به گزارش صبا، چهاردهمین جشنواره عمار از دیروز جمعه ۲۲ دی‌ماه در سینما فلسطین آغاز شده است و تا روز پنج‌شنبه ۲۸ دی‌ماه ادامه خواهد داشت. مستندهای مهمی در این جشنواره به نمایش در خواهند آمد. در این گزارش مروری بر ۱۰ مستند مهم این جشنواره خواهیم داشت.

*ملاقات مستقیم با تروریست‌ها در استکهلم

مستند «بی‌وتن‌ها» ساخته حسین شمقدری با سروصدای زیادی به نمایش درآمد و حالا در جشنواره عمار حضور دارد. این فیلم مستند ماجرای مواجهه یک مستندساز با منافقین، اندیشه‌ها و ایدئولوژی آن‌ها به‌بهانه دادگاه حمید نوری است. تیم مستندسازی همزمان با برپایی دادگاه حمید نوری سفری به سوئد داشته و از نزدیک ایدئولوژی‌های سازمان منافقین و عوامل وابسته به آن را روایت کرده‌اند. این فیلم مستند ۴۳دقیقه‌ای روز جمعه ۲۲ دی‌ماه از ساعت ۱۵:۱۵ در سالن شماره ۳ سینما فلسطین روی پرده رفته است.

*زیر و بم حضور ایران در جام جهانی قطر به‌روایت «محرمانه دوحه»

مستند «محرمانه دوحه»، روایت حضور تیم ملی فوتبال ایران و هوادارانش در جام جهانی ۲۰۲۲ و حواشی آن است. مجید جلالی، هومن افاضلی، زهره هراتیان، پژمان راهبر، جواد خیابانی، پیمان یوسفی، سینا کلهر، محمدرضا قبادی و… از جمله نفراتی هستند که دیدگاه‌ها و نظرات خود را درباره اتفاقات جام جهانی ۲۰۲۲ بیان کرده‌اند.

یادگاری درباره ساخت این مستند می‌گوید: «در مستند «محرمانه دوحه» ماجراهایی را به‌تصویر کشیدیم که تاکنون پوشش رسانه‌ای داده نشده است. دوربین ما واکنش تماشاگران روی سکوها را به‌ویژه در بازی ایران ـ انگلیس نشان می‌دهد. هر آنچه در این مستند به‌کار برده‌ایم یا بازنمایی کردیم، در رسانه‌های اصلی پوشش نداده‌اند، به‌نوعی باید بگویم که در مستند «محرمانه دوحه» با اسناد تصویری درباره جام جهانی ۲۰۲۲ حرف زدیم و ماجرا را از منظر متفاوتی روایت کردیم.» این مستند ۹۴دقیقه‌ای روز شنبه ۲۳ دی ماه ساعت ۱۵:۱۵ در سالن شماره یک سینما فلسطین روی آنتن می‌رود.

*اسناد محرمانه انگلیس از «جمال‌الدین» چه می‌گویند؟

مستند سینمایی «جمال‌الدین» یکی دیگر از مستندهایی است که در جشنواره فیلم عمار حضور دارد و با توجه به سوژه جذاب آن می‌تواند مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد. این مستند، برشی از زندگی و فعالیت‌های مبارزاتی سید جمال‌الدین اسدآبادی‌ اندیشمند سیاسی است که با مرور اتفاقات رخ‌داده در ایران آن روز، داستان خود را تا نهضت توتون و تنباکو برای مخاطب به‌تصویر می‌کشد، این اثر داستان زندگی سید جمال‌الدین اسدآبادی را در قالب قصه‌ای جذاب روایت می‌کند و از این طریق تلاش می‌کند اسناد پیچیده تاریخی را به‌شیوه‌ای ساده و جذاب برای مخاطب عام به‌تصویر بکشد.

