی از مهمترین سرمایههای نمایشی یک دهه اخیر خود را بداند.
یک نظر