به گزارش صبا، نمایش «کشتی نوح» نوشته محمود احدی نیا، به کارگردانی امیرعلی تقی‌زاده که دی و بهمن ۱۴۰۲ در تماشاخانه نوفل لوشاتو میزبان بیش از ۲ هزار نفر از هنردوستان بود به بیان اتفاقات دراماتیک پشت صحنه یک خانواده نسبتا فقیر اشاره داشت که همگی به عنوان هنرور در سریال کشتی نوح نیز مشغول به کار گشته‌اند.

در این راستا خبرنگارتئاترصبا، با امیرعلی تقی زاده، کارگردان این نمایش ترتیب داده‌است که در ادامه می‌خوانید:

نظر شما در رابطه با وضعیت فعلی تئاتر چیست؟

تئاتر همواره شرایط نامطلوبی دارد؛ به دلیل آنکه توجه مورد نیاز به آن نمی‌شود. هم اکنون ما در تئاتر در یک پروسه‌ سختی قرار داریم، دوران پسا کرونا برای تئاتر تازه آغاز شده است و گروه‌ها پس از چندین ماه که تئاترها تعطیل بود مجددا درحال شکل گیری هستند و اجراها نیز خوشبختانه درحال قدرتمندتر شدن هستند. به طورکلی شاید بتوان گفت مجددا مخاطبین در حال آشتی با سالن تئاتر و استقبال از آثار با کیفیت هستند و این وظیفه برعهده ماست تا تلاش کنیم این مخاطب در فضای تئاتر حفظ شود و او را مجددا دور نکنیم.

متاسفانه برخی از آثار محتوا و کیفیت مناسبی ندارد و مسلما مخاطب را زده می‌کند؛ ما به عنوان سازندگان اثر تئاتر باید تمام تلاشمان را کنیم که این اتفاق رخ ندهد و همواره تلاش کنیم تا تعداد مخاطبینمان را افزایش دهیم.

فکر می‌کنید مخاطب در درجه اول به کیفیت کار می‌کند و یا حضور بازیگران چهره و قیمت بلیط؟ شما در «کشتی نوح» چه تجربه‌ای کسب کردید؟

براین باورم که نسبت به گذشته مخاطبان بسیار باهوش‌تری در تئاتر داریم که به جزئیات دقت می‌کنند؛ بدون شک ما نیز همه تلاشمان براین بود تا چیزی از قلم نیفتد. خداراشکر که با اکثریت نظرهای خوب مواجه شدیم، به نظرم این یک اتفاق بسیار خوبی برای یک تئاتر است؛ زیرا تئاتر برای مخاطب و مردم روی صحنه می‌آید، او همه چیز را از نزدیک می‌بیند و حس می‌کند و این اتفاق متقابلا برای آنها نیز وجود دارد. بنابراین بسیار مهم است که مخاطب هنگام ترک سالن حال خوبی داشته باشد، بدین معنا که حداقل اوقات فراغت خوبی برای او ساخته شده باشد.

مسلما همه چیز دست به دست همدیگر می‌دهد تا یک اثر مورد اقبال عموم واقع شود؛ برای مثال در نمایش «کشتی نوح»، پیشنهاد شد که قیمت بلیط را بالاتر قرار دهیم اما ما قیمت را نرمال قراردادیم تا مردم بتوانند به تماشای کار بنشینند، به نوعی می‌توان گفت هدف ما براین بود تا کار دیده شود چراکه ما به دلیل تئاتری بودن حداقل می‌دانیم که تئاتر درآمدزایی ندارد و همه ما تنها به دلیل عشقی که درون‌ ما وجود دارد کار کرده و سختی‌های آن را تحمل می‌کنیم. پس دیده شدن کار و دیده شدن بازیگران روی صحنه، مسلما هدف همه ما این است که یک اثر با کیفیت در برابر چشمان مخاطبین قرار گرفته باشد.

بنابراین می‌توانیم بگوییم که کیفیت مکمل همه شرایط است؟

صدرصد.