ازآن‌جا که تاکنون مستندی درباره این شخصیت تاریخی ساخته نشده است، فیلم «جمال‌الدین» اثر قابل‌توجهی قلمداد می‌شود. سه منبع اصلی، بخش مهم تحقیق و پژوهش مستند جمال‌الدین را تشکیل داده است؛ کتاب زنده‌یاد «هادی خسروشاهی»، اسناد محرمانه انگلیس و زندگی صدر واثقی و لطف‌الله، خواهرزاده سیدجمال. این مستند روز شنبه ۲۳ دی ماه از ساعت ۱۸ در سالن شماره دو سینما فلسطین به نمایش درمی‌آید.

*امان‌نامه‌ای که به سرکرده اشرار جنوب‌شرق کشور داده شد

مستند «عیدوک» ساخته امیر عسگری دیگر فیلم مهم جشنواره امسال عمار است، مستندی که در هفدهمین جشنواره سینما حقیقت، جایزه شهید سلیمانی را دریافت کرد. این مستند، روایتی از یک اتفاق مهم از سال‌های ابتدایی دهه هفتاد است. پس از پایان جنگ، شهید سلیمانی برای ساماندهی جنوب شرق کشور به جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان می‌رود، مناطقی که تحت اختیار اشرار بوده است و آنها با کارهای خود، رعب و وحشت بسیار زیادی را ایجاد کرده بودند. مواجهه شهید سلیمانی با این اشرار به‌ویژه یکی از سران آنها به‌نام «عیدوک بامری» سوژه اصلی این فیلم است.

عیدوک بامری سرکرده اشرار جنوب شرق کشور در منطقه‌ای بین کهنوج و ایرانشهر بود. او بیش از ۱۰۰ نفر را به شهادت رسانده و درگیر گروگانگیری، نزاع، توزیع مواد مخدر و سلاح بود. سردار قاسم سلیمانی به‌عنوان فرمانده قرارگاه قدس منطقه جنوب شرق تصمیم به انهدام این باند می‌گیرد، در همین زمان ماجرای «عملیات آورتین» اتفاق می‌افتد و امان‌نامه به عیدوک هم ماجرایی در پی این عملیات است. این فیلم مستند روز یکشنبه ۲۴ دی ماه از ساعت ۱۵:۱۵ در سالن شماره ۲ سینما فلسطین روی پرده می‌رود.

*درخواست عجیب دانشجویان فرانسوی روی پرده سینما

مستند «می ۱۹۶۸» به‌کارگردانی احسان امی جایزه بهترین گویندگی را از جشنواره سینما حقیقت اخیر دریافت کرد، اما فارغ از این جایزه سوژه قابل‌تأمل این مستند این اثر را تبدیل به یکی از فیلم‌های مهم جشنواره امسال کرده است. این مستند درباره یک واقعه تاریخی است که در سال ۱۹۶۸ در فرانسه رخ داده است. ماجرا از این قرار است که یک‌سری اعتصابات کارگری در فرانسه آغاز می‌شود و اعتراضات دانشجویی نیز با آن همراه می‌شود تا فرانسه در وضعیت انقلاب قرار بگیرد، کارخانه‌ها تعطیل شده‌اند، فروشگاه‌ها بدون جنس مانده‌اند، زباله‌ها در خیابان است و شرایط شهر بی‌شباهت به یک انقلاب نیست، اگرچه هیچ‌وقت انقلابی صورت نمی‌گیرد و تنها نتیجه آن «استحاله فرهنگی» است.

اعتصابات کارگران، معیشتی است اما خواسته دانشجویان کاملاً متفاوت با آنان است. آنها درخواست دارند خوابیدن دختران در خوابگاه پسران و به‌عکس به‌رسمیت شناخته شود، در حقیقت خواسته آنان آزادی جنسی است و ربطی به خواسته‌های معیشتی کارگران ندارد اما همزمانی هر دو باعث گستردگی جمعیتی بسیار زیادی می‌شود. در سال ۱۹۷۷ اتفاقی مشابه براساس همین ماجرا رخ می‌دهد که زمینه را برای استحاله فرهنگی فراهم می‌کند. ۸۰ روشنفکر فرانسوی در نامه‌ای به پارلمان فرانسه خواستار این می‌شوند که حق ارتباط با کودکان زیر ۱۸ سال جرم‌زدایی شود و قانونی برای مجازات ناقضان وجود نداشته باشد! بستر اصلی خواسته آنها پیروزی دانشجویان در اعتراضات سال ۱۹۶۸ است و این دو اتفاق از یکدیگر تأثیر می‌گیرند که نتیجه همان استحاله فرهنگی است.

