در نخستین بخش این نمایشگاه تحت عنوان بازار هنر، آثار هنرمندانی همچون محمدعلی ترقی جاه، مکرمه قنبری، منوچهر نیازی، هادی روشن ضمیر، نصرالله افجه‌ای، جلال شباهنگی، ناصر اویسی، صادق تبریزی و … به نمایش گذاشته شده بود.

در حاشیه افتتاحیه این نمایشگاه، کاظم چلیپا ـ دبیر بخش نقاشی جشنواره شانزدهم ـ با خبرنگاران گفت‌وگو و اظهار کرد: چند مسئله وجود دارد. اولین موضوع روشن شدن چراغ خود هنرمندان سطح کشور است؛ این مملکت از دیرباز در رابطه با هنر فعالیت گسترده‌ای داشته است؛ چه در زمان شاهان و چه مردم بومی. هنر ایرانی، فولکلور، رسمی و … با زندگی مردم عجین است. هنر در زندگی مردم این سرزمین جاری است.

این هنرمند ادامه داد: طی روندی هر ساله همزمان با سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی این جشنواره برگزار می‌شود که نوعی نگاه محتوایی دارد. استقبال باید از سمت نسل من باشد که سایر هنرها، مردم و شهدا را دیده است. در بینال‌های نقاشی هدف، انتخاب پیشروترین اثر است اما این جشنواره بزرگداشتی است که در کنار آن جوایزی نیز اهدا خواهد شد.

چلیپا درباره علت حضور خود در جشنواره تجسمی فجر گفت: من در رابطه با جوایز و سیاست‌گذاری مسئولیت نداشتم اما به عنوان دبیر دعوت شدم. از همه شرکت‌کنندگان ممنونم که منت گذاشتند و شرکت کردند. حال چون جنبه مسابقه پیدا کرده ممکن است عده‌ای حذف و عده‌ای برنده شوند. در این رابطه من به عنوان دبیر، داورانی را انتخاب کردم که به نظرم آدم‌های کارشناسی بودند. به سراغ چهره‌هایی رفتیم که جدیدتر باشد؛ بنده هماهنگ‌کننده بودم و سعی کردم دخالتی در انتخاب آثار نداشته باشم.

این نقاش و استاد دانشگاه در مراسم افتتاحیه نمایشگاه جشنواره تجسمی فجر در فرهنگستان هنر خاطرنشان کرد: دنیای امروز وارد عرصه دیگری شده است. دیگر  صحبت از بازار و اقتصاد هنر است؛ چراکه مواد و متریال گران شده، جایی که هنرمند باید کار کند سخت است و مهم‌ترین چیزی که وجود دارد یافتن مخاطبان است. یا خود اثر مخاطب پیدا می‌کند یا روابطی وجود دارد که هنرمند را بالا می‌آورد. ما امروز در ایران در دوره شناساندن ارزش هنر هستیم. در اروپا هم همین است. الان تلفن‌های همراه نتیجه دنیای مدرن است اما آثار هنر مدرن در زندگی مردم نیست. در معماری و لباس مردم وجود دارد اما در زندگی خصوصی مردم آثار مدرن هنری و نقاشی بر دیوار نیست.

او گفت: این جشنواره یا خرید و فروش‌ها در حراج، به خاطر شناساندن هنر است. حتی چنین آموزش‌هایی در مدارس ابتدایی کشورهای اروپایی نیز شکل می‌گیرد؛ اینجا هم تا حدی شروع شده اما هنرهای دیگر بیشتر می‌چربد.

چلیپا اظهار کرد: بازار هنر دغدغه مسئولان و هنرمندان در سطح حرفه‌ای و غیرحرفه‌ای است؛ در مجموع رونق بازار هنر یک دغدغه است.

او با اشاره به بازارچه‌ای که در کنار موزه هنرهای معاصر واقع شده است، گفت: بین موزه هنرهای معاصر و موزه فرش فضایی وجود دارد که جزیی از موزه هنرهای معاصر است. آن جا باید گالری‌هایی برپا و آثاری نمایش داده می‌شد که یک گام به رسیدنشان به موزه مانده است.

این هنرمند گفت: یکی از دلایل حضور من در این جشنواره قولی است که از سوی آقای خراسانی‌زاده داده شده؛ او گفته است ما آمدیم که موزه هنرهای معاصر را به جایگاه اصلی خود برگردانیم.

کاظم چلیپا درباره کاستی‌ها و لزوم آموزش هنر به دانش آموزان نیز گفت: یکی از مسایل اصلی بودجه است. بودجه آموزش و پرورش کم است. اتوبوس‌هایی که باید بچه‌ها را برای بازدید از موزه‌ها و گالری‌های مختلف ببرد کم است. باید کودکان بتوانند آثار هنری را ببینند. برگزاری این جشنواره‌ها و موزه معاصر برای به وجود آوردن فرهنگ دانایی است. اگر آنچه را که داریم نشناسیم مراقبت هم نخواهیم کرد و نخواهیم شناخت.

چرا جشنواره تجسمی فجر بخش بازار هنر دارد؟

در ادامه محمد خراسانی‌زاده، رییس شورای سیاست‌گذاری شانزدهمین دوره از جشنواره تجسمی فجربا حضور در جمع خبرنگاران درباره کنار یکدیگر قرار گرفتن بخش بازار هنر با آثاری از مفاخر هنرهای تجسمی و بخش رقابتی اظهار کرد: جشنواره برگزار شده که تاثیری واقعی در فضای هنر داشته باشد؛ بخواهیم یا نخواهیم یکی از مولفه‌های تاثیرگذار در هنرهای تجسمی آرت‌فرها، اکسپوها، حراجی‌ها و بازارهای هنر هستند؛ البته با توجه به رویکرد فرهنگی خود، فرهنگ به هنر جهت‌دهی خواهد کرد.

مدیرکل هنرهای تجسمی ادامه داد: این اولین بار نیست که بخش بازار هنر برگزار می‌شود؛ در ادوار نخستین نیز بخش اکسپو را همزمان با جشنواره فجر داشتیم. نگاه کلی ما این است که اثر هنری باید بتواند بازار خود را پیدا کند. علاقه‌مند هستیم که نگارخانه‌ها پایشان به جشنواره باز شود و در این زمینه فعالیت کنند.

او ادامه داد: در فضایی که امروز داخل آن هستیم تا پایان بهمن ماه نمایشگاه برقرار خواهد بود. طبیعتا پربحث‌ترین بخش ما، بخش رقابتی است که حدود ٧٧١ اثر از ۵۵٠ هنرمند روی دیوارها رفته است. این در شرایطی است که چیدمان‌ها تک اثر شناخته می‌شوند. کیفیت آثار از نظر داوران بسیار خوب است و اعتقاد دارند که در پنج یا شش سال گذشته چنین کیفیتی به چشم نخورده است. از این جهت می‌توان افتخار کرد که فجر هنرمندان تجسمی در قله خود ایستاده است.

خراسانی‌زاده گفت: رویکرد فیلم‌ها نیز جریان‌سازی برای تولید مستندسازی در مسیر هنر است.

او در توضیح نصب دیوارنگاره شهری هم خاطرنشان کرد: از بین دیوارنگاره‌های به نمایش درآمده یک اثرِ برگزیده خواهیم داشت که هزینه جایزه آن نیز به عهده سازمان زیباسازی شهر تهران است و سه اثر برگزیده جشنواره نیز روی دیوارهای شهر خواهد رفت.