به گزارش صبا، در قسمت بیستوچهارم مجله تصویری «قاف»، محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، میهمان اکبر نبوی سردبیر این مجله تصویری بود.
اسماعیلی در این گفتوگو اظهار داشت: بدنه عمومی سنتی ما هنوز خوشبین به برخی از عرصههای فرهنگی و هنری نیست. این نگاه انباشتهشدهای است، یک تصویر در سالهای اخیر در داخل و بیرون ساخته شده و همه به این بدبینی دامن زده است. در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، و من به عنوان وزیر، مسئول این کار هستم که فضای مفاهمه جدی را برای همنشینی این مقولات فراهم کنم؛ یعنی بتوانم به جریان بدبین که بدبینی ایشان هم خیلی بیدلیل نیست… وقتی با آنها صحبت میکنید دیتاهای متعددی را به شما نشان میدهند و این بدبینی را تایید میکنید. پس باید فضای مفاهمه با جریان سالم فرهنگی و هنری شکل بگیرد و این کار دشواری است. به همین دلیل هنوز معتقدم مثل اعتقاد قبل از تصدی وزارتخانه، دههها قبل از حضور در این جایگاه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سختترین سنگر مدیریتی در دولت است. به دلیل وجود همین نگاههای دور از هم است و مسئول وزارت فرهنگ و ارشاد کار سختی دارد، در میان این دو طیف دیدگاه بتواند آن نظریه خود را، اگر نظریه و تفکری را داشته باشد، بتواند جلو ببرد که خروجی آن افزایش تعاملات فیمابین و کاهش تنشها باشد.
او اظهار داشت: روزگاری جهان بشری با رسانه گروهی روبهرو شد. رسانههای گروهی به تعبیری روزنامهها هستند. تلگراف را کنار میگذارم و از روزنامه به عنوان رسانه گروهی نام میبرم، بعد رادیو و تلویزیون است و بعد بخشی از ساحت سینما که بخش رسانهای است، در حوزه رسانههای گروهی تعریف میشود. از یک مقطعی جهان بشری وارد رسانههای جهانی شد. با شبکههای اجتماعی ما وارد دورانی شدیم که تمام رسانههای گذشته رسانه کلاسیک محسوب میشوند. این دوره و با این تعریف از پسارسانه اسم میبرم.
وزیر ارشاد گفت: وقتی کار را در وزارت ارشاد شروع کردیم به ما میگفتند دوره سینما تمام شده و همهچیز در نمایش خانگی رفته است؛ موسیقی و اجراها را نداریم، چون فضا غلبه کرده بود.
اسماعیلی گفت: جامعه یک جامعه زنده است. خیلیقوی است و فرآیند گفتوگو بسیارخوب است. چرا نسبت به جامعه خود بدبین هستیم؟ من نسبت به جامعه و فرهنگ غنی خود بسیار امیدوار هستم. شاید اندازه من با جوانان سروکار نداشته باشید. در اتاق وزارت نمینشینم و تحلیل کنم و از این جلسه به جلسه دیگر بروم. من کلاس درس با دانشجویانی دارم که متولد ۸۳-۸۲ هستند. ۵۰ نفرند و درس اندیشه سیاسی رهبران انقلاب اسلامی را دارم. این درس کاملا ایدئولوژیک است. با بچههایی که میدانم تفاوتهای ذهنی آنها با من بهعنوان معلم آنها، خیلی زیاد است. من دانشگاهی و اهل فرهنگ و رسانه هستم و با اینها ارتباط دارم. من فارغالتحصیل دانشکده وزارت خارجه هستم و کار عمدهام در حوزه ارتباطات خارجی بوده است. الان از من بپرسید دوره شما با قبل چه تفاوتی داشت؟ یکی از مهمترین وجوه تمایز آن ارتباطات وسیع فرهنگی است که با خارج پدید آمده است. اینها مطالبی است که در رسانهها بدان پژواکی داده نمیشود. کسی که برنامههای شما را میبیند این بخش را نمیبیند اما جریان گفتوگویی شکل دادهایم و امروز در بهترین دوره قرار داریم. تعزیه ایرانی را در پاریس به نمایش گذاشتهایم. آریا عظیمینژاد زحمت این کار را در مهر سال گذشته کشید. ببینید چه اتفاقی افتاد! گفتوگوهای فرهنگی تنها نشستن مقابل یکدیگر نیست. اجرای یک تئاتر یا یک موسیقی، نمایش یک فیلم فضای تبادل است. امروز ما با کشورهای عضو همسایه، جشنواره فیلم خزر را راهاندازی میکنیم و آن را برگزار خواهیم کرد. با پنج کشور فیلم مشترک میسازیم. درباره اقبال لاهوری با پاکستانیها فیلم مشترک میسازیم. با ترکمنستان نیز همینطور است. گفتوگوهای فرهنگی یعنی همین دیگر.