این ماجرا در حالی است که هنوز درخواست‌های معیشتی کارگران برطرف نشده است، از سویی دیگر نکته تأسف‌بار ماجرا این است که این نامه توسط کسانی نوشته و ارسال شده است که افکار عمومی جامعه فرانسوی را هدایت می‌کنند. این فیلم مستند روز یکشنبه ۲۴ دی ماه ساعت ۱۵:۱۵ در سالن شماره دو سینما فلسطین پذیرای مخاطبان خواهد بود.

*«مردی با کیف قرمز» و ناگفته‌هایی از تاریخ معاصر مستند

«مردی با کیف قرمز» قصه یالمارشاخت آلمانی است که مخاطب را به دهه‌های ۳۰ تا ۵۰ میلادی و ۲۰ و ۳۰  شمسی در آلمان و ایران می‌برد. این مستند به روایت قصه زندگی مردی پرداخته است که آلمان در‌هم‌شکسته، ورشکسته و فروپاشیده بعد جنگ جهانی اول در میانه قرن بیستم را طی چند سال نجات می‌دهد و تبدیل به یکی از مهمترین قطب‌های اقتصادی جهان می‌کند، آلمانی که بعد از جنگ جهانی اول باید به‌اندازه تمام ذخایر طلای دنیا به کشور‌هایی که مورد تهاجم قرار داده بود غرامت پرداخت می‌کرد. شرایط فقر و تورم به‌شدت بحرانی شده و تحریم‌ها شرایط را سخت‌تر کرده بود. در همان روزها، در ایران هم تغییرات مهمی در حال شکل گیری است. این تغییرات در نهایت چند سال بعد باعث روی کار آمدن دکتر محمد مصدق و یارانش شد که به‌دنبال فردی مناسب بودند تا با کمک او اقتصاد کشورشان را متحول کنند که با یالمارشاخت تماس می‌گیرند، اما اینجا هم دستان پشت‌پرده داخلی و خارجی اجازه نمی‌دهند این اتفاق رخ بدهد که در مستند «مردی با کیف قرمز» روایت شده است. این فیلم مستند روز دوشنبه ۲۵ دی ماه ساعت ۲۰:۳۰ در سالن شماره ۲ پذیرای مخاطبان خواهد بود.

*جنجالی مثل «لاتارینو»!

مستند «لاتارینو» به‌کارگردانی مجید رستگار دیگر فیلم پرچالشی است که در چهاردهمین جشنواره فیلم عمار حضور دارد، مستندی که حتماً جنجال‌های زیادی را به‌همراه خواهد داشت. این مستند به نقد و بررسی اکوسیستم استارت‌آپی ایران در یک دهه اخیر پرداخته و سیاست‌های معاونت علمی ریاست‌جمهوری را مورد تحلیل و نقد و بررسی قرار داده است. این مستند ۷۶دقیقه‌ای با چهره‌های مختلف مرتبط با اکوسیستم استارت‌آپی ایران پیرامون کارایی و یا عدم کارایی این سیستم صحبت کرده و موارد مختلفی همانند تجارت ملک، جنجالی بودن اکوسیستم استارت‌آپی ایران و نتایج آن و همچنین ویزای استارت‌آپی را مورد بحث قرار داده است. این فیلم مستند روز سه‌شنبه ۲۶ دی‌ماه از ساعت ۱۸ در سالن شماره ۴ سینما فلسطین روی پرده خواهد رفت.

*سهم ایران از حق‌آبه هیرمند با «میراب» مشخص می‌شود

مستند «میراب» ساخته محسن اسلام‌زاده یکی دیگر از فیلم‌های مهم چهاردهمین جشنواره فیلم عمار است. این مستند، روایتی از مسائل آبی میان ایران و افغانستان در حوزه هیرمند را به‌‌تصویر درمی‌آورد و تلاش دارد این چالش آبی میان ایران و افغانستان را از دریچه جدیدی مورد بررسی قرار بدهد. مستند «میراب» روز سه‌شنبه ۲۶ دی ماه ساعت ۱۵:۱۵ در سالن شماره یک سینما فلسطین رونمایی خواهد شد.

