به گزارش صبا، سلسله نشست‌های تخصصی میراث‌فرهنگی با عنوان «روایتگری و معرفی میراث فرهنگی»، با حضور منوچهر شاهسواری تهیه‌کننده، احمدرضا درویش نویسنده و کارگردان و علیرضا تابش دبیر ستاد معرفی و آموزش میراث‌فرهنگی عصر امروز دوشنبه ۲ بهمن‌ماه در مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران با حضور جمعی از علاقه‌مندان برگزار شد.

نوجوانان نباید تسلیم روایت‌های غربی شوند

علیرضا تابش دبیر ستاد معرفی و آموزش وزارت میراث‌فرهنگی در این نشست در سخنانی گفت: در دنیای امروز برای روایتگری میراث فرهنگی لازم است ابزارها، مخاطبان، شیوه‌ها، گلوگاه‌ها و بازیگران اصلی زیست بوم میراث فرهنگی را شناخت و متناسب با این شناخت رویکردهای جدی در امر معرفی، آموزش و روایتگری اتخاذ کرد.

تابش با اشاره به رشد رسانه‌های نوظهور و گرایش مخاطبان به این رسانه‌ها گفت: گاهی اوقات این نگرانی وجود دارد که کودکان و نوجوانان ما تسلیم روایت‌های غربی می‌شوند، علتش این است که اثر بومی جذاب مبتنی بر داشته‌های غنی ایرانی، تولید نشده ، بنابراین گروه نوجوانان و جوانان ما باید از مهم‌ترین گروه‌های هدف در روایتگری میراث فرهنگی باشند.

او افزود: معرفی ایران و هویت فرهنگی تاریخی کشورمان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و این معرفی، با ابزار و بیان هنری می‌تواند اثربخش باشد.

تابش ادامه داد: ایجاد پیوند بین نسل‌های مختلف از اهمیت بالایی برخوردار است و اگر بخواهیم برای تقویت هویت ملی در نسل‌های مختلف به معرفی میراث‌فرهنگی بپردازیم طبعا جایگاه و اعتبار بالایی دارد، چرا که «میراث‌فرهنگی»، شیرازه‌ی کتاب هویت ملی ما ایرانیان است.

او یادآور شد: آنچه که باعث جاذبه می‌شود ، شیوه روایتگری است و روایتگری خود یک قدرت است که باعث خواهد شد تا برای مخاطبان، حس تعلق به مکان و عناصر ناملموس، به وجود آید. در کنار روایتگری ، موضوع آموزش و خصوصا آموزش‌ فناوری‌های نوین می‌تواند در حوزه میراث‌فرهنگی راه‌گشا باشد.

روایت امری متکثر است

منوچهر شاهسواری تهیه‌کننده سینما نیز در این نشست تخصصی در سخنانی اظهار کرد: روایتگری در حوزه میراث‌فرهنگی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است اما در روایتگری باید به این نکته توجه کرد که روایتگری دقیقا چیست؟ روایتگر کیست و روایت شنو ، چه کسی است؟ باید به واژه‌ها توجه کرد چرا که واژه‌ها در سرزمین ما مظلوم واقع شده‌اند.

او گفت: ذات هنر در شناخت دو سویه است و باید قبل از هر کاری شناخت دو سویه درباره موضوعات داشت این شناخت دو سویه در حوزه میراث‌فرهنگی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. نسل نو مهمترین مخاطب ما در روایتگری در حوزه میراث‌فرهنگی است. روایت چیزی نیست جز یک گفت و گو بین خود و و گفت و گو با دیگران و در این میان توجه به مخاطب جوان و نوجوان از اهمیت بالایی برخوردار است.

شاهسواری ادامه داد: دیدگاهی وجود دارد که هر کس باید اجازه داشته باشد روایت خودش را داشته باشد، روایت امر متکثر است. روایت در حقیقت عین خود زندگی است فقط زاویه دید آن تفاوت دارد.