باتوجه بر اینکه شما ابتدا فیلم سینمایی خود را ساختید و بعد به سراغ تئاتر آمدید؛ به نظر شما تفاوت دنیای سینما و تئاتر چیست؟

اگر هر دو هنر را بتوانیم یک خانواده جداگانه در نظر بگیریم یعنی سینما و تصویر را یک خانواده و تئاتر را یک خانواده؛ تئاتر خانواده کوچیکتری است اما ارتباطات بیشتری دارد زیرا هر گروه در طول مدتی که اجرایی را روی صحنه دارد با شرایط فعلی حداقل با دو گروه به طور کامل در تعامل است. در واقع همه عوامل یک گروه تئاتر با دیگر عوامل در ارتباط هستند و این معنای واقعی یک خانواده است اما به نظر من در فضای تئاتر احتیاج به همبستگی در این خانواده به شدت احساس می‌شود. بدین معناکه اگر یک گروه اجرا دارد ما کیف کنیم و به عنوان یک گروه دیگر حتی اگر کمکی از دستمان برمی‌آید انجام دهیم زیرا تنها دلیل حضور در این عرصه عشق است.

اما در دنیای تصویر اینگونه نیست؛ احتیاج به همبستگی آنقدر زیاد نیست چراکه قسمتی فنی است و هرکس وظیفه خود را انجام می‌‎دهد اما در تئاتر این تعامل حداقل دو ماه به طول می‌انجامد بنابراین ما یک خانواده بسیار نزدیک تری به هم هستیم.

از نظرشما همبستگی تنها نقطه ضعف تئاتر است؟

بله؛ ما انتقادات بسیاری داریم و مدام می‌گوییم که می‌بایست از تئاتر حمایت شود اما فکر می‌کنم باید از خودمان شروع کنیم، افرادی که در تئاتر فعالیت دارند باید درهنگام اجرا رفتن یک گروه از آن حمایت کنند. من به شخصه هر گروهی اجرا می‌رود و کارش را به درستی انجام دهد لذت می‌برم زیرا همه ما اعضای یک خانواده هستیم و وظیفه ماست تا از یکدیگر حمایت کنیم. خودمانی‌اش این است که هوای یکدیگر را بیشتر داشته باشیم.

زمانی که یک اثر آماده اجرا می‌شود حداقل دو ماه تمرین و یک ماه اجرا دارد؛ به نوعی این خانواده سه ماه کنار یکدیگر هستند، از نگاه شما شرایط جامعه چه مقدار در رفتار این خانواده می‌تواند تاثیرگذار باشد؟

شرایط جامعه بر همه چیز تاثیرگذار است اما بنابر شرایط در دنیای تئاتر ارتباط مستقیم وجود دارد و مسلما بسیار تاثیرگذار است. شرایط جامعه اگر نابسامان باشد، ما نیز مخاطب خود را از دست خواهیم داد و چه بسا که این اتفاق افتاده است.

علاوه براین؛ در شرایط بحرانی بسیار دیده شده که مشاغل دیگر مشغول به کار هستند و تئاتر ضربه می‌خورد. زمانی که یک گروه مخاطبین‌ خود را از دست می‌دهد، با چه امیدی روی صحنه آید؟ ما در فیلمسازی کمپانی‌های مختلفی داریم اما در تئاتر هیچ و این امر دلیلی است تا تئاتر دیده نشود و در سبد خانوار کسی نباشد، ما افراد بسیاری را در جامعه داریم که تا به امروز تئاتر تماشا نکرده‌اند.

فکر می‌کنید راه حل چیست؟

در ابتدا امیدوارم که صلح و آرامش در کشور برقرار باشد زیرا مهمترین موضوع برای یک کشور صلح و آرامش است. دومین مسئله موضوع فراهم بودن شرایط اقتصادی برای مردم است که از مهمترین اساس‌های هر زندگی است و در مرحله بعدی و باوجود فراهم بودن این شرایط قطعا حال انسان‌ها خوب است و آنها می‌توانند اوقات فراغت خود را در فضاهای فرهنگی پر کنند.

فکر می‌کنید تئاتر علاوه بر اوقات فراعت چه وظیفه دیگری بر عهده دارد؟

تئاتر، سینما و همه هنرها یک وظیفه فرهنگ سازی برعهده دارند؛ ما می‌گوییم که در بدترین حالت ما می‌بایست حداقل اوقات فراغت خوبی را در این تئاتر داشته باشیم، بدین معنا که تماشاگر اثر بی کیفیت و یک کار بد تماشا نکند، تئاتر روایت یک قصه‌ی بی سر و ته را برعهده نداشته باشد که مخاطب در پایان گیج شود که چه اتفاقی افتاده است و علاوه بر هزینه، وقت او نیز گرفته شده است. این اتفاق در بدترین حالت موجب کاهش مخاطب خواهد شد؛ به همین علت می‌بایست نظارت بیشتری بر کیفیت تئاترها صورت گیرد و نباید تنها ایرادات را بیان کرد، باید برای مشکلات راه حل پیشنهاد داد.

