به گزارش خبرنگار سینماصبا، چهل و دومین جشنواره بین‌المللی فیلم فجر در آماج سانس‌ها و فیلم‌های مختلف با گونه‌ها و اشکال مختلف از کوتاه، بلند، مستند، بین‌الملل و غیره در آخرین سانس خود فیلمی به نام «صبحانه با زرافه‌ها» به نمایش درآورد. فیلمی که کارگردان آن سروش صحت بود.

صحت پیش از این با فیلم «جهان با من برقص» به جهان سینما ورود کرده بود. البته او را بیشتر از سریال‌هایش می‌شناسیم. به هر حال آخرین سانس برج میلاد به «صبحانه با زرافه‌ها» اختصاص داده شد. با این وجود سالن مملو از آدم بود. مملو از اهالی رسانه و مطبوعات. در پس یک موقعیت کمیک صدای خنده در سالن طنین‌انداز می‌شد. اما این خنده‌ها از کجا می‌آمد؟ موقعیت‌ها دقیقا چه برای گفتن داشتند؟ چگونه در میزانسن پیاده‌سازی می‌شدند؟ در موازات با این خنده‌ها چه ساختاری در روایت پیش می‌رفت؟

برای پاسخ به این پرسش‌ها باید به ژانر فیلم و چگونگی شکل‌گیری آن بپردازیم. «صبحانه با زرافه‌ها» در وهله اول یک اثر کمدی است. این ژانر به اشکال مختلفی به بار می‌نشیند. در یک فیلم‌نامه نویسنده از موقعیت‌هایش بهره می‌‌گیرد. در دیگری دیالوگ‌ها خنده را از مخاطب می‌گیرند. در برخی هم ایده‌ای که برای موقعیت در نظر گرفته شده ساده و سطحی است، اما بازیگران با کنترل کارگردان نمک مورد نیاز را به فیلم تزریق می‌کنند.

آخرین فیلم سروش صحت از سومین گزینه برای خنداندن بیننده‌هایش استفاده می‌کند. بازیِ بازیگران آنقدر خوب و حساب شده است که ساده‌ترین ایده‌ها می‌تواند برای روی تماشاگر تاثیر بگذارد. یکی دیگر از تکنیک‌هایی که این تاثیرگذاری را دو چندان می‌کند، ریتم است. موقعیت‌ها با یک ریتم مشخصی به نمایش درمی‌آیند. گاهی تند و گاهی کند. ضرباهنگ دارند. همین ضرباهنگ به خندیدن مخاطب کمک می‌کند.

اگر از بحث کمدی و خنده‌ها عبور کنیم، به لایه‌ زیرین این فیلم یعنی زندگی و اهمیت آن پی می‌بریم. زندگی در چشم کاراکترها چگونه دنبال می‌شود. آرزوهایشان با چه متر و معیاری شکل می‌گیرد؟ کارگردان برای ترسیم این زندگی چه تدبیری اندیشیده است؟ پاسخ به پرسش آخر‌ از همه لحاظ حائز اهمیت است. صحت از جنبه‌های فرمال به این منظر (زندگی) نگاه می‌کند. میزانسن از این نظر دو سویه دارد. سویه نخست با موسیقی دنبال می‌شود. موسیقی‌های جذاب و نوستالژیک در این سویه نقش مهمی را ایفا می‌کنند.

سویه دیگر سکوت است. به جای موسیقی سکوت و نگاه معنادار و عمیق به سوژۀ موردنظر کارکرد پیدا می‌کنند. در این میان فضاهای ذهنی نیز جایگاهی مهم دارند. فضاهای سوبژکتیو برای اشاعه معنایی اگزیستانسیالیستی به خیال و رویاهای کاراکترها نقبی زده و در جهانی سورئال جریان پیدا می‌کنند.

در پایان اگر بخواهیم به «صبحانه با زرافه‌ها» برچسبی مشخص بدهیم. باید از کلمه تفریح و مفرح بودن استفاده کنیم. فیلمی مفرح که بر بودن، حضور داشتن و استفاده از لحظات کوچک زندگی، تأکید دارد. اگر از این لحظات استفاده نکنید، هرچقدر هم که ثروتمند باشید، بازی را باخته‌اید! شخصیت آقای دکتر (هادی حجازی‌فر) مصداق بارزی برای این بحث است.

نشر اول: روزنامه صبا

*محراب توکلی