به گزارش خبرنگار تئاتر صبا، شاید برای مخاطبان هنر و علاقه مندان به هنر تئاتر جالب توجه باشد که ابراهیم پشت‌کوهی با آن نمایش‌های پرطمطراق، با چه شیوه‌ای این نمایش‌ها را آماده صحنه و اجرا می‌کند، یکی از ویژگی‌های شاخص پشت‌کوهی نگاه ویژه و متفاوت او در انتخاب آثاری است که جهان‌های متفاوتی را به چالش می‌کشد.او در این میان حتی محدودیت مرزها و فرهنگ‌ها و زمان‌ها را نیز درمی نوردد و آثار او عمدتاً ملغمه‌ای هستند از مکالمه‌ای که او زیست خود را در بده‌بستان با جهان پیرامونش می‌گذارد. پشت‌کوهی اما در اثر نمایشی متاخر خود به سراغ یک متن طنز از یک نویسنده ایرانی رفته است؛ کتاب «مامور مرگ‌های غیر‌اتفاقی» به نویسندگی حسام حیدری این نویسنده با طنزی هوشمندانه ماجرای مهیجی را بازگو می‌کند که هم‌زمان هم هوش و حواس را از سرتان می‌پراند و هم شما را به خنده می‌اندازد.

این نمایش برگرفته از اتمسفر و فضای کلی کتاب، اپیزودهای نمایشی خود را ملهم از یک مضمون محوری، با یک شخصیت محوری به نام زینال غیربندری که وحید آقاپور نقش‌پردازی آن را بر عهده دارد، اجرا می‌شود. استفاده از شیوه‌های نمایشی مدرن و تلفیق این شیوه‌های نمایشی با نمایش‌های فرمال ـ موزیکال در این نمایش به خلق صحنه های انجامیده که برای مخاطب قابل فهم و از نظر بصری و موسیقیایی جذاب است.

مسئله محوری در این نمایش وارنگی مفاهیمی چون قتل، خشونت، سرقت و آشنایی‌زدایی از امر منحط بزهکاری در بستر یک زندگی عادی و روزمره اجتماعی است.

در جلسه تمرین،گروه نمایشی تی‌تووک بعد از گرم‌کردن و تمرین برخی از صحنه‌هایی که تعاملات گروهی را می‌طلبد، یک اجرای ژنرال از این نمایش را برای برخی از افراد اصحاب رسانه به اجرا بردند.گروه موسیقی نیز همراه با گروه نواخت‌های هر صحنه را اجرا می‌کردند. نکته قابل تامل در اجراهای ژنرال با مخاطب اندک خصوصاً در نمایش کمدی اجرای کامل نمایش آن هم بدون شور و خنده تماشاگر است که نیروی ویژه‌ای را در بازیگری می‌طلبد، این بازیگران سختکوش با وجود تماشاگران اندکی که از اصحاب رسانه بودند، با اتکا به همان نیروی خستگی‌ناپذیر اجرایی بدون مکث و توقف را با همان ویژگی اجرای صحنه‌ای به اجرا بردند.کارگردان نمایش، ابراهیم پشت‌کوهی از انتهایی‌ترین صندلی که بعد‌ها مخاطبان تئاتر روی آن خواهد نشست به تماشای نمایش خود نشسته بود.

پس از اتمام این اجرا، با این طرح سوال که «چه چیز در هنر نمایش و تئاتر است که آنها را در این خانه ماندگار کرده؟»، در ابتدا به سراغ گروه موسیقی نمایش رفتم که تلفیقی بودند از جوانان مستعد تازه‌کار و هنرمندان کارکشته موسیقی. دو موزیسین جوان در پاسخ به این سوال گفتند: این اولین تجربه آنها در اجرای موسیقی و نمایش است. آنها هنر موسیقی و تلفیق آن را با هنرهای نمایشی بسیار جذاب و سرگرم‌کننده توصیف کردند و گفتند: با این‌که ممکن است این مسیر در ابتدا برای آنها از نظر مالی توجیه نداشته باشد اما ضمن قرارگرفتن در یک گروه حرفه‌ای نمایشی و این‌که باید ساز خود را در هماهنگ‌ترین شکل ممکن با داستان و شخصیت‌های نمایشی قرار بدهند، برایشان تجربه‌ای بسیار متفاوت و چالش‌برانگیز است، به همین خاطر تلفیق این دو هنر را بسیار وزین می‌دانند.

همچنین ابراهیم پشت‌کوهی در پاسخ به سوال صبا و دلیل ماندگاری‌اش در هنر نمایش را اینگونه توصیف کرد: تئاتر مادر همه هنرها و خانه‌ی اول ماست. آدم هر کجا که باشد در نهایت به خانه خود برمی‌گردد. همین مساله باعث شده همیشه در تئاتر بمانیم. شاید برخی احساس کنند تئاتر این مملکت درست نیست و آن‌قدر که شایسته و بایسته است از این هنر در ایران قدردانی نمی‌شود! اما واقعیت این است که ما به خاطر قدردیدن نیست که اینجاییم! ما این‌جا هستیم چون اینجا خانه ماست و جای دیگری برای سکنی‌گزیدن سراغ نداریم.

