به گزارش خبرنگار فرهنگ و میراث فرهنگی صبا، اولین جشنواره پروین اعتصامی قراراست تا پیش ازبه پایان رسیدن سال جاری از سوی ایکوم (انجمن بین‌المللی موزه‌ها درایران) برگزار شود. دراین جشنواره علاوه بر بخش ادبی، شاخه‌های دیگری چون نقاشی، حجم، طراحی و…نیز گنجانده شده و شرکت‌کنندگان می‌توانند در بخش‌های موردنظر به ارائه اثر بپردازند. این اولین دوره از جشنواره پروین اعتصامی است که به وسیله ایکوم برگزار می‌شود. به همین بهانه با سیداحمد محیط طباطبایی رییس کمیته‌های ملی موزه‌های ایران درباره جزییات بیشتر این جشنواره به گفت‌وگو نشسته‌ایم.

٭٭٭ وقتی فراخوان جشنواره پروین اعتصامی را در صفحه شخصی‌تان قرار دادید، دیدم که بعضی از کاربران درکامنت‌هایی که زیر پست شما گذاشتند به این مسئله اشاره کرده بودند که ای کاش این جشنواره فقط مختص طیف کودک‌ونوجوان نبود و بزرگسالان هم می‌توانستند دراین رویداد شرکت کنند. چطور شد که این رده سنی را برای جشنواره انتخاب کردید؟

چون هدف از برگزاری این جشنواره این است که نسل جوان امروز پروین اعتصامی را بشناسد، نسلی که شاید دیگر در کتاب‌های درسی‌اش  اشعار پروین را نمی‌خواند یا کمتر می‌خواند و چون شناختی ازاین شاعر ندارد درنتیجه او را نمی‌شناسد و با اشعارش هم ارتباط برقرار نمی‌کند. به‌همین خاطر، گروه سنی نوجوان از سن ۱۳ تا ۱۷ و جوانان از ۲۰ تا ۳۵ مخاطبان اصلی این جشنواره هستند.

٭٭٭ظاهرا درکنار بخش ادبی، علاقه‌مندان می‌توانند در شاخه‌های هنرهای تجسمی هم که در جشنواره گنجانده شده شرکت کنند.

بله! بخش اصلی جشنواره نگارش و ادبیات است و نقاشی، طراحی و حجم هم از دیگر رشته‌هایی است که دراین جشنواره قرار داده شده است. درواقع هرکدام از شرکت‌کنندگان به‌فراخور تسلط بر رشته‌هایی که اشاره کردم می‌توانند با تاثیر از زندگی، اندیشه و اشعار پروین به ارائه اثر بپردازند. دبیرخانه جشنواره هم در سرای پروین دایر است و آثار به این دبیرخانه ارجاع می‌شود و پس از گذراندن مراحل نهایی، کارها در موزه‌ها درمعرض دید گذاشته خواهند شد.

٭٭٭درسال‌های اخیر براساس آمارهای ارائه شده، گرایش نوجوانان به شبکه‌های اجتماعی و درعین‌حال کاهش سطح مطالعه در نسل جوان باعث شده تا مفاخر فرهنگی کمتر مورد شناخت قراربگیرد، دراین زمینه ایکوم چه راه‌کارهایی برای آشنایی بیشتر جوانان و نوجوانان با چهره‌های برجسته فرهنگ و ادب درنظر دارد؟

به‌هرحال آنچه اشاره می‌کنید و ما فرض را بر درست بودن آن می‌گذاریم نشان می‌دهد که وظیفه ایکوم است تا با تکیه بر ادبیات و شیوه مخصوص نسل امروز به چنین موضوعاتی بپردازد. درواقع دلیل برگزاری جشنواره‌ای مثل جشنواره پروین هم درهمین نکته است. اخیرا سریال شبکه مخفی زنان از شبکه خانگی پخش شد و بخشی ازاین سریال که به زندگی پروین اختصاص داشت خیلی موردتوجه قرار گرفت و به قول معروف در شبکه‌های اجتماعی وایرال شد. این نشان می‌دهد که اگر کاری با شیوه و بیان امروزی ارائه شود همه؛ حتی نسل جوان آن را می‌پسندند.  ضمن این‌ که شعر پروین به دلیل ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند پایه رفتارهای فرهنگی جامعه امروز ما باشد. شعر او برپایه گفت‌وگو بنا شده و اگر به دیوان اشعار پروین نگاه کنید می‌بینید که اشعارش عمدتا حالت مناظره دارند. آنچه که جامعه ما به‌خصوص نسل جوان، امروز از آن دور شده گفت‌وگو است و بیشتر به گفت‌و شنید محدود شده است. پس، می‌توان به‌تدریج و به شیوه و بیان غیرمستقیم قدم‌های تاثیرگذاری مانند برگزاری چنین جشنواره‌ای برداشت. شک نداشته باشید که این رویداد می‌تواند تاثیراتی که باید را برنسل جوان بگذارد و نقش زیادی در معرفی پروین به جوانان ونوجوانان ایفا کند.

