به گزارش صبا، آیین رونمایی از تازه‌ترین اثر انتشارات انقلاب اسلامی با «درآمدی بر هویت ملی در اندیشه‌ حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی)» روز گذشته در کتابخانه و موزه ملی ملک با حضور اساتید دانشگاه، اندیشمندان، پژوهشگران و فعالان حوزه‌ کتاب برگزار شد.

کتاب مذکور به قلم دکتر عباسعلی رهبر به رشته‌ تحریر درآمده است. در این مراسم علاوه بر نویسنده، امیر خوراکیان رییس کتابخانه و موزه ملی ملک، دکتر موسی نجفی استاد دانشگاه و رییس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، دکتر محمد اسحاقی معاونت آموزش و پژوهش دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی) و محمدعلی قندهاری‌نیا مدیرعامل انتشارات انقلاب اسلامی حضور و سخنرانی داشتند.

در ابتدای این مراسم رییس کتابخانه و موزه ملی ملک ضمن خیر مقدم به مهمانان و ابراز خرسندی از برگزاری چنین رویدادهای فرهنگی در کتابخانه و موزه ملی ملک گفت: آثار و نفایس موزه ملک نشان‌ها و نمادهایی از تاریخ و هویت ملت ایران است. از همین روی اینجا مکان مناسبی برای رونمایی از این کتاب فاخر با موضوع هویت است. ما در تلاشیم تا در رویکردی تازه با برگزاری رویدادها و ارائه روایت‌های تاریخی نقش جدی‌تری در تعمیق و تحکیم هویت اسلامی ایرانی به‌ویژه برای نسل جوان داشته باشیم.

ضرورت مواجهه با مبانی اندیشه‌های رهبری در ۳ گام

محمد اسحاقی معاون آموزش و پژوهش دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای(مدّظلّه‌العالی)» در این مراسم گفت: ما در مواجهه با بیانات رهبر معظّم انقلاب، با توجه به تنوع شخصیت ایشان با یک فقیه، مرجع تقلید، حاکم و ولیّ فقیه، اندیشمند، هنرشناس و یک جریان شناس سیاسی مواجهیم. ما با یک منظومه‌ی فکری مواجهیم که دارای اضلاع مختلف فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، منطقه ای و جهانی در یک دوران طولانی تجربه زیسته است. شما این اضلاع و ابعاد را نمی توانید از هم جدا کنید. آنها در هم تنیده هستند.

وی با اشاره به اینکه باید نگاه منظومه‌ای به بیانات رهبر معظّم انقلاب داشت،‌ افزود: این بیانات از آنجایی که از سوی یک حکیم صادر شده، به هم پیوسته است و صِرف بیان نیست.

اسحاقی افزود: باید برای شناخت منظومه سخنان ایشان گام هایی برداریم که عبارتند از ۱٫ شناخت صحیح و درست و جامع از ابعاد شخصیتی رهبر انقلاب ۲٫ تبیین ۳٫ ترویج جامع برای اهل آن تا زمینه‌ی تحقق فراهم شود. آنچه در ابعاد هویّت ملّی در منظر رهبر انقلاب می بینیم، ابعاد سه گانه‌ی ایرانی، اسلامی و استکبارستیزی است.

استفاده از ظرفیت‌های روشمند دانشگاهی برای تببین اندیشه‌ی رهبر انقلاب

در ادامه، عباسعلی رهبر نویسنده‌ی کتاب در این مراسم گفت: اختر تابناک هویّت ملّی ما، اهل بیت وحیt به ویژه حضور امام رضا(ع) در کشور است. در این زمینه تفاوتی بین شیعه و سنّی نیست و هر دو بر محور محبّت عترت هستند.