در ادامه به سراغ وحید آقاپور در نمایش «از نظرسیاسی بی‌ضرر» رفتیم که در این نمایش نقش شخصیت اصلی را ایفا می‌کند، این بازیگر مردمی درباره حضور همیشگی‌اش در صحنه تئاتر به خبرنگار صبا گفت: تئاتر بازی‌کردن همیشه مرا مشتاق می‌کند و اجرا نیز برایم یک لذت مضاعف است. برخلاف فیلم، تئاتر از همان ابتدا یعنی پروسه تمرین و ساختش لذتبخش است، در حالی که فیلم نیازمند یک تلاش سخت است و عملاً تا زمانی که اثر به پخش نرسد شما چیزی دریافت نمی‌کنید و تنها در پخش است که لذت برده و نتیجه کار خود را حس می‌کنید، جذابیت تئاتر قطعاً برای من همین نکته است که ما از همان ابتدا انرژی نهفته در این هنر را با تمام وجود حس می‌کنیم. نویسنده و بازیگر مجموعه نام‌آشنای «ممیزی» درباره اجراکردن تئاتر در شرایطی که مخاطبی برای تماشای نمایش وجود نداشته باشد،گفت: تئاتر بدون مخاطب! اتفاقاً تجربه چنین اجرایی را نیز داشته‌ام. به نظرم کمی سخت است، ولی اگر بازیگر تئاتر باشید و خودتان را برای اجرای تئاتر تربیت کرده باشید علی‌القاعده نباید برای شما فرقی داشته باشد که سالن نمایش شما پر یا خالی باشد. شما باید همان کیفیت نمایشی را روی صحنه ببرید و منتظر نباشید که حتماً با سالن پر مواجه باشید. قبول دارم که تجربه سختی است اما غم‌انگیز نیست.

مرضیه صدرایی دیگر بازیگر کلیدی این نمایش درباره چالش‌های اجرهای ژنرال برای بازیگران تئاتر به صبا گفت: ما از ابتدا که شروع به خوانش می‌کنیم این آمادگی را داریم که قبل از اجرای صحنه‌ای چندین اجرای ژنرال برویم، در طول تمرین من تمام حواسم به نقش و سفارشاتی است که کارگردان درباره ضرباهنگ و دیالوگ داشته است. این نمایش اولین تجربه بنده با آقای پشت‌کوهی کارگردان مولف است و حضور در این گروه را یک خوش‌شانسی یا موهبت می‌دانم که نصیبم شده است. آقای پشت‌کوهی تمام حس بازیگر را درک می‌کند و تمامی عناصر صحنه‌ای که به کار می‌برد کاملاً برایش ملموس است.

بازیگر «روزهای زندگی» و «زندان زنان» درباره تنوع نقش‌های خود در این نمایش افزود: در این نمایش سه شخصیت را بازی می‌کنم که از نظر حسی و تیپیکال شخصیت‌های بسیار متفاوت هستند؛ نقش یک خاله جذاب، یک دختر شاعر منزوی و یک مادر و زن حراف که با افاضات خود دیگران را به چالش می‌کشد.

یاشار نادری دیگر بازیگر این نمایش درباره علت حضور پیوسته‌اش در صحنه تئاتر گفت: عشق، فقط عشق به هنر بازیگری و کار تیمی و این‌که نقشی را به ما می‌سپارند و این‌که بازی‌کردن هر نقش با توجه به کاراکتر چالش‌های خاص به خود را دارد. در واقع هر کاراکتر جدید که با قبلی متفاوت است فرصت تنفس در یک زندگی تازه را برای من می‌گشاید که وقتی آن را بازی می‌کنم یک زندگی نو و بکر را تجربه می‌کنم. به همین خاطر برای من همین که بتوانم کار خود را درست انجام داده و تماشاگر باورم کند کافی‌ست.

در انتها به سراغ هنرمندی رفتم که شاید خیلی در طول نمایش و برای مخاطب شناسانده نشود، در حالی که هنر او لحظه به لحظه روی صحنه چشم در چشم مخاطب است؛ «شقایق برهمتی» طراح گریم این نمایش درباره حضور خود در این نمایش گفت: حدود ده سال است با آقای پشت‌کوهی همکاری می‌کنم در نتیجه با متدهای ایشان کاملاً آشنا هستم.

او در پاسخ به این سوال که «از جلسه چندم تمرین گریم به بازیگران اضافه می‌شود»، گفت: روش‌ من این است که از همان روزهای اول تمرین با گروه همراه باشم تا بتوانم حس و حال و اتمسفر موجود در فضای کار را بگیرم تا با توجه به آن فضا، طرحی در همان دنیا خلق کنم، فرایند گریم برای من مانند بچه‌ای است که طی نه ماه کامل می‌شود، ذره‌ذره تا زمانی که اجرای ژنرال آخر را می‌گیریم. در اجرای نهایی همه بازیگران با گریم اجرای اصلی وارد صحنه می‌شوند.

در پایان او در پاسخ به این سوال که «آیا در گریم با بازیگران دچار اختلاف سلیقه شده است یا خیر؟» اضافه کرد: من همیشه با بازیگر خود هم‌فکری می‌کنم، چراکه معتقدم این بازیگر است که قسمت بزرگی از نقش را خلق می‌کند. به این ترتیب من با آنها راجع به نقش‌شان صحبت می‌کنم به همین خاطر در اجرای گریم حتی با بازیگران مشهور و ستاره مشکلی نداشتم، برای مثال با خانم‌ رویا نونهالی که به گریم چهره‌شان در تئاتر بسیار حساس هستند با یک تعامل دوطرفه به یک طرح اکسپرسیون برای نمایش مثل «آب برای شکلات» رسیدیم؛ اجرای گریمی که روی صورت ایشان بود برای بسیاری قابل توجه بود و تا مدت‌ها پوستر این شخصیت روی دیوار تماشاخانه شهرزاد جلوه‌گری می‌کرد.

سمیه خاتون