٭٭٭از نظر شما که یکی از دست‌اندرکاران اصلی برگزاری جشنواره پروین هستید مهم‌ترین مولفه‌ای که باعث شده تا نام او همچنان بعداز سال‌ها در ادبیات معاصر ایران بدرخشد چیست؟

او شاعری است که گرچه به‌لحاظ زمانی متعلق به صدسال پیش است اما نوع زندگی او در همان بازه زمانی که شرایط جامعه برای حضور زنان مهیا نبوده نشانگر آوانگارد بودن اوست. به‌عنوان مثال، پروین از اولین زنانی بوده که وقتی کارکردن زنان درخارج از محیط خانه باب نبوده، در کتابخانه دانشسرای عالی به کار می‌پردازد. نکته دیگر این‌که، او همواره با زنان مفاخر دیگر ازجمله سیمین دانشور، سیمین بهبهانی و فاطمه سیاح درارتباط بوده و با هرکدام ازآنها نامه‌نگاری می‌کرده است. حتی سیمین بهبهانی به این مسئله اشاره می‌کند که اولین بار پروین او را تشویق کرده تا به سرودن شعر بپردازد. از همین جا می‌شود فهمید که پروین اعتصامی انسانی  است که دنیا را فقط در حوزه خودش تعریف نمی‌کند، بلکه خود را بخشی از دنیایی می‌داند که همه باید درآن حضور داشته باشند. همین که او به تشویق و ترغیب شاعر دیگری در حوزه غزل‌سرایی می‌پردازد نشان‌دهنده اندیشه و افکار نوی او دارد. ازاین رو، پروین همواره الگویی برای زنان همدوره خود و پس از خودش است.

٭٭٭ پیش از این جشنواره‌هایی مانند جشنواره فیلم پروین اعتصامی داشته‌ایم اما این اولین جشنواره پروین است که به این شکل برگزار می‌شود…

بله و درواقع این اولین جشنواره‌ای است که ایکوم با موضوع پروین برگزار می‌کند. درسال‌های گذشته جشنواره‌های مختلفی در حوزه‌های سینما، ادبیات و… با نگاهی به زندگی و اشعار او برگزار شده است. دراین جشنواره شرکت‌کنندگان از سراسر ایران می‌توانند آثار خود را به دبیرخانه ارسال کنند. به‌خصوص این‌که نهادهایی مانند کانون توسعه فرهنگی که در ۳۳ نقطه ایران حتی در نقاط دورافتاده کتابخانه‌های فعال دارد هم دراین رویداد با ما همراه است و به بهتر برگزار شدن جشنواره کمک می‌کند. درحال‌حاضر، درحال جمع‌آوری مطالب و آثار هنری شرکت‌کنندگان هستیم وبعداز آن‌که زمان ارسال کارها به پایان برسد توسط داوران کارشناس درهرحوزه گزینش می‌شوند. هرچند از نظر ما دراین جشنواره همه شرکت‌کنندگان برنده‌اند و رقابت به آن معنی نداریم. نگاهمان این است که همه نوجوانان و جوانان باید دراین رویداد مطرح شوند و باهم بودن است که این جشنواره را زیبا می‌کند. مراسم اختتامیه هم روز ۲۵ اسفندماه در خانه هنرمندان برگزار خواهد شد.

٭٭٭  باوجود این‌که سرای پروین در تهران واقع شده است و دسترسی و بازدید ازاین خانه به‌مدد وسایل نقلیه به سهولت صورت می‌گیرد، اما چرا این خانه در فهرست مکان‌های گردشگری پایتخت مهجور وناشناخته واقع شده است؟

البته درسال‌های اخیر این مسئله درحوزه گردشگری بیشتر جاافتاده و معرفی شده است. اما آنچه اشاره می‌کنید درست است و تا سال‌ها کمتر کسی مطلع بود که خانه پروین اعتصامی درکجای پایتخت واقع شده است.  دلیلش هم این است که این خانه در دهه ۶۰ از سوی میراث فرهنگی با بی‌مهری‌هایی مواجه شد و از سوی دیگر، صاحبان این خانه دربرهه‌ای از زمان اقدام به فروش،تخریب و ساخت آن کردند. درنتیجه، خانه ازهم‌ گسیخته شد. اما درسال‌های اخیر سرای پروین دوباره مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت که امیدوارم در آینده شاهد حضور گردشگران بیشتری دراین خانه باشیم.

آزاده صالحی