وی گفت: یک اتفاق بسیار مهمی که در این کتاب رخ داد، این بود که ما توانستیم از ظرفیت‌های روشمند دانشگاهی و علمی روز برای تبیین مفاهیم و موضوعات مندرج در اندیشه مقام معظّم رهبری استفاده کنیم. این اتفاق در باب هویّت ملّی، به صورت الگویی روشمند که در قالب نظریه داده بنیاد است، در طول ۵۰ سال سخنرانی ها و بیانات رهبری معظم احصاء و بازخوانی شد. از مجموعِ صحبت ها و سخنرانی های ایشان در قالب نظریه داده بنیاد، به مفاهیم و موضوعاتی مبنایی رسیدیم.

نویسنده کتاب «درآمدی بر هویت ملی در اندیشه حضرت آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای» افزود: در مقدمه کتاب بحث روش‌شناسانه و نظری کتاب آمده است. سپس در دو فصل و پنج گفتار به نظریه اولیه مختار نویسنده می‌رسیم و با توجه به تکنیک‌های روشی و نظریه این کتاب به نظریه هویت ملی از دیدگاه رهبری نزدیک شدیم.

عضو هیئت علمی دانشگاه علامه با تأکید بر اینکه بحث هویت ملی از بحث‌های امروز جامعه است، ادامه داد: در این بحث دو نکته مدنظر است؛ یکی همسان‌گرایی است که خود را در بحث تعلق، تعهد و آگاهی تاریخی نشان می‌دهد. دوم نگاه ایشان به انسان‌های دنبال صلح است‌. ایشان آفت تمام مسائلی که تخریب‌گر هویت ملی است را عدم استقلال دانسته و استقلال را کمک‌کننده هویت ملی می‌دانند.

نقش رهبری در تبیین ابعاد هویت منطقه‌ای و بین‌المللی 

رهبر با اشاره به اینکه در این کتاب در نگاه ۱۱ گانه وارد فهم هویت ملی از نگاه رهبری شدیم، گفت: در چهارگانه نخست نوع نگاه‌ها، بینش و بحث‌های ارزشی و احساسی در هویت ملی را نشان می‌دهیم که آن‌ها را در دیدگاه معظم له در یک سبد بررسی کرده‌ایم. در سبد دیگر به بررسی سایر ابعاد هفتگانه هویتی پرداخته‌ایم. این ۱۱ ابعاد هویتی را در بحث‌های مختلف سیاسی، دینی، فرهنگی و زیارتی و…. بررسی کردیم.

وی با تأکید بر اینکه نقطه عطف توجه رهبری به هویت ملی ما، مردم آزاد، آقامنش و عزتمند است، تصریح کرد: ایشان در بحث مردم‌سالاری دینی توجه جدی به اکثریت مردم دارند که در این راستا توجه خاص به حضور و نجابت ملی و ارزش‌های ایرانی ـ اسلامی است و این موضوع مورد توجه قرار می‌گیرد. هنگامی که هویت ملی را بازسازی کنیم، می‌توانیم به ملتی پیشرفته، فناور، نوآور و ملتی که دارای آبروی جهانی است، تبدیل شویم.

این استاد دانشگاه به حب وطن، توجه به ارزش‌های ایرانی و اسلامی و رسیدن به هویت انقلابی، تأکید کرد و افزود: معظم له از معدود هویت‌پژوهان هستند که علاوه بر هویت در بحث ملی به هویت در بحث منطقه‌ای با طرح بحث وحدت و اتحاد مسلمانان با اثرات مثبت توجه می‌کنند. همچنین ایشان در بحث هویت بین‌المللی دارای ابتکاری به عنوان هویت صلح بین‌المللی هستند.

سپس موسی نجفی رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی با تأکید بر اینکه کتاب فوق مربوط به رهبر انقلاب و روشن شدن ابعاد هویت ملی است، افزود: ما هنگامی که به برخی از موضوعات می‌پردازیم، صرفاً یک موضوع نیست بلکه ابعاد وسیع‌تری را نیز شامل می‌شود. هویت ملی یکی از چند موضوع اصلی است.