او خطاب به نبوی گفت:ما تصورات پیچیدهای ایجاد میکنیم و همیشه مرغ همسایه را غاز میدانیم. اشکال فضای رسانهای که دوستانی همچون شما برجسته میکنند همین نگاه است. این اشتباه است. مرغ همسایه غاز نیست؛ ما به داشتهها و جوانان خود باید بهتر نگاه کنیم. من امروز به شما عرض میکنم که فضای گفتوگو در کشور بسیار قوی است.من بهعنوان وزیر فرهنگ پشتیبان این فضای فرهنگی و رسانهای هستم. بالاتر از من دولت نیز این نگاه را دارد. رهبری انقلاب نیز همین نگاه را دارند. فضای ما بسیار تغییر کرده است. سالها متخصص افکار عمومی هستم. از همکاران من بپرسید هیچ کس اندازه من در حوزه نظرسنجی در بین مسئولان نظام دستش در کار نیست. من از سال ۷۸-۷۷ این کاره هستم. امروز با شما صحبت میکنم با اتکا بر آخرین یافتههای ارزشها و نگرشهای ایرانیان که در همه نقاط ایران اجرا شده، با همه تفاوتهای فرهنگی با شما صحبت میکنم. با علم به آخرین پیمایش سبک زندگی که اسفندماه اجرا کردیم و هنوز نتایجش منتشر نشده است با شما حرف میزنم. تمام تعطیلات من امسال روی یکی از مطالعات اصلی و نتایج این امر بود، پس من وقتی با شما صحبت میکنم از موضع مدیری که گزارشهای کلاسه و طبقهبندیشده را میبیند، سخن نمیگویم. مطالعات من پوشهای و کارتابلی نیست. من از موضع کسی صحبت میکنم که از کف میدان روایت میکند. من از کف میدان فرهنگ و هنر کشور با شما گفتوگو میکنم. بیش از ۲۲۰ سفر در همین دوره دوسال و خردهای به مناطق محروم کشور داشتهام.
وزیر ارشاد در بخشی از این گفتوگو درباره مواضع و سخنان بهشدت کمیتگرایانهاش گفت: این هم یک برداشت نادرست است. حداقل به من نمیچسبد که کیفیت را فدای کمیت کنم.روزی که من این کار را تحویل گرفتم، انجمن سینماداران بیانیه دادند که میخواهیم همه سینماها را تعطیل کنیم؛ چراکه فیلمها فروش نداشت، گفتند اینها آمدند باب فرهنگ را در این کشور مسدود کردند و فیلمها را توقیف میکنند. امروز که با شما صحبت میکنم پررونقترین دوره کشور در حوزه سینما، تئاتر و موسیقی رقم خورده است. اگر من این اعداد را بگویم کمیگرا هستم؟ من گزارش فضای فرهنگ و هنر کشور را میدهم. آیا من بهطور مطلق از کیفیت اینها دفاع میکنم؟ شما یکخط بیاورید از کیفیت اینها دفاع کردم، مثل مدیر اقتصادی که گزارش حوزه اقتصاد را میدهد و شاخصهها را بیان میکند، میگوید تورم در این درصد است و رشد اقتصادی در این سطح است و ضریب جینی این مقدار است. من هم مدیر همه حوزه فرهنگ، هنر و رسانه هستم و عدد و رقم را بیان میکنم.
نبوی خطاب به وزیر ارشاد گفت: در سالی که کار را شروع کردید بالاترین فروش فیلم در تاریخ کشور به ۵۰ میلیارد نرسیده بود و امسال سه، چهار فیلم بالای ۲۰۰ میلیاردی دارید، نشان میدهد رونق آمده است.
اسماعیلی گفت: فیلمسازی کار من نیست و کار امثال شماست. من فضا را برای شما آماده میکنم. چرا تصور میکنید فیلم را هم وزیر فرهنگ باید بسازد؟ من مسئول فراهم کردن زیرساختها هستم. سالی که آمدم فارابی، امکان حمایت از آثار سینما، فقط دو، سه فیلم بود و امسال فارابی ۱۷ فیلم مشترک ساخته است.این آثار سینمایی چقدر ارزش افزوده فرهنگی و هنری داشته است؟ من به فروش کار ندارم. اساسا کالای فرهنگی و هنری برخلاف کالاهای دیگر دو ارزش افزوده دارد. یکی ارزش افزوده اقتصادی است اما یک ارزش افزوده فرهنگی و هنری نیز دارد. اگر یک کالای فرهنگی و هنری ارزش افزوده فرهنگی و هنری نداشته باشد، امتیاز آن بهشدت کاهش مییابد.
مشروح این گفتوگو را اینجا بخوانید.