به گزارش خبرنگار سینما صبا، وقتی به جهان سینما -تاریخ، ساختار و هنر آن- ورود می‌کنیم، مستلزم کتب سینمایی و نظریاتی هستیم که بتواند مسیر ما را هموارتر کرده و شناخت ما از سینما را تسهیل کند.

کتاب‌های زیادی در این راه قابل رویت‌اند. از سینما چیست؟ اثر آندره بازن گرفته تا مجموعه نقدهای پالین کیل و مجموعه نظریات رابرت مک‌کی، سید فیلد، لیندا سیگر، نوئل کرول و الخ در این میان نامی به چشم می‌خورد.

نامی که برای کمتر کسی ناآشناست. نامی که هر سینه‌فیل (فیلم‌باز) یک بار آن را شنیده یا به طرقی با آن موجه شده است. این نام متعلق به کسی نیست، جز دیوید بوردول.

او و همسرش کریستین تامسون دو کتاب بسیار مهم را در باب پژوهش در سینما تألیف کردند. «هنر سینما» و «تاریخ سینما» به شکلی همه جانبه نگره‌ها و گزاره‌های مختلف را در سیر شکل‌گیری هنر هفتم دنبال می‌کند. فعالیت‌های بوردول به این دو کتاب -که بسیار جامع هستند- ختم نمی‌شود.

یکی دیگر از کتاب‌های مهم او -که در ایران ترجمه شده- «روایت در فیلم داستانی» است. او در این کتاب به وجوه ناشناخته یا وجوهی که کمتر مورد توجه قرار گرفته می‌پردازد. وجوهی که اغلب مربوط به ژانرهای ملودرام و پلیسی-کارآگاهی هستند.

به بیانی دیگر بوردول وجه تمایز و تشابه این ژانر را پیدا کرده و از دل آن به مباحثی قابل تعمیم (انضمامی) می‌رسد. اساس کار بوردول در نوع نگاه او بود.

اگر به مثالی که از کتاب «روایت در فیلم داستانی» زده شد، توجه کنیم به درک سیستماتیک این نظریه‌پرداز از سینما پی خواهیم برد.

او این درک را به مخاطبان خود نیز منتقل کرد. درکی که هرگونه از سینمای تجریدی را پس زده و به همه چیز شبیه به یک کلافه رنگارنگ نگاه می‌کند. کلافی که هر رشته‌اش به شکلی مجزا به با رشته‌های دیگر گره خورده -یکی نشده!- تنها گره خورده است. همین نگاه بوردول به مخاطب سینما این اجازه را می‌دهد که از درهای مختلف به جهان یک فیلم ورود کند.

سینما برای این پژوهشگر در ابعادی لایتناهی تعریف می‌شود. به همین سبب جایگاه او و کتاب‌هایش نقشی لایتناهی و جاودانه خاواهند داشت. کتاب perplexing plots آخرین کتاب تألیف شده بوردول است که متأسفانه هنوز در این ترجمه و منتشر نشده است!

محراب توکلی