وی با اشاره به اینکه بحث هویت ملی در سخنان رهبری صرفاً امری نظری نیست بلکه تأثیرات عملی نیز داشته است، چون فرمایش ایشان بلافاصله انعکاس پیدا می‌کند، گفت: توجه به بحث هویت ملی در سخنان رهبری محدود به یک جا و یک کتاب نمی‌شود. بلکه باید مجموعه‌ای از سخنان ایشان در طول انقلاب، کتاب‌های ایشان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، نظریات و سخنان ایشان در دوره ریاست جمهوری و رهبری را دید و بررسی کرد.

نجفی با تأکید بر اینکه هویت ملی تنها بازخوانی سخنان ایشان نیست بلکه بازیابی و بازسازی اندیشه‌ها و سخنان ایشان است، بیان کرد: مجموعه هویت ملی دارای عظمتی است و خود سخنان رهبری نیز موضوع عظیمی است که باید سالیان سال بر آن کار شود.

این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه غلبه کتاب بر جامعه‌شناسی سیاسی است، افزود: در این کتاب در کنار توجه به سخنان معظم له به بحث هویت ملی از دیدگاه شهید مطهری پرداخته شده و حتی نویسنده از نگاه و سخنان امام خمینی(ره) در موضوع هویت ملی در این کتاب نگذشته است. حتی در کتاب، منظومه‌ای از واژگان مطرح و به کار بسته شده که به تبیین این موضوع کمک‌کننده است.

نجفی با اشاره به اینکه بحث رهبری درباره هویت ملی یک قالب نیست و می‌توان از قالب‌های دیگر نیز استفاده کرد، افزود: یکی از نظریات کمک‌کننده و روشن‌کننده که در هویت ایرانی ـ اسلامی مغفول مانده، هویت شیعی است. ما دارای هویت سه لایه‌ ایرانی، اسلامی و شیعی هستیم. هویت اسلامی ما از زمان صفوی است. وجود حضرت علی‌بن‌موسی الرضا(ع) و مفاتیح الجنان، نقش هویتی شیعی ما است هرچند پیشتر خط اسلامی عربی و وجود حافظ نماد دوم این هویت ما است.

وی با تأکید بر اینکه روح ایرانی قداست‌گرا، معنویت‌خواه و هم به دنبال افتخارات و عظمت است، گفت: ایراد دوره پهلوی این بود که تخت جمشید و ایران باستان را می‌خواست در مقابل امام رضا(ع) قرار دهد و حال آنکه هویت ملی ما در طول هم است. انقلاب اسلامی اشتباه پهلوی را به سر جایش بر گرداند. بازهم تأکید می‌کنم، هویت ملی ما در طول هم است.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اینکه انقلاب اسلامی اینک به عقلانیت رسیده و هویت ملی و رهبر ما جای خود هستند و امت اسلامی نیز در جای خود است، اضافه کرد: لازم است درباره ارتباط هویت ملی در منظر تمدن نوین اسلامی و نیز ارتباط امت و ملت با حاکمیت کار شود‌.

ملت‌سازی شیعی در کنار هویت اسلامی

نجفی با بیان اینکه اسم وضعیت خاص تاریخی ملت ایران را ملت‌سازی شیعی می‌گذارم، گفت: در ایران ملت‌سازی شیعی را در کنار هویت اسلامی داریم. شریعتی به دو نماد هویتی ملی یکی فردوسی و شاهنامه و دیگری صفوی آسیب‌زده است. چرا که ما یک هویت انقلابی و یک انقلاب هویتی داریم. در اوایل، هویت انقلابی ملموس بود و هرچه انقلاب اسلامی پیش می‌رود، چنانکه ابعاد ظلم‌ستیزی، عدالت‌پرستی و حق پرستی در دهه پنجم انقلاب، آشکارتر می‌شود، لایه انقلاب هویتی قابل لمس است.