این تهیه‌کننده سینما اضافه کرد: طبق اسناد تاریخی در کتاب «نامه تنسر به گشنسپ» اولین کشوری هستیم که دارای مناسبات اداری بودیم. به‌عنوان مثال در این کتاب نامه‌ای است که در سه هزار سال قبل نوشته شده است. در بخشی از این نامه آمده است که ” افراد را در جای خود بنشان و منصوب کن” این جمله نشان از توجه به تخصص‌گرایی در سه هزار سال قبل دارد. این روایت تا هزاران سال بعد هم ادامه دارد و ماندگار است.

او گفت: مهمترین اتفاقی که در تاریخ ایران افتاده، انقطاع است. به یک عبارت فیزیولوژیکی شاید این درست باشد اما زمانی که درباره تمدن، سرزمین و آبا و اجداد صحبت می‌کنیم، انقطاع معنا ندارد. یکی از مشخصه‌های روایت تکثر در آن است. همان‌طور که اشاره کردیم روایت امری متکثر است و هر نوع روایت سامان یافته شده از قبل، در تقابل با جریان زندگی است.

شاهسواری خاطرنشان کرد: اگر می‌خواهیم درباره روایت‌گری در حوزه میراث‌فرهنگی صحبت کنیم اولین قدم این است که انقطاع را از روایتگری حذف کنیم و به جای توجه به فصل‌ها، به وصل‌ها توجه داشته باشیم. انقطاع یک مانع ذهنی و یک مانع بیانی است و باید آن را از پیش رو برداریم.

روایتگری صحیح ترس‌ها را از بین می‌برد

احمدرضا درویش کارگردان سینما نیز در این نشست یادآور شد: در بحبوحه زندگی پرشتاب شهری، روایتگری صحیح می‌تواند باعث شود تا ترس انسان از بسیاری از موضوعات برطرف شود و زیبایی‌ها و جاذبه‌های محیط اطراف به شکل بهتری بازنمایی شود.

او گفت: توجه به روایتگری صحیح می‌تواند باعث شود تا بتوانیم از آنچه که به لحاظ ذهنی هراس داریم، ترس‌مان کمتر شود و محیط اطراف خود مانند شهر، محله و خانه را بیشتر دوست داشته باشیم.درویش افزود: آدم‌های بزرگ، گاه خود را در موقعیت‌های ترسناک قرار می‌دهند. تنهایی و ترس می‌تواند باعث شود تا به شناخت بیشتری از خود و ظرفیت‌های خود برسیم.

این کارگردان سینما در ادامه صحبت‌های خود گفت: مطالعه تاریخ کشور و روایت صحیح رخدادها و شخصیت‌های اثر گذار در تاریخ می‌تواند توجه ما را به موضوعات مختلف و شناخت ظرفیت‌های جدید افزایش دهد.درویش خاطرنشان کرد: بهترین روایت ازلی و ابدی ما قرآن است. در قرآن کریم خداوند با استفاده از مثال‌ها، قصص و نشانه‌ها، پیام خود را انتقال داده است.

این نویسنده و کارگردان سینما با اشاره به خطر تسلط الگوریتم ها در زیست بشر گفت: الگوریتم ها بدنبال ایجاد دنیایی هستند که در آن، افراد نمی‌توانند آنچه که هستند، باشند و باعث سردرگمی و عدم اطمینان مخاطب می شوند ، کیفیت زیستن را تحت تاثیر خود قرار می دهند. الگوریتمی که بخواهد رویاپردازی و کیفیت را از زندگی سلب کند، با فطرت بشر سازگار نیست و پایان خوشی ندارد.

درویش در پایان با اشاره به اینکه میراث فرهنگی منبعی مهم برای روایتگری هنرمندان است، تصریح کرد: جامعه‌ای که شعر دارد، ادبیات دارد، میراث‌فرهنگی دارد و ریشه غنی تاریخی دارد نیازمند روایتگری صحیح است.