در فیلمسازی زمانی که فرد در حال ساخت اولین فیلم خود می‌باشد، مشاور کارگردان دارد؛ ما باید این موضوع را در تئاتر داشته باشیم چراکه حتی می‌تواند کاربرد بیشتری در این هنر داشته باشد چراکه تئاتر بیشتر تجربه است و قطعا همه این‌ها نیاز به حضور یک استاد در کنار یک کارگردان جوان دارد.

تهیه کننده عضو بسیار مهمی است و متاسفانه در عرصه تئاتر تعدادشان بسیار کم شده است؛ فکر می‌کنید علت چیست‌؟

تهیه کننده هایی که خارج از این حرفه هستند دلیل شان از ورود درآمدزایی است و پس از آنکه این اتفاق رخ نمی‌دهد از این فضا فاصله خواهد گرفت، پس به نوعی تهیه کننده موقت بوده است و در اولین یا دومین تجربه شکست خورده است. فضای فعلی تئاتر متاسفانه به ما می‌گوید در بهترین حالت هزینه‌ها و درآمد یکسان خواهد شد و مسلما کسی که از جنس تئاتر نباشد، فاصله می‌گیرد زیرا یک بار ضرر کرده و با هزینه های جاری امروزه ساخت یک تئاتر کار بسیار سختی است.

هزینه‌های جاری ساخت یک تئاتر امروز بسیار بالاست؛ به حدی که شاید با این عدد در چهارسال گذشته فیلم سینمایی می‌ساختید و همین باعث می‌شود که اکثر تئاترهای ما در تبلیغات کم می‌آورند و بودجه کلانی را که باید برای تبلیغات در نظر بگیرند از یک نقطه‌ای به بعد از دست می‌دهند. اکثرا شروع خوبی دارند اما از یک جایی به بعد دیگر فاصله می‌گیرند زیرا هزینه‌ها این قدرت را به آنها نمی‌دهد.

فضای تبلیغاتی تئاتر را چگونه می‌بینید؟

فضای تبلیغاتی تئاتر بسیار محدود است؛ در ابتدا که گروه تنها در یک شهر اجرا می‌رود و مسلما فضای تبلیغاتی که سینما و سریال‌های شبکه نمایش خانگی دارند را از دست می‌دهد، بنابراین با کاهش فضای تبلیغات مخاطب نیز محدود می‌شود. با بودجه‌های موجود در فضای تئاتر نمی‌توان بیلبورد اجاره کرد و اگر هم این اتفاق رخ دهد، به ندرت دیده خواهد شد.

با این شرایط گروه به تبلیغات مجازی و بروشورها رو می‌آورد اما بیشترین تبلیغ در تئاتر قطعا فرد به فرد است بدین معنا که اگر فردی یک کار خوب تماشا کرد به دیگری نیز معرفی کند و او را به تماشای این کار دعوت کند؛ این امر در ابتدا بسیار خوب است اما موجب خواهد شد تا تنها اهالی تئاتر به تماشای کار بنشینند به بیان ساده‌تر ما فضای تبلیغاتی خارج از تئاتر نداریم.

بسیاری از دوستان معتقدند بزرگترین ضربه به تئاتر این موضوع و همچنین موضوع بلیط مهمان است؛ نظر شما چیست؟

بله می‌توان گفت بلیط مهمان ضربه‌ای را به فروش و درآمد وارد می‌کند اما مسلما ما به این موضوع فکر می‌کنیم که افراد حاضر در این گروه علاوه بر دستمزد حق دارند تا خانواده و عزیزان خود را دعوت کنند اما دوستان قطعا باید حمایت کنند و بلیط تهیه کنند. خوشبختانه درصد تخفیفات مختلفی هم برای هر اجرا در نظر گرفته می‌شود که همه افراد امکان تهیه بلیط را داشته باشند، من براین باورم که این حمایت برای رسیدن به موضوع همبستگی بسیار مهم است.

به عنوان صحبت پایانی اگر نکته‌ای هست بفرمایید.

در پایان تاکید می‌کنم که در تئاتر می‌بایست بایدهارا کنار گذاشت و برای تولید یک تئاتر خوب تلاش کرد؛ چیزی که من در این اجرا به آن دست پیدا کردم این است که برای مخاطبت ارزش قائل شو، مخاطب متوجه خواهد شد و قطعا از شما قدردانی خواهد کرد. فکر می‌کنم  مهمترین موضوع در تئاتر همین است.