*اعتماد آیت‌الله خامنه‌‌ای به جوانان چگونه باعث تحول در نیروی هوایی ارتش می‌شود؟

مستند «تغییر مأموریت» به‌کارگردانی سجاد ریاحی روایتی از جهاد خودکفایی نیروی هوایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در جریان هشت سال دفاع مقدس است. در این مستند یک سند «به‌کلی سرّی» از دوران جنگ تحمیلی برای اولین بار به‌تصویر کشیده شده است. مشهور است که نیروی هوایی ارتش ایران قبل از پیروزی انقلاب، از نظر تولید و تعمیر تجهیزات پیشرفته هواپیماها، موشک‌ها و ادوات نظامی وابسته بوده و همه این کارها توسط مستشاران آمریکایی انجام می‌شده است. آنها به هیچ وجه به ایرانیان اجازه نمی‌دادند که حتی کارهای ساده‌ای نظیر تعویض لنت هواپیما را انجام بدهند. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، به‌واسطه نیازی که شکل می‌گیرد، فضا متفاوت می‌شود. تعدادی از جوانان نیروی هوایی پیش امام خمینی(ره) می‌روند، به ایشان اعلام آمادگی می‌کنند و می‌گویند: «ما می‌توانیم قطعات پیشرفته ادوات نظامی و هواپیماها را تعمیر کنیم». امام خمینی آنها را به حضرت آیت‌الله خامنه‌ای که در آن زمان نماینده‌ ایشان در ارتش بودند، معرفی می‌کنند. اعتماد آقای خامنه‌ای به این جوانان زمینه‌ساز اتفاقی بزرگ می‌شود که از آن به‌عنوان جهاد خودکفایی ارتش نام برده می‌شود. ماجرای خودکفایی ارتش از اواخر سال ۱۳۵۷ آغاز می‌شود و پس از آن وارد دفاع مقدس می‌شود. کارایی بسیار بالا و اثرگذاری همان جوانان در جریان دفاع مقدس دستاورد بزرگی است که به‌واسطه همان فرمان مهم شکل می‌گیرد. این فیلم مستند روز پنج‌شنبه ۲۸ دی‌ماه ساعت ۱۸ در سالن شماره یک سینما فلسطین اکران خواهد شد.

*هشدار به نظام سلامت کشور با «رزیدنت»

مستند «رزیدنت» ساخته امیرمحمد کوچک‌‌زاده یکی از فیلم‌های جنجالی جشنواره سینما حقیقت بود که در جشنواره عمار نیز حضور پیدا کرده است. به‌گفته کارگردان این اثر، فیلم مستند رزیدنت، درباره تصمیمی است که ۴۰ سال پیش در نظام سلامت کشور اتخاذ شده و نیازمند اصلاح و بازبینی است، اما عده‌ای که منافع آنها در حل‌نشدن مشکلات مردم و جامعه پزشکی کشور است اجازه اصلاح و بازبینی این قانون را نمی‌دهند.

در سال ۶۴ تصمیم گرفته می‌شود که آموزش پزشکی از نظارت وزارت علوم خارج شود و به وزارت بهداشت سپرده شود، این تصمیم نتایجی را در سطوح مختلف به‌همراه دارد که همگی سوژه مستند «رزیدنت» را تشکیل داده‌اند. یکی از محوری‌ترین موضوعات که در این مستند مورد اشاره قرار گرفته، سهل‌انگاری کادر درمان، صف‌های طولانی و طاقت‌فرسا در بیمارستان‌های دولتی و فعالیت سودجویانه برخی بیمارستان‌های خصوصی است. این مستند روز چهارشنبه ۲۷ دی ماه ساعت ۱۵:۱۵ در سالن یک سینما فلسطین اکران می‌شود.

نشر اول